هونه‌رمه‌ندی لوبنانی پاسكاڵ مشعه‌لاَنی له‌ دیمانه‌یه‌كی گۆڤاری هه‌رێمی كوردستان


هونه‌رمه‌ندی لوبنانی پاسكاڵ مشعه‌لاَنی له‌ دیمانه‌یه‌كی گۆڤاری هه‌رێمی كوردستان
كه‌ هاتمه‌ كوردستان جلی كوردی له‌به‌ر ده‌كه‌م و گۆرانی كوردیش ده‌ڵێم
له‌ یه‌كێ له‌ ماڵپه‌رِه‌ كانی ئه‌نته‌رنێت به‌ مانشێتێكی گه‌وره‌ نووسرابوو پاسكال مشعه‌لانی ده‌یه‌وێ سه‌ردانی كوردستان بكات ..ئه‌مه‌ زۆر سه‌رنجی راكێشام بۆیه‌ هه‌ولێكی زۆرمدا تا ئه‌م هه‌واڵه‌ پشت راست بكه‌مه‌وه‌. له‌ رێگه‌ی ته‌له‌فۆن په‌یوه‌ندیم به‌ هونه‌رمه‌ندی ناو براو كرد تاوه‌كو له‌م هه‌واڵه‌ دڵنیا بین هه‌ر له‌میانه‌ی په‌یوه‌ندیه‌كه‌م داوام لێكرد بۆ ئه‌نجامدانی دیمانه‌یه‌كی رۆژنامه‌وانی بۆ گۆڤاری هه‌رێمی كوردستان خۆشبه‌ختانه‌ زۆر خۆشحاڵ بوو به‌م داواكاریه‌. ئیمه‌ش به‌ چه‌ند پرسیارێك ئه‌م هونه‌رمه‌نده‌مان هێنا ئاخاوتن .
دیمانه‌ فه‌رهاد بلباس *هه‌موومان پاسكال ده‌ناسین له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌موو كه‌سێك نهێنییه‌كی تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌.پرسیارمان لێره‌دا ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و نهێنییه‌ چیه‌ كه‌تاوه‌كو ئێستا له‌ رۆژنامه‌كانت شاردۆته‌وه‌ مه‌به‌ستم(قۆناغه‌كانی ژیانت یاده‌وه‌ریه‌كانی منداڵیت)؟
- سوپاس بۆ خودای گه‌وره‌ هیچ شتێكی شاراوه‌م نیه‌ له‌ ژیانم تا گومان لای خه‌لك دروست بێت به‌لاَم كه‌مێك به‌ناز په‌روه‌رده‌ كراوم.
* زۆر كه‌س پێیان وایه‌ سروشتی لوبنان كاریگه‌ری تایبه‌تی هه‌یه‌ له‌سه‌ر تۆو چه‌ندین كه‌سیتر بۆ كاری هونه‌ری؟
- راسته‌ جوگرافیای لوبنان وای كردوه‌ بتوانین ئه‌م به‌هره‌یه‌ی هه‌مانه‌ نه‌یشارینه‌وه‌ و چه‌ندین هونه‌ر و ده‌نگی نوێ دروست بكات.كه‌ وه‌كو خۆتان ده‌زانن لوبنان خاوه‌ن چه‌ندین هونه‌رمه‌نده‌.
* تائیستا چه‌ند ئه‌لبومت هه‌یه‌ ؟
- تا ئیستا (14) ئه‌لبومم هه‌یه‌ دوا ئه‌لبومم (بحبك انا بحبك).
* ده‌بینیین زۆربه‌ی گۆرانی بێژه‌كان گۆرانی بۆ خۆشه‌ویستی ده‌ڵێن ئایا خۆشه‌ویستی بابه‌تێكی سه‌ره‌كییه‌ له‌ ژیانی هونه‌ری تاوه‌كو جه‌ماوه‌ر پێشوازی له‌م هونه‌رمه‌ند بكات؟
- بێگومان ژیان هه‌مووی خۆشه‌ویستیه‌ له‌سه‌ره‌تای دروست بوونیه‌وه‌ ژیان به‌ خۆشه‌ویستی گه‌شه‌ی كردوه‌، نه‌ك خوَشه‌ویستی نێوان كچ و كورِ، به‌ڵكو خۆشه‌ویستی نێوان هاورێ و خێزانن وخۆشه‌ویستی دایك و باوك خۆشه‌ویستی چه‌ندین جۆری هه‌یه‌.
* به‌م جوانیه‌ی خۆت خه‌لكانێكی زۆرت سه‌رسام كردوه‌ ئه‌م جوانیه‌ هیج كێشه‌ی بۆ دروست نه‌كردویت؟
- سوپاس بۆ خودا ئه‌مه‌ نیعمه‌تێكه‌ به‌لاَم بێم وایه‌ جوانی جوانی دڵه‌.به‌لاَم به‌داخه‌وه‌ چه‌ندین جار كێشه‌ی گه‌وره‌م بۆ دروست بووه‌ به‌لاَم زۆر ئاگاداری خۆم بوم له‌ خۆم غافل نه‌بویمه‌ هیچ كاتێ.
* تاچه‌ند له‌م جوانیه‌ی خۆت رازیت حه‌زت نه‌ده‌كرد هێشتا جوانتر بیت؟
- سوپاس بۆ خودا من به‌و جوانیه‌ زۆر رازیم زیاتریشم ناوێ.
* توَ تاچه‌ند سه‌ربه‌ستی مه‌به‌ستم كاتی كه‌ ده‌چیته‌ ده‌ره‌وه‌ بێگومان به‌ریوه‌به‌ری كاره‌كانت له‌كه‌لت داده‌بیت تا چه‌ند ئازادی؟
- من سه‌ربه‌ستم له‌ ژیانی خۆم كه‌ ئه‌چم بۆ شوێنێك به‌ریوه‌به‌ری كاره‌كانم و خانه‌وه‌ده‌كه‌م هاورِێییه‌تیم ده‌كه‌ن.هیچ كێشه‌م نیه‌ بۆ سه‌ربه‌خۆیی وه‌كو هه‌موو كه‌سێكی ئاسایی ژیان به‌سه‌ر ده‌به‌م.
* له‌دوا كلیپت جلوبه‌رگی بوكێنیت له‌به‌ره‌ خۆزگه‌ی ئه‌وه‌ ناخوازی ئه‌مه‌ ببێته‌ راستی؟
- به‌ پێكه‌نینه‌وه‌ به‌ڵێ بۆ نا.
* ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندی خۆشه‌ویستیت له‌گه‌ڵ گه‌نجێك هه‌یه‌ پێت وایه‌ به‌ هاوسه‌ركیری كۆتایی دیت؟
- پشتیوان به‌ خودا به‌لاَم هه‌موو شتێك چانس و نه‌سیبه‌.
* زۆر كه‌س پێیان وایه‌ شوو كردن هونه‌رمه‌ند له‌ جه‌ماوه‌ر ده‌دزێت تۆ ده‌لێی چی؟
- به‌لێ به‌لاَم له‌هه‌موو دۆخێك نا چونكه‌ ژیانی خیزانی ئافره‌ت جیاوازی له‌گه‌ڵ پیاو هه‌یه‌.
* حه‌ز ده‌كه‌ی به‌ نازناوێك بانگت بكه‌ن كه‌ پێت خۆشه‌؟
- خۆشترین نازناو لای من (پاسۆ)یه‌ هه‌ر به‌م نازناوه‌ش بانگ ده‌كرێم
* له‌ تۆ زیاتر له‌بنه‌ماڵه‌كه‌ت كه‌سی تر كاری هونه‌ری ده‌كات؟
- نه‌خێر ته‌نها من له‌خانه‌واده‌كه‌م كاری هونه‌ری ده‌كه‌م.
* زۆر جار ناوت ئه‌هێنن به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه‌ جلوبه‌رگی نیمچه‌ رووت له‌به‌ر ئه‌كه‌یت وه‌لامت بۆ ئه‌مانه‌ چیه‌؟
- من وه‌كو هه‌موو كه‌سێكی ئاسایی جلوبه‌رگ له‌به‌ر ده‌كه‌م وه‌كو كجانی لوبنان به‌لاَم هه‌ندێك جار ئه‌و جلانه‌ له‌به‌ر ده‌كه‌م كه‌ گۆرانی كلیپ ده‌كه‌م كه‌بۆ رۆڵی كلیپه‌كه‌ ده‌گونجێ.
* تا چه‌ند ئاگاداری هونه‌ری كوردی چوَن به‌راوردی ده‌كه‌ی له‌گه‌ڵ هونه‌ری عه‌ره‌بی و بیانی به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی هونه‌ری كوردی چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنی؟
- زانیاری زۆر باشم له‌سه‌ر هونه‌ری كوردی نیه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ماوه‌یه‌كی زۆر كه‌مه‌ گوێ له‌ كۆرانی كوردی ده‌گرم به‌لاَم ئه‌مه‌ ده‌زانم كه‌ هونه‌رێكی ره‌سه‌نه‌.
* له‌ ماڵپه‌رێكی ئه‌لكترونی باسی ئه‌وه‌ت كردبوو كه‌ زۆر حه‌ز ده‌كه‌یت سه‌ردانی كوردستان بكه‌یت.ئایا تا ئێستا ته‌نها بیرۆكه‌یه‌؟
- له‌به‌رنامه‌مدایه‌ له‌م نزیكانه‌ سه‌ردانی كوردستان بكه‌م.
* گه‌ڵێك جار كوردستان و فه‌له‌ستین وه‌كو یه‌ك هه‌ژمار ده‌كریت كه‌ تا ئیستا خاوه‌ن ولات وكیانی خۆیان نین تۆش وه‌كو هونه‌رمه‌ندێك هه‌مان بۆ چوونت هه‌یه‌؟
- هیوای سه‌ربه‌خۆیی بۆ هه‌موو گه‌ڵیك ده‌خوازم كه‌ تاوه‌كو ئێستا خاوه‌ن ولاَت نین.
* ئه‌گه‌ر رۆژیك گۆرانیت بۆ ولاتێكی چه‌وساوه‌ وت ئایا ناوی كوردستان له‌م كاره‌ هونه‌ریه‌ ده‌بیت؟
- زۆر گۆرانیم وتووه‌ له‌وانه‌ گۆرانی (وینك یا انسان)ئه‌مه‌ ته‌نها بۆ لوبنانم نه‌گووتوه‌ ئه‌مه‌ بۆ هه‌موو ئه‌و ولاَتانه‌یه‌ كه‌ شه‌رِو سته‌میان لێ ده‌كرێت.
* ئه‌گه‌ر وتمان كه‌مێك باسی كوردستان بكه‌ چی ده‌لێی؟
- به‌راستی وه‌كو وتم زانیاری ته‌واوم له‌سه‌ر كوردستان نیه‌ ته‌نها ئه‌وه‌ نه‌بێت كه‌ ده‌زانم ولاَتێكی جوانه‌ شوێنی گه‌شت و سه‌یرانه‌ و خاوه‌ن كه‌لتوری زۆر جوانه‌ ئه‌وه‌ش ده‌زانم كه‌ هه‌وادارێكی زۆرم له‌ كوردستان هه‌یه‌ له‌ده‌رفه‌تێكی نزیك سه‌ردانی كوردستان ده‌كه‌م .
* زۆر هونه‌رمه‌ندانی كورد گۆرانی عه‌ره‌بیان ووتوه‌ به‌لاَم تا ئیستا هونه‌رمه‌ندێكی عه‌ره‌ب گۆرانی كوردی نه‌گوتوه‌ له‌به‌ر چی؟
- من زۆر پێخۆشحال ده‌بم كه‌ به‌ ره‌نگی كوردی گۆرانی بڵیم ته‌نها ئه‌گه‌ر كاری دوو قۆلیش بكه‌م له‌گه‌ل هونه‌رمه‌ندانی كورد پێم وایه‌ كارێكی نوێیه‌ كه‌ پێشكه‌شی ده‌كه‌م.
* به‌ چ ئامرازێك گه‌لانی جیهان لێك نزیك ده‌بنه‌وه‌ ؟ بیرت له‌وه‌ نه‌كردۆته‌وه‌ به‌ ئاهه‌نگیك له‌م سنووره‌ بپه‌ریه‌وه‌؟
- بێگومان هونه‌ر به‌هێزترین ئامرازه‌ بۆ نزیك خستنه‌وه‌ی كه‌لاَن له‌یه‌كتری كه‌ هاتمه‌ كوردستان بێگومان ئه‌م سنووره‌ خۆی نامێنی.
* تۆ زۆر جوانی جوانتر ئه‌بی ئه‌گه‌ر به‌جلی كوردی بتبینیین خۆزگه‌ ناخوازی رۆژیك ئه‌م جله‌ له‌به‌ر بكه‌ی؟
- بیگومان كه‌ هاتمه‌ كوردستان جلی كوردی له‌به‌ر ده‌كه‌م و گۆرانی كوردیش ده‌ڵێم.
* سوپاست ده‌كه‌ین بۆ ئه‌و كاته‌ی بۆ ئێمه‌ت ته‌رخان كرد.
- زۆر سوپاس بۆ ئیوه‌و سوپاس بۆ گۆڤاری هه‌رێمی كوردستان بۆ ئه‌م به‌سه‌ر كردنه‌وه‌یه‌.


له‌باره‌ى نه‌بوونى پرۆژه‌ له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنجى قه‌زاى خه‌بات

له‌باره‌ى نه‌بوونى پرۆژه‌ له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنجى قه‌زاى خه‌بات
سه‌رۆكى شاره‌وانى قه‌زاى خه‌بات: له‌رِاستیدا ئێستا وه‌كو بیابانێكه‌ ئێمه‌ ناتوانین خه‌ڵكه‌كه‌ ناچار بكه‌ین له‌وىَ زه‌وییه‌كان بكه‌نه‌ خانوو
هاوولاَتێك: تا ئێستا هه‌ر به‌ڵێن ده‌درێت و به‌ كرده‌وه‌ هیچ نه‌كراوه‌

راپۆرت: فه‌رهاد بلباس
"من پێموایه‌ ئه‌گه‌ر خزمه‌تگوزارى له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج بكرێت ده‌بێته‌ یه‌كێك له‌ خۆشترین گه‌رِه‌كه‌كانى قه‌زاى خه‌بات و گه‌شبینى له‌مرِووه‌وه‌ ته‌نها په‌یوه‌سته‌ به‌ ئه‌نجامدانى پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانى وه‌كو ئاو و كاره‌با و شه‌قام و شۆسته‌ و قوتابخانه‌ " ئه‌مه‌ به‌شێك بوو له‌ قسه‌كانى سه‌رۆكى شاره‌وانى قه‌زاى خه‌بات كه‌ سه‌باره‌ت به‌ نه‌بوونى پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كان له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج بۆمانى گوت، ئێمه‌ له‌رِێگاى ئه‌م راپۆرته‌مان له‌ هه‌وڵى ئه‌وه‌داین كه‌ هاوولاَتیان سوود له‌و پارچه‌ زه‌وییانه‌ وه‌رگرن و بیانكه‌نه‌ خانوو كه‌ ته‌نها زه‌ویێكه‌ و به‌ مه‌وداى نزیكه‌ى دوو كیلومه‌تر ده‌كه‌وێته‌ باكوورى رۆژهه‌لاَتى سه‌نته‌رى قه‌زاى خه‌بات... هاوولاَتیان له‌وه‌ په‌ستن كه‌ تا ئێستا و دواى پتر له‌ دوو ساڵ به‌سه‌ر دابه‌ش كردنى زه‌وییه‌كان له‌به‌ر نه‌بوونى پێویستییه‌كانى ژیان له‌ خانووه‌كانى كرىَ ماونه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بۆ رزگار كردنى خانه‌واده‌كان له‌ كێشه‌ى كرێچیاتى به‌ هاوولاَتیانى دا.
* له‌ سه‌ره‌تادا ئه‌ركان ره‌شاد، سه‌رۆكى شاره‌وانى قه‌زاى خه‌بات چووه‌ سه‌ر باسی ئه‌وه‌ى كه‌وا ئه‌وان له‌لایه‌نه‌ خۆیانه‌وه‌ ته‌نده‌ریان بۆ گه‌رِه‌كه‌كه‌ كردووه‌ و بۆ ماوه‌یێكى زۆره‌ له‌ به‌شی ته‌نده‌ره‌كان له‌ پارێزگاى هه‌ولێر ماوه‌ته‌وه‌، و هه‌ره‌وها ئه‌وه‌شی دركاند كه‌ نه‌بوونى پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كان له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج كێشه‌ و پێویسته‌ به‌ كێشه‌ بزانرێت:
- خۆى له‌خۆى دا پرۆسه‌ى دابه‌ش كردنى زه‌وى له‌ قه‌زا و ناحیه‌كان به‌پێى برِیارى سه‌رۆكى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بوو كه‌ به‌سه‌ر ئه‌و خانه‌وادانه‌ دابه‌ش بكرىَ كه‌ كرێچین، كه‌ به‌شێوه‌ى تیروپشك كرداره‌كه‌ به‌رِێوه‌چوو ... به‌لاَم پرۆسه‌كه‌ له‌لاى ئێمه‌ ته‌نها خانه‌واده‌ كرێچییه‌كانى نه‌گرتووه‌ و به‌پێى برِیارێكى دیكه‌ى ئه‌نجوومه‌نى وه‌زیران فه‌رمانبه‌ره‌كانیش لێى سوودمه‌ند بوون و له‌گه‌ل ئه‌وه‌شدا رێژه‌ى زۆرى زه‌وییه‌كان به‌سه‌ر كرێچییه‌كان دابه‌ش كران.
ئێمه‌ له‌ قه‌زاى خه‌بات له‌ دوو شوێن زه‌وییه‌كانمان دابه‌ش كرد كه‌ یه‌كێكیان به‌ كۆمه‌ڵگاى كارگێرِى ناسراوه‌ و ئه‌وى دیكه‌شیان گه‌رِه‌كى كانى مامسنجه‌، ئه‌و پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانى له‌ كۆمه‌ڵگاى كارگێرِى كراون به‌ 70%ى ده‌خه‌ملێنم له‌ ئاو و شه‌قام و شۆسته‌ و كاره‌با و .... هتد و 25% زه‌وییه‌كانى له‌لایه‌ن هاوولاَتیانه‌وه‌ ئاوه‌دان كراون و كراونه‌ته‌ خانوو، كه‌چى سه‌باره‌ت به‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج له‌ ساڵى 2008 ه‌وه‌ ئێمه‌ ته‌ندرمان بۆى ئاماده‌ كردووه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ى گه‌رِه‌كى كۆمه‌ڵگاى كارگێرِى كه‌ ته‌نها بیره‌ ئاوه‌كانى كۆڵدراون و پێدوایستییه‌كانى ترى ماون، ئه‌مه‌و ته‌ندره‌كه‌ له‌ رِێگه‌ى شاره‌وانى هه‌ولێره‌وه‌ بۆ پارێزگاى هه‌ولێر به‌رز كراوه‌ته‌وه‌ و له‌ ساڵى 2008 ه‌وه‌ له‌ به‌شی ته‌ندره‌كانه‌ كه‌ ووردبینیش كراوه‌ و چاوه‌رِێى راگه‌یاندن و جێبه‌جىَ كردنى ده‌كه‌ین و به‌ڵێنى ئه‌وه‌یان پێمان نه‌داوه‌ كه‌ له‌سه‌ر بودجه‌ى 2009 بدرێت به‌ به‌ڵێنده‌ر.
به‌ بینینى من دابه‌ش كردنى زه‌وییه‌كان له‌و دوو شوێنه‌ جیایه‌ له‌سه‌ر بنه‌ماى تیروپشك عه‌داله‌تێكى باشه‌ كه‌ په‌یرِه‌ومان كردووه‌ و ئه‌گه‌ر ئه‌م تیروپشكه‌ نه‌كرابا ئه‌وسا ده‌كرا به‌ نا عه‌داله‌تى ناوزه‌د بكرێت، و یه‌كێك له‌ مه‌رجه‌كانى ئه‌و زه‌وییانه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌وا بۆ ماوه‌ى پینج ساڵ كرِێن و فرۆشتنى پىَ نه‌كرێت، چونكه‌ مه‌به‌ست له‌پێدانى زه‌وى نیشته‌جێبوون ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ دۆخى كرێچیانى رزگاریان ببێت و بیكه‌نه‌ خانوو و تێدا نیشته‌جىَ ببن، سه‌باره‌ت به‌وه‌ش كه‌ هاوولاَتیان به‌هۆى ئه‌وه‌ى كه‌ خزمه‌تگوزارى تێدا نه‌كراوه‌ هه‌ڵده‌ستێت به‌ فرۆشتنه‌وه‌ى زه‌وییه‌كانیان ئێمه‌ له‌مرِووه‌وه‌ له‌گه‌ل جه‌نابی قایمقام گفتوگۆمان له‌مباره‌یه‌وه‌ كردووه‌ و نووسراوێكمان ئاراسته‌ى نووسینگه‌ى به‌رِێز پارێزگارى هه‌ولێر كردووه‌ و تێیدا باسمان له‌ بارودۆخى ئه‌و هاوولاَتیانه‌ كردووه‌ كه‌ له‌ دۆخێكى ناله‌بار ژیان به‌سه‌ر ده‌به‌ن و له‌ كه‌لاوه‌كانى قه‌زاى خه‌بات نیشته‌جین كه‌ پێكهاتووه‌ له‌ به‌شی ناوخۆیى كۆلیژى كشتوكال و میحوه‌ر و زه‌وییان له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج وه‌رگرتووه‌... ئێمه‌ ئه‌وه‌شمان له‌ نووسراوه‌كه‌دا باس كردووه‌ كه‌ پێویسته‌ خزمه‌تگوزارى بۆ گه‌رِه‌كه‌كه‌ بكرێت بۆ ئه‌وه‌ى كارتى زه‌وییه‌كانیان پىَ بده‌ین و له‌ كه‌لاوه‌ى بینا حكوومیه‌كان ده‌ربچن. من پێموایه‌ ئه‌گه‌ر خزمه‌تگوزارى له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج بكرێت ده‌بێته‌ یه‌كێك له‌ خۆشترین گه‌رِه‌كه‌كانى قه‌زاى خه‌بات و گه‌شبینى له‌مرِووه‌وه‌ ته‌نها په‌یوه‌سته‌ به‌ ئه‌نجامدانى پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانى وه‌كو ئاو و كاره‌با و شه‌قام و شۆسته‌ و قوتابخانه‌ ... هتد، له‌رِاستیدا ئێستا وه‌كو بیابانێكه‌ ئێمه‌ ناتوانین خه‌ڵكه‌كه‌ ناچار بكه‌ین له‌وىَ زه‌وییه‌كان بكه‌نه‌ خانوو.
سه‌باره‌ت به‌ هه‌ڵمه‌تى دروست كردنى خانوو له‌ قه‌زاى خه‌بات كه‌ پێشكه‌وتنێكى گه‌وره‌ى له‌ فراوانبوونى قه‌زایه‌كه‌دا هه‌یه‌، ئێمه‌ مانگانه‌ نزیكه‌ى 100 مۆڵه‌تى دروست كردنى خانوو به‌ هاوولاَتیان ده‌ده‌ین و وێنه‌ى مۆڵه‌ته‌كان بۆ پارێزگاى هه‌ولێر و شاره‌وانییه‌كانى هه‌ولێر ده‌نێرین كه‌ له‌سه‌ر شێوازێكى نوىَ و شارستانى له‌نێو مه‌ركه‌زى خه‌بات خانوو بونیاد ده‌نێن، و پرۆژه‌كانى حكوومه‌تیش ده‌كه‌وێته‌ چوارچێوه‌ى هه‌مان هه‌ڵمه‌تى ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ و فراوانكردنى قه‌زایه‌كه‌ و پێشخستنى رووى شارستانى وه‌كو دروست كردنى شه‌قام و قیرِتاو كۆنگریت كردنى شه‌قامه‌كانى كه‌ جیاوازیێكى به‌رچاوى پێوه‌ دیارى له‌چاو سالاَنى پێشوو. من له‌ كۆتاییدا داواكاریم ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پێشتر له‌گه‌ل جه‌نابى قایمقامیش قسه‌م كردووه‌ مه‌سه‌له‌ى كه‌لاوه‌كانه‌ كه‌ كێشه‌یه‌ و پێویسته‌ به‌ كێشه‌ى بزانین له‌به‌ر ئه‌وه‌ى دانیشتووانى كه‌لاَوه‌كان به‌ رِاستى له‌ دۆخێكى زۆر خراپ ده‌ژین و شوێنه‌كانیان بۆ ژیان ناشێت و كه‌لاوه‌كان له‌رِووى ته‌ندروستییه‌وه‌ شوێنى شیاو نین، دیسان داواكارم له‌ به‌رِێز پارێزگارى هه‌ولێر ئه‌و ته‌نده‌ره‌ى كه‌ پێشكه‌شمان كردووه‌ و له‌به‌شی ته‌ندره‌كانى پارێزگایه‌ به‌ ناوى گه‌رِه‌كى كانى مامسنج هیوامان وایه‌ جارِدانى بۆ بكرێت تاكو ئه‌و خه‌ڵكه‌ بتواننن له‌و كه‌لاوانه‌ رزگاریان ببێت و گه‌رِه‌كه‌كه‌ ئاوه‌دان بكرێت.
* دواتر له‌ یه‌كێك نووسینگه‌كانى فرۆشتنى خانووبه‌ره‌ هاوولاَتیێكمان به‌ناوى هونه‌ر مه‌جید بینی كه‌ كرێچیێكى دانیشتووى قه‌زاى خه‌باته‌، و پارچه‌ زه‌ویێكى له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج وه‌رگرتووه‌ و به‌ مه‌به‌ستى فرۆشتنى پارچه‌ زه‌وییه‌كه‌ى له‌ نووسینگه‌كه‌ بوو، ئه‌ویش باسی له‌ خراپى باردۆخى خراپى ژیانى خۆى كرد:
- من ماوه‌ى چه‌ند ساڵه‌ كرێچیم و پارچه‌ زه‌ویێكم له‌و گه‌رِه‌كه‌ وه‌رگرتووه‌ كه‌ پێى ده‌گوترێت كانى مامسنج، خۆى گه‌رِه‌كى كۆمه‌ڵگاى كارگێرِى جیگایێكى زۆر چاكه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ته‌واوى پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانى بۆ چووه‌ و كانى مامسنجیش هه‌تا ئێستا هیچ كارێكى بۆ نه‌كراوه‌ و بیابانێكى دوور و درێژه‌ و من تا ئێشتاش نازانم زه‌وییه‌كه‌م كه‌وتۆته‌ كوىَ و ته‌نها ژماره‌كه‌ى ده‌زانم، ئه‌وه‌ ماوه‌ى دوو سێ ساڵه‌ زه‌وییه‌كان دابه‌شكراون و هاوولاَتیان نه‌یانتوانیووه‌ سوودى لێ ببینن و له‌ كرێچیاتى رزگاریان ببێت له‌به‌ر ئه‌وه‌ى كه‌ نه‌ ئاو نه‌ كاره‌با و نه‌ رێگا نه‌بێت هاوولاَتى چۆن پێى ده‌كرێت له‌وىَ بژیت... داواكارین پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كان بۆ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج بكرێت تاكو ئێمه‌ش بتوانین سوود له‌و زه‌وییانه‌ وه‌رگرین و بیانگه‌ینه‌ خانوو.
* هه‌ره‌وها ئه‌رسه‌لان ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د كه‌ فه‌رمانبه‌رێكى دیكه‌ى دانیشتووى قه‌زاى خه‌بات و كرێچییه‌، ئه‌ویش به‌هه‌مان شێوه‌ خاوه‌نى پارچه‌ زه‌ویێكه‌ له‌ گه‌رِه‌كى كانى مامسنج و باسی له‌وه‌ كرد كه‌ كردارى تیروپشك پرۆسه‌یێكى دادوه‌رانه‌ بووه‌، كه‌چى دواخستنى ئه‌نجامدانى پرۆژه‌كانى بۆ گه‌رِه‌كه‌ى به‌ نه‌رێنى له‌قه‌له‌م دا له‌وه‌ى هاوولاَتیان سوود له‌ زه‌وییه‌كان وه‌رناگرن و بۆیان ناكرێته‌ خانوو:
- ئه‌وه‌ نزیكه‌ سىَ ساڵ ده‌بێت ئه‌و زه‌وییانه‌مان له‌ كانى مامسنج وه‌رگرتووه‌ و هیچ سوودمان لىَ نه‌بینیووه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى هێشتا له‌ خانووى به‌ كرێدام، زۆرێك له‌ هاوولاَتیان زه‌وییه‌كانیان له‌وىَ ده‌فرۆشنه‌وه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ئومێدى ئه‌وه‌یان نیه‌ پرۆژه‌كان له‌وىَ بكرێن و له‌وه‌ نیگه‌رانن كه‌ شوێنه‌كانى دیكه‌ى وه‌كو كۆمه‌ڵگاى كارگێرِى و گه‌رِه‌كى ئاشتى زۆربه‌ى خزمه‌تگوزارییه‌كانى بۆ كراوه‌ و زه‌وییه‌كانى كراونه‌ته‌ خانوو ... كه‌چى ته‌نها ئه‌و ئه‌و چۆله‌وانیه‌ ماوه‌ته‌ كه‌ به‌ گه‌رِه‌ك و دواتریش به‌ كانى مامسنج ناو ده‌برێت!؟ به‌رِاستى هاوولاَتیان له‌ چاوه‌رِوانى ئه‌وه‌دان خزمه‌تگوزارى بۆ بكرێت و ئه‌وانیش خانوو دروست بكه‌ن و دۆخى ناله‌بارى ژیانیان بگۆرِێت. تا ئێستا هه‌ر به‌ڵێن ده‌درێت و به‌ كرده‌وه‌ هیچ نه‌كراوه‌، ئێمه‌ى فه‌رمانبه‌رانى قه‌زاى خه‌بات هه‌موو گله‌ییمان له‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌ پێویست بوو زه‌وییه‌كانمان له‌یه‌ك شوێن بووایه‌ و كۆمه‌ڵگاى كارگێرِى تایبه‌ت بكرابایه‌ بۆ چینى مامۆستا و فه‌رمانبه‌ران كه‌ هه‌نگاوێكى شارستانیتر ده‌بوو.
به‌رِاستى كردارى دابه‌ش كردنى زه‌وییه‌كان به‌ تیروپشك زۆر دادوه‌رانه‌ بوو، من یه‌كه‌م كه‌س بووم كه‌ تیروپشكم راكێشا و چانسی من ئه‌وه‌بوو زه‌وییم له‌ كانى مامسنج بۆ ده‌ربچێت، و ئه‌وانه‌ى زه‌وییه‌كان ده‌كرِنه‌وه‌ ئه‌وانه‌ن كه‌ پاره‌ى زۆریان هه‌یه‌ و هیچ زیان له‌ كرِینه‌وه‌ى زه‌وییه‌كان ناكه‌ن و هه‌ر كاتێك نرخى زه‌وییه‌كان به‌رز بۆوه‌ به‌ قازانج ده‌یفرۆشنه‌وه‌. هیوام وایه‌ خزمه‌ته‌كان بۆ ئه‌و گه‌رِه‌كه‌ بكرێت تاكو كانى مامسنج به‌ چۆله‌وانى نه‌مێنێته‌وه‌.
* ئێمه‌ خه‌ڵكێكى به‌رچاومان له‌نووسینگه‌ى حاجى فه‌تاح عه‌لى بۆ فرۆشتنى خانووبه‌ره‌ى بینى و كه‌سه‌كان له‌وانه‌ بوون كه‌ زه‌وییان له‌ كانى مامسنج وه‌رگرتووه‌ و به‌شێكیان بۆ فرۆشتنه‌وى زه‌وییه‌كان له‌وىَ بوون، ئێمه‌ سه‌باره‌ت به‌ نرخ و هۆكارى فرۆشتنى زه‌وییه‌كان له‌گه‌ل خاوه‌نى نووسینگه‌كه‌ دواین كه‌ به‌مشێوه‌یه‌ بۆمان قسه‌ى كرد:
- من خاوه‌نى نووسینگه‌ى كرِین و فرۆشتنى زه‌وى و خانووم و ئه‌وه‌ نزیكه‌ى سىَ ساڵ ده‌بێت ئه‌و زه‌وییانه‌ى كانى مامسنج دابه‌ش كراون هیچ خزمه‌تگوزاریێكى تێدا نه‌كراوه‌، و زۆر كه‌س هه‌یه‌ كرێچییه‌ و زه‌وییه‌كه‌ى ده‌فرۆشێته‌وه‌ له‌به‌ر ئه‌م هۆكاره‌ و كه‌ پێى ده‌ڵێم "كاكه‌ مه‌یفرۆشه‌وه‌، تۆ له‌ ژیانت یه‌ك جار زه‌وێت پێ ده‌درێت" ئه‌ویش له‌ وه‌لاَمدا ده‌ڵێت "من پێویستم، چى له‌و زه‌وییه‌ بكه‌م كه‌ له‌ بیابانێكه‌ و هه‌رگیز ناتوانم بیكه‌مه‌ خانوو" بۆیه‌ به‌ ناچارى هه‌ڵده‌ستێت به‌ 2000$ ده‌یفرۆشێته‌وه‌. خۆى پێویسته‌ به‌ر له‌وه‌ى زه‌وییه‌كان دابه‌ش بكرێن ئاماده‌كارییه‌كان و پرۆژه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانى بۆ بكرێت یا له‌دواى شه‌ش مانگ یاخود ساڵێكیش بێت تاكو هاوولاَتیانى كرێچى بتوانن له‌و زه‌وییانه‌ سوود وه‌رگرن كه‌ پێیان دراوه‌... گوناهه‌ زه‌ویێك كه‌ رووبه‌ره‌كه‌ى 300مه‌ترى دووجایه‌ به‌و برِه‌ پاره‌ كه‌مه‌یه‌ بفرۆشێته‌وه‌ و ئه‌گه‌ر زه‌وییه‌كه‌ خزمه‌تگوزارى بۆ كرابێت خه‌ڵكه‌كه‌ نایفرۆشێته‌وه‌ و نرخه‌كه‌ى 6000$ بێت كه‌مه‌. ده‌نگۆى ئه‌وه‌ هه‌بوو له‌گه‌ل ساڵى نوىَ پرۆژه‌كان له‌ كانى مامسنج ده‌كرێن و هه‌ر نه‌كرا و هاوولاَتیانیش بێ هیوان له‌وه‌ى كه‌ ئایا ده‌كرىَ یان نا، ئه‌و خه‌ڵكه‌ هه‌ژاره‌ به‌ درێژایى ته‌مه‌نى چاوه‌رِێ ده‌كه‌ن پارچه‌یێك زه‌وى وه‌رگرن و ئه‌وه‌تا به‌ پاره‌یێكى كه‌م له‌ده‌ست خۆیانى ده‌ده‌ن.


قاسم ئه‌لمه‌لاك بۆ گۆڤاری هه‌رێمی كوردستان

* له‌ سه‌ره‌تا و به‌ر له‌وه‌ى ده‌ست به‌ پرسیاره‌كانمان بكه‌ین، خۆزگا كه‌مێك له‌سه‌ر پرۆفایلى قاسم مه‌للاك بدویێت.
- قاسم مه‌للاك خێزانداره‌، و دوو كچ و كورِێكى هه‌یه‌ و له‌دایكبووى ساڵى 1945 ى شارى به‌سره‌یه‌.
* ده‌سپێكى كاركردنت له‌بوارى شانۆ و دراما چۆن بوو؟
- ئاره‌زووى نواندن بۆ سه‌ره‌تاى منداڵێتیم ده‌گه‌رِێته‌وه‌، دوایى چوومه‌ په‌یمانگاى هونه‌ره‌ جوانه‌كان و ساڵى 1965 لێى ده‌رچووم. له‌ ئیتالیا له‌ بوارى ته‌كنیكی هونه‌رى برِوانامه‌ى دبلۆمم به‌ده‌ست هێنا و دامه‌زرێنه‌رى تیپى میللى نواندنم و زۆر ئه‌ركى كارگێرِیم له‌ ئه‌ستۆ گرتووه‌ وه‌كو (به‌رِێوه‌به‌رى تیپی نه‌ته‌وه‌یی نواندن و به‌رِێوه‌به‌رى شانۆى عێراقى و به‌رِێوه‌به‌رى شانۆى نیشتمانى و به‌رِێوه‌به‌رى تیپى نه‌ته‌وه‌یى بۆ هونه‌رى میللى) و به‌شداریم له‌ زۆر كارى شانۆیى و ته‌له‌ڤزیۆنى و سینه‌ماییدا كردووه‌ و له‌ كۆى 100 فیلمى عێراقی من رێژه‌ى 20% م به‌ر كه‌وتووه‌.
* دواى دابرِانێكى زۆر به‌ دوو به‌رهه‌مى ته‌له‌ڤزیۆنى گه‌رِایته‌وه‌، ده‌كرىَ بزانین هۆى ئه‌م دابرِانه‌ چى بوو؟
- به‌هۆى ناسه‌قامگیرى دۆخى ئاسایش بوو.
* له‌ زۆرینه‌ى ئه‌و رۆلاَنه‌ى كه‌ ئه‌نجامیان ده‌ده‌یت له‌ كه‌سایه‌تیێكى هه‌ژار و مرۆڤێكى بىَ چانس ده‌تبینین، ئه‌و كه‌سایه‌تییانه‌ تا چه‌ند نزیكن له‌ تۆ؟
- نا له‌ من نزیك نین، به‌لاَم زۆرینه‌ى هاوولاَتیانى ولاَته‌كه‌ى من پێكده‌هێنن ... ئه‌و كه‌ساتییانه‌ بێناز و به‌ش خوراون.
* دواین كاره‌كانت (دار دور)ه‌، ئایا ده‌كرىَ وه‌كو ته‌واوكه‌رى (حب و حرب) هه‌ژمارى بكه‌ین؟
- نه‌خێر، به‌لاَم له‌سه‌ر هه‌مان شێوازه‌.
* له‌نێو ئه‌و دۆخه‌ ناسه‌قامگیره‌ى ئاسایشدا كارى نواندن چۆنه‌، به‌ به‌راورد له‌گه‌ل سالاَنى پێشوو؟
- زۆر زه‌حمه‌ته‌... به‌لاَم به‌ ئازادى قسه‌ ده‌كه‌یت، كه‌چى پێشتر ئاسان بوو له‌گه‌ل ئه‌وه‌شدا نه‌تده‌توانى هه‌موو شتێك بڵێیت.
* تۆ په‌یوه‌ندیێكى پته‌وت له‌گه‌ل هونه‌رمه‌ندانى كورد هه‌یه‌، چۆن كاره‌كانى ئه‌وان هه‌ڵده‌سه‌نگێنیت؟
- من په‌یوه‌ندییم له‌گه‌ل هونه‌رمه‌ندانى كورد زۆر پته‌وه‌ هه‌ر له‌سه‌رتاى چوونم بۆ په‌یمانگاى هونه‌ره‌ جوانه‌كان، ئه‌و كارانه‌ى له‌ هه‌رێمى كوردستان به‌رهه‌م ده‌هێنرێن به‌ به‌راورد له‌گه‌ل پێشان زۆر پێشكه‌وتووه‌.
* ژماره‌یێكى زۆرى كه‌ناڵى لۆكاڵ و ئاسمانى هه‌ن، ئه‌و دیارده‌یه‌ به‌ شێوه‌یێكى نه‌رێنى كارى كردۆته‌ سه‌ر به‌رهه‌مه‌ هونه‌رییه‌كان یان به‌ پێچه‌وانه‌وه‌؟
- راسته‌، ژماره‌ى كه‌ناڵه‌ ته‌له‌ڤزیۆنییه‌كان زۆرن به‌لاَم كه‌میان كارى دراما به‌رهه‌م ده‌هێنن، له‌گه‌ل ئه‌وه‌شدا كێبرِكىَ كارى دراما دبووژێنێته‌وه‌.
* ئاستى نمایشه‌ شانۆییه‌كان له‌ عێراقدا چۆنه‌، ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر له‌ شاره‌كان دا نمایشى شانۆیى هه‌بێت؟
- زۆر ده‌گمه‌نه‌ له‌ شاره‌كان ... له‌ به‌غداش بزر بووه‌ و ته‌نها كه‌م هه‌ن و بۆ رۆژانێكى كه‌م نمایش ده‌كرێن.
* به‌رهه‌مى دواى (دار دور) چی ده‌بێت؟
- زۆر پرۆژه‌ هه‌ن... هێشتاش برِیارمان نه‌داوه‌.
* ئه‌و رۆلاَنه‌ى پێیان هه‌ڵده‌ستین به‌ ئاره‌زووى خۆتن یان به‌سه‌رتدا سه‌پێندراون؟
- هه‌ر له‌و كاته‌ى قاچم خستۆته‌ ئه‌و رێگایه‌ هیچ رۆڵێكم وه‌رنه‌گرتووه‌ به‌سه‌رمدا سه‌پێندرابێت.
* له‌ كاتى نواندن دا قاسم مه‌للاك زۆر به‌ كوڵ ده‌گریێت و برِوا ناكه‌ین فرمێسكى نا راست و ته‌نها نواندن بێت، تا ئه‌و ئاسته‌ى بینه‌ر له‌گه‌لت ده‌ست به‌گریان بكه‌ن ... چ هه‌ستێكه‌ وا ده‌كات بگریێت؟
- ئه‌وه‌ خه‌مێكه‌ بۆ راستى ئه‌و ئه‌زموونه‌ى مرۆڤ پێیدا گوزه‌ر ده‌كات... من ئه‌و تاقیكردنه‌وه‌یه‌ دووباره‌ ده‌كه‌مه‌وه‌ و به‌و رۆڵه‌ى كه‌ پێى هه‌ڵده‌ستم خۆشم ده‌وێت و به‌مه‌ش هه‌ستێكى بىَ وینه‌ دروست ده‌بێت.
* كاركردنت له‌ بوراى نواندا وایكردووه‌ ئه‌ندامانى خێزانه‌كه‌شت هه‌مان رێچكه‌ بگرن؟
- بێگومان، منداڵه‌كانم رێچكه‌ى منیان گرتووه‌ و چوونه‌ته‌ كۆلیژى هونه‌ر و ته‌واویان كردووه‌.
* ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ هونه‌رییانه‌ چین كه‌ له‌ بیریان ناكه‌یت؟
- زۆر هه‌ڵوێست هه‌ن و ئێستا ئه‌و بواره‌ نیه‌ باسیان بكه‌م.
* تۆ خه‌ون به‌ چییه‌وه‌ ده‌بینیت و له‌ ژیاندا ئومێدى چی ده‌خوازیت؟
- خه‌ون به‌وه‌ ده‌بینم هه‌رچى شتى باشه‌ پێشكه‌شی بكه‌م و هیواى ئه‌وه‌ ده‌خوازم بینه‌ر برِواى به‌و كارانه‌م هه‌بێت كه‌ ده‌یانكه‌م.
* كه‌ دێیته‌ كوردستان چى هه‌ستێك داگیرت ده‌كات، كامه‌ شارى هه‌رێمى كوردستان به‌لاى تۆوه‌ خۆشتره‌؟
- هه‌ستێكى سه‌یره‌، من له‌ منداڵیتى خۆمدا له‌ كاتى خیوه‌تگاى دێده‌وانى هاتوومه‌ته‌ شه‌قلاوه‌، و له‌ خیوه‌تگادا له‌ زێوه‌دا ژیاوم و مانگى هه‌نگوینى خۆمم له‌ هاوینه‌هه‌وارى پیرمام كردووه‌ ... چۆن ده‌ته‌وێت كوردستانم خۆش نه‌وێت، هه‌موو شاره‌كان نزیكن له‌ دڵم ... به‌لاَم یاده‌وه‌رى پترم له‌ هه‌ولێر هه‌یه‌ و له‌ بیرى ناكه‌م.
* بیرت له‌ به‌رهه‌مهێنانى كارێكى هونه‌رى هاوبه‌ش (كوردى + عه‌ره‌بى) نه‌كردۆته‌وه‌؟
- ئومێد ده‌خوزام.
* كه‌ ناوى (خه‌لیل ره‌فاعى و ئه‌مه‌ل ته‌ها و محه‌مه‌د حوسێن عه‌بدولرِه‌حیم و .... هتد) له‌ هونه‌رمه‌ندانى پێشوو، چ هه‌ستێكت هه‌یه‌، به‌ فرمێسك گوزارشت له‌و رۆژانه‌ ده‌كه‌یت یان به‌ شێوه‌یێكى تر؟
- به‌ گه‌شبینى.
* ئایا هێشتا (ره‌جه‌ب) بیرى (گه‌مره‌) ده‌كات، و نه‌بیل به‌ چاویلكه‌وه‌ خۆشه‌ویستى ده‌كات یان به‌ بینایێكى شه‌ش له‌سه‌ر شه‌ش؟
- روانین بۆ رابردوو ئایینده‌ به‌ چاوێكى شه‌ش له‌سه‌ر شه‌ش.
* قاسم مه‌للاك له‌نێو كۆمه‌ڵى زبڵدا كه‌ به‌ دواى پاره‌كه‌ى دا ده‌گه‌رِا، ده‌كرىَ ئه‌و پاره‌یه‌ به‌و سه‌قامگیرییه‌ بچوێنین كه‌ هاوولاَتیان له‌و باردۆخه‌ى عێراقدا وونیان كردووه‌؟
- هاوولاَتیان له‌و بارودۆخه‌دا سامان و سه‌قامگیرییان وون كردووه‌.
* له‌ پرسیاره‌كانمان دا هه‌وڵ ده‌ده‌ین بگه‌ینه‌ قولاَیى مرۆڤایه‌تى قاسم مه‌للاك له‌وه‌ى قولاَییه‌ هونه‌رییه‌كه‌ى، له‌ باوه‌ش گرتنت بۆ وه‌رده‌ هه‌ستێكى باوكانه‌ بوو یان ته‌نها نواندن بوو؟
- من پرسیاره‌كه‌ پێچه‌وانه‌ ده‌كه‌مه‌وه‌، ئه‌گه‌ر بینه‌ر به‌و له‌ باوه‌ش گرتنه‌م بۆ وه‌رده‌ رازى بووبن ... ئه‌وا هه‌ستی باوكێكى راسته‌قینه‌ بووه‌. ئه‌گه‌ر رازیش نه‌بووبن ئه‌وا ته‌نها نواندنێكى هونه‌رى بووه‌ ... تۆ چى ده‌ڵێیت؟ بێگومان ولاَمه‌كه‌ى تۆ راسته‌.
* زۆر ناوى هونه‌رمه‌ندان هه‌ن كه‌ بینه‌ر له‌یادى كردوون، كه‌چى بىَ ستایش ناوى قاسم مه‌للاك به‌ تایبه‌تى بۆ بینه‌رى كورد ئاوێته‌ى یاده‌وه‌رییه‌كانیان بووه‌ ... چ هۆكارێك هه‌یه‌ وا له‌ هونه‌رمه‌ند بكات له‌م رِووه‌وه‌ بگه‌نه‌ ئه‌و ئاسته‌ى تۆ؟
- وابزانم ولاَمى ئه‌وه‌ خوێنه‌ر ده‌توانێت له‌ ولاَمه‌كه‌ى پێشوو بیدۆزێته‌وه‌.
* له‌شكرێكى هونه‌رمه‌ندان كه‌ بینه‌ر ئه‌وانى له‌نێو كاره‌ درامی و ته‌له‌ڤزیۆن و سینه‌ماییه‌كاندا بینیووه‌، ئێستا پرۆگرام بۆ كه‌ناڵه‌ ته‌له‌ڤزیۆنییه‌كان ئاماده‌ و پێشكه‌ش ده‌كه‌ن، تا چه‌نده‌ ئه‌مه‌ دیارده‌یێكى ته‌ندروسته‌؟
- ئه‌مه‌ له‌ ئه‌نجامى كه‌میى كاره‌ درامییه‌كان دروست بووه‌ ... بۆیه‌ هونه‌رمه‌ند خۆى له‌ ئامێزى پرۆگرامه‌كاندا بینیووه‌ته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى به‌رده‌وام بێت و بژیت.
* ئه‌ى ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ى ریكلام بۆ كالاَ بازرگانییه‌كان ده‌كه‌ن؟
- ئه‌مه‌م به‌ دڵ نیه‌.
* ئایا بوارى هونه‌ر بژێوى ژیانت دابین ده‌كات، و چ له‌سه‌ر لایه‌نه‌ به‌رپرسه‌كان پێویسته‌ بۆ هونه‌رمه‌ندانى بیكه‌ن؟
- به‌ڵىَ بژێوى ژبانمى له‌سه‌ره‌، سه‌ره‌رِاى ئه‌وه‌ى به‌ درێژایى سالاَنى پیشوو فه‌رمانبه‌ر بوومه‌ ... پێویسته‌ پاڵپشتى له‌ رۆشنبیرى و هونه‌ر بكه‌ن كه‌ له‌وان ناوه‌شێته‌وه‌.
* سوپاس بۆ ئه‌م دیداره‌.
- سوپاس بۆ ئێوه‌ش.

گوزارشتى نووسه‌ران بۆ یادی(16)ئابی سالیادی دامه‌زراندنی پارتى دیموكراتی كوردستان

گوزارشتى نووسه‌ران بۆ یادی(16)ئابی سالیادی دامه‌زراندنی پارتى دیموكراتی كوردستان

راپۆرت: فه‌رهاد بلباس
جوانترین و راستگۆترین وشه‌ ئه‌و كاتانه‌ واتاكان ده‌پێكن كه‌ بیركردنه‌وى مرۆڤ ده‌چێته‌وه‌ نێو جه‌رگه‌ى رووداوه‌كان و یاخود گه‌رموگورِى وێنه‌كان به‌ مێشكى مرۆڤدا به‌ شێوه‌ راسته‌كه‌ى ده‌خولێنه‌وه‌ ... له‌ یادى (63)ه‌مین ساڵیادى دامه‌زراندنى پارتى دیموكراتى كوردستانیش وشه‌ و ده‌ربرِینه‌كان ده‌چنه‌وه‌ حزورى ئه‌و نه‌به‌ردییانه‌ى بارزانى نه‌مر و پێشمه‌رگه‌كانى داستانى نه‌به‌ردییان تۆمار ده‌كرد تاكو پارتى به‌ كۆشش و خه‌باتى ئه‌وان پىَ بنێته‌ ئه‌و ته‌مه‌نه‌ى و هه‌میشه‌ سه‌رمه‌شقى خزمه‌ت و گیانفیدایى و كوردایه‌تى بێت... بۆ ئه‌وه‌ى باس له‌م یاده‌ به‌رز و شكۆمه‌نده‌ بكه‌ین به‌ گونجاومان زانى راى چه‌ند نووسه‌ر و رۆژنامه‌نووسێك له‌ قه‌زاى خه‌بات وه‌رگرین و له‌زارى ئه‌وانه‌وه‌ دیدگاكان له‌ شێوه‌ى راپۆرتێك بكه‌ونه‌ سه‌ر به‌رپه‌رِى رۆژنامه‌ى خه‌بات:
* له‌ده‌سپێكدا مامۆستا به‌كر كه‌ریم حه‌سه‌ن نووسه‌ر و په‌روه‌ده‌كار چووه‌ سه‌ر ئه‌وه‌ى كه‌ پاراستنى ده‌سكه‌وتى هه‌رێمى كوردستان خزمه‌تێكى گه‌وه‌ره‌یه‌ به‌ پارتى چونكه‌ ده‌ره‌نجامى خه‌باتى پارتى به‌ ئاكام گه‌یشتووه‌:
- سه‌ره‌رِاى ئه‌وه‌ى ساڵیادى پارتى دیموكراتى كوردستان بۆنه‌یێكه‌ جه‌ماوه‌رى پارتى یادى ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ هه‌مان كاتیشدا رۆژێكى ئه‌وتۆیه‌ له‌دیدى هه‌ر تاكێكى كوردیش واتایێكى زۆر به‌رز و پیرۆز له‌خۆوه‌ ده‌گرێت و هه‌ر كه‌ باس له‌ یادى دامه‌زراندنى پارتى ده‌كرێت هاوولاَتیانى كورد هزریان بۆ گه‌وره‌یى بارزانى نه‌مر و خه‌باتى پێشمه‌رگه‌ و ئه‌و داستانانه‌ ده‌چێت كه‌ له‌سایه‌ى ئه‌واندا كورد به‌ ئه‌مرِۆكه‌ گه‌یشت و ئه‌م ده‌سكه‌وته‌ پیرۆزانه‌ى لىَ كه‌وته‌وه‌. به‌ بینینى من چه‌نده‌ ئاهه‌نگێرِان گوزارشت له‌ دڵخۆشى خه‌ڵكه‌كه‌ بۆ ئه‌م یاده‌ ده‌كات كه‌چى ده‌ستگرتن و پاراستنى ده‌سكه‌وته‌كانى كورد پێگه‌ى پارتى پته‌وتر ده‌كات بۆیه‌ پێویسته‌ له‌گه‌ل هه‌ر چه‌پله‌لێدانێك له‌م رۆژه‌دا ده‌نگى ده‌سترِێژى پێشمه‌رگه‌یێك بێته‌وه‌ هزرمان كه‌ له‌سه‌نگه‌ر به‌رِووى دوژمن ده‌یته‌قاند و گوێى به‌ به‌خشینى رۆحى خۆى نه‌ده‌دا... له‌به‌ر ئه‌وه‌ى پارتى هه‌موو كاتێك برِواى به‌ خۆ نوێكردنه‌وه‌ هه‌بووه‌ و به‌ستنى ئه‌م هه‌موو كۆنگره‌یه‌ ده‌لاله‌تێكى روونه‌ كه‌ تا ئێستا پارتى چه‌ندین ده‌سته‌ كه‌سایه‌تى هاتوونه‌ته‌وه‌ نێو سه‌ركردایه‌تى و درێژه‌یان به‌ خه‌باتى پارتى داوه‌ و هه‌ر له‌ژێر ئه‌و هۆكاره‌ش بووه‌ ئه‌مرِۆ پتر له‌نیو سه‌ده‌یه‌ به‌ پێشه‌نگ ماوه‌ته‌وه‌. كه‌ پارتى له‌ گۆرِه‌پانى به‌رگرى كردندا بووه‌ هیچ لایه‌نێكى دیكه‌ نه‌یتوانیووه‌ وه‌كو ئه‌و بخزێته‌ نێو دڵى میلله‌تى كورد و له‌به‌ر ئه‌وه‌شه‌ چ وه‌كو ئه‌ندام و پێشمه‌رگه‌ بێت یان وه‌كو دۆست هیچ كه‌سێك نیه‌ یاده‌وه‌رى له‌گه‌ل پارتى نه‌بێت و ئه‌و یاده‌وه‌رییانه‌شی به‌ شانازییه‌وه‌ نه‌گێرِێته‌وه‌ كه‌ به‌ راستى شایسته‌ى شانازى نه‌ته‌وه‌ى كورده‌. له‌ كۆتاییشدا پیرۆزبایى له‌ سه‌رۆك بارزانى و هه‌موو ئه‌ندام و هه‌وادارانى پارتى ده‌كه‌م و هیوا ده‌خوازم هه‌میشه‌ پارتى پێشه‌نگى كوردایه‌تى و خزمه‌ت كردن بێت وه‌كو چۆن له‌سه‌رده‌مى بارزانى نه‌مردا پێشه‌نگ بوو.
* نارین ده‌زیى . نووسه‌ر یادى دامه‌زراندنى پارتى دیموكراتى كوردستان و پێشڤه‌چوونى به‌ رۆڵى گه‌نج و تواناكانیانى به‌سته‌وه‌ و ئه‌م گورِ وتین و وزه‌یه‌ى ئه‌وانى بۆ بایه‌خدانى پارتى به‌م توێژه‌ى هه‌ژمار كرد:
- ئه‌گه‌ر هه‌موو گه‌لان له‌سه‌ر گۆى زه‌وى رۆژێكیان هه‌بێت بۆ یادكردنه‌وه‌ و ئاهه‌نگێران وشادى و شانازى پێوه‌ بكه‌ن، ئێمه‌ى كوردیش یادى (16) ئاب گه‌شاوه‌ترین یاده‌وه‌رى لاى هه‌رتاكێكى كورد دروست كردووه‌ كه‌ له‌و رۆژه‌دا پارتێكى میللى و شۆرشگێرى سه‌رى هه‌ڵداوه‌ بۆته‌ قوتابخانه‌یه‌ك و ده‌یان هه‌زار لاوى بوێرى چاونه‌ترسى له‌گشت بواره‌ جیا جیاكانى سیاسى وكۆمه‌لایه‌تى و فه‌رهه‌نگى و ئابوورى دا هێناوه‌ته‌ مه‌یدانى خه‌بات.
ئه‌گه‌ر خه‌باتى ئه‌م سه‌رده‌مه‌ تایبه‌تمه‌ندیێكى جیاى هه‌یه‌ به‌لاَم نكۆڵى له‌وه‌ ناكرێت كه‌ پارتى دیموكراتى كوردستان خاوه‌ن ده‌یان پرۆژه‌ى جۆراوجۆره‌. له‌ئاسته‌نگه‌كان ئه‌سپى خۆى تاوداوه‌ و به‌ره‌و لێوارى ئارامى و پێشكه‌وتنى ولاَته‌وه‌ هه‌ر له‌زووه‌وه‌ ده‌ركى به‌وه‌ راستیه‌ كرد كه‌ گه‌نج سه‌رچاوه‌ى هه‌موو داهێنانه‌كانه‌. چۆن لاوى سه‌رده‌مى شۆرش بوونه‌ ئاوا له‌ مه‌یدانى ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ بنیاتنانى ولاَت دا رۆلى كاراو ئه‌كتیڤانه‌ ده‌گێرِن و سه‌ركردایه‌تى سیاسى هه‌میشه‌ كه‌مته‌رخه‌م نه‌بووه‌ له‌دامه‌زاندن و فه‌راهه‌م كردنى كلتوورى نه‌ته‌وه‌كه‌مان و كردنه‌وه‌ى سه‌نته‌رى لاوان و هه‌لى كار و به‌شدارى كارایان له‌بواره‌كاندا ده‌بینین. ئێستا له‌بوارى میدیادا گه‌نج رۆڵێكى یه‌كجار كارا ده‌بینین و تواناكانیان به‌ شێوه‌ێكى دراماتیكى به‌ره‌و پێشه‌وه‌ ده‌رِوات. به‌و پێیه‌ى كه‌وا پارتى له‌به‌رده‌م هه‌موو پرسێكى نه‌ته‌وه‌یى و مرۆڤى ئاماده‌یى و خاوه‌ن هه‌ڵوێستى بێهاوتا بووه‌ بۆیه‌ پێگه‌ى ئافره‌ت له‌نێو ریزه‌كانى دا هه‌ر له‌سه‌ر سه‌ره‌تاى دامه‌زراندنیه‌وه‌ به‌رِوونى به‌رچاو ده‌كه‌وێت و به‌ڵگه‌ش بۆ ئه‌وه‌ دامه‌زراندنى یه‌كێتى ئافره‌تان به‌ راسپارده‌ى باوكى كورد بارزانى نه‌مر و ئێمه‌ش ته‌نها خواستمان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پتر گرینگى به‌ توێژى ئافره‌ت بدرێت به‌شێوه‌یێك له‌نێو رێكخستنه‌كان و هه‌ڵسورِاندنى كارو خه‌باتى پارتى جێگایان بۆ فه‌راهه‌م بكرێت.
* پاشان سه‌یدمه‌جید به‌رزنجى ، نووسه‌ر و رۆژنامه‌نووس به‌ ده‌سته‌واژه‌یێك مه‌زناهى بارزانى نه‌مر و پێشمه‌رگه‌ى خسته‌رِوو كه‌ شۆرِش گوزارشتێك بووه‌ بۆ زاتى پیرۆزى بارزانى و پارتى و پێشمه‌رگه‌:
- یادى دامه‌زراندنى پارتى دیموكراتى كوردستان ئاماژه‌یێكى روونه‌ بۆ بزاڤێكى نه‌ته‌وه‌یى و به‌رهه‌ڵستى كردنى سته‌م و داگیركارى و رزگاركردنى كوردستان، كه‌ له‌ پێناوى دا پارتێكى پێشه‌نگ دامه‌زرا و ئه‌مرِۆكه‌ پىَ ده‌نێته‌ 63 یه‌مین ساڵیادى خۆى. ناوهێنانى دامه‌زراندنى پارتى بیرى تێكۆشه‌ره‌كانى ده‌باته‌وه‌ به‌رده‌م رۆژانێك كه‌ بزاڤى رزگاریخوازى كورد ته‌نها به‌ شۆرِش ناو ده‌برا و شۆرِشیش ته‌نها و ته‌نها و شوناس و گوزارشتێك بوو له‌ پارتى و بارزانى نه‌مر، من پێم وایه‌ بۆ ئه‌وه‌ى باس له‌م یاده‌ پرِ شكۆیه‌ بكه‌ینه‌وه‌ پێویسته‌ ناوى بارزانى نه‌مر و پێشمه‌رگه‌ دێرینه‌كانى پارتى و رێكخستنه‌كانى ئه‌وساى ببنه‌ ته‌وه‌رى سه‌ره‌كى باسه‌كه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ئه‌وان پتر له‌ هه‌موو كه‌س و لایه‌نێك توانیان چه‌مكى ئازادى و خۆشه‌ویستى خاك و واتاى قوربانیدان له‌ ناخى هه‌ر تاكێكى كورد بچێنن و نه‌وه‌ دواى نه‌وه‌ كاردانه‌وه‌ى ئه‌و رێبازه‌ پیرۆزه‌ى بارزانى نه‌مر له‌ بره‌و دایه‌ و هه‌رگیز كۆڵ نه‌بووه‌. له‌وانه‌یه‌ كه‌سانێك هه‌بن كه‌ بایه‌خ به‌و ده‌ربرِینه‌ نه‌ده‌ن و ده‌سته‌واژه‌ى (دۆزى پیرۆزى بارزانى) به‌لایانه‌وه‌ شتێك ئه‌وتۆ بێت كه‌ بۆ پێكه‌نین و گاڵته‌ به‌كار بێت، به‌لاَم له‌ راستیدا كه‌سایه‌تى بارزانى هه‌میشه‌ شایسته‌ى ئه‌وه‌یه‌ سیاسه‌توانانى ئه‌ورِۆ هه‌ڵوه‌سته‌ى له‌به‌رده‌م دا بكه‌ن و شیكردنه‌وه‌ و وانه‌ى به‌ سوودى لێوه‌ هه‌ڵكرِێنن. ئه‌و خاڵه‌ نه‌رِێنییه‌كانى له‌ سه‌ركرده‌كانى پێشووى كورد باسی لىَ ده‌كرێت خۆشبه‌ختانه‌ هیچیان له‌و زاته‌ به‌دى ناكرێت و هیچ له‌كه‌یێك به‌ كه‌سایه‌تى و هه‌ڵوێسته‌كانى ئه‌وه‌وه‌ نیه‌ و هه‌ر هه‌موو ره‌فتارێكى بارزانى و هه‌ر هه‌موو ساتێكى ژیانى له‌پێناو گه‌یاندنى نه‌ته‌وه‌ى كورد بووه‌ به‌ رۆژێكى وه‌كو ئه‌مرِۆ. ئه‌و قسه‌ و باسه‌ى من له‌باره‌ى پارتى و بارزانى به‌شێكه‌ له‌و گه‌نجینه‌یه‌ى كه‌وا له‌ ته‌مه‌نى منداڵه‌تیمه‌وه‌ و هه‌تا ئه‌مرِۆشی له‌گه‌لدا بێت رۆژانه‌ پێى گۆش ده‌كرێم، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى باوك و خانه‌واده‌كه‌ى ئێمه‌ له‌گه‌ل پارتى و دۆزه‌ پیرۆزه‌كه‌ى بارزانى هه‌موو دۆخه‌كانى نسكۆ و سه‌ركه‌وتنى بینیووه‌ چیا چیا و شار به‌شارى په‌ناهه‌نده‌یى ته‌واوى یاده‌وه‌رى ئێمه‌ له‌گه‌ل پارتى پێك ده‌هێنن، بۆیه‌ من له‌و گۆشه‌نیگایه‌وه‌ باس له‌ یادى پارتى ده‌كه‌م و گه‌شبینیشم له‌وه‌ى جه‌نابی سه‌رۆك پتر ده‌ست به‌م یاده‌وه‌ره‌ جوانانه‌ى رۆژانى شۆرِش و سیماى بارزانى له‌ هزرى خه‌ڵكه‌ به‌وه‌فاكه‌یه‌وه‌ ده‌گرێت تاكو ئه‌وانیش بۆ یادكردنه‌وه‌ى ئه‌و رۆژانه‌ خه‌نده‌ دایانبگرێت و ته‌نانه‌ت بۆ چركه‌یێكیش بیر له‌ ده‌ستبه‌رداربوونى ئه‌و پارته‌ پێشه‌نگه‌ نه‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ بارزانى نه‌مر دایمه‌زراندووه‌.
* هه‌روه‌ها عه‌بدولقادر ره‌زاق نووسه‌ر له‌م یاده‌دا هیواى ئه‌وه‌ى خواست كه‌ نه‌وه‌كانى داهاتوو به‌ ستایشه‌وه‌ باس له‌ 16ى ئاب بكه‌ن و ئه‌و رۆژه‌شی به‌ تروسكه‌ و رۆشنایێك هه‌ژمار كرد كه‌ تاریكایى سته‌مى له‌به‌ین برد:
- هه‌ر كه‌ باس له‌ 16ى ئاب ده‌كرىَ به‌بىَ ویست و خواستى هه‌ر كه‌سێك هه‌ستێك مرۆڤ داده‌گرىَ و پێم وایه‌ هه‌موو كورد خۆى به‌ قه‌رزارى ئه‌و رۆژه‌ مێژووییه‌ ده‌زانێت كه‌ پارتى تێیدا دامه‌زرا... له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ته‌نها بیركردنه‌وه‌مان بۆ داه‌مه‌زراندنى پارتى گه‌وره‌یێكه‌ بۆ دۆز و رێبازى پارتى. من سه‌رسام ئه‌بم ئه‌گه‌ربڵێم بیر له‌چى بكه‌مه‌وه‌، وه‌كو هه‌ر تاكێكى كورد به‌رپرسیارین له‌ لێكۆڵینه‌وه‌ى هه‌موو ئه‌و ئه‌گه‌رانه‌ى گرینگى ئه‌م مێژووه‌یان دروست كردووه‌... شازده‌ى ئاب به‌پێى لێكدانه‌وه‌ى من بریتیه‌ له‌ رۆژێك كه‌ چاره‌نووسی گه‌لێكى سته‌مدیده‌ى تێدا دوچارى وه‌رچه‌رخانێكى گه‌وره‌ بووه‌وه‌. یان باشتر وایه‌ بلێم كه‌ پۆڵێك له‌ قاره‌مانانى كورد به‌ رێبه‌رایه‌تى مرۆڤێكى مه‌زن نه‌خشه‌ى بزاڤێكى نه‌ته‌وه‌ییان دارِشت و ئه‌و كه‌سه‌ى كه‌ له‌ مه‌زناهێتى و له‌ پێشه‌نگى ئه‌و بزاڤه‌دا كه‌سێك له‌ نێو میلله‌تى كورد به‌ بینینى هاوشانى ئه‌و مه‌زن نابیندرێت. وه‌كو هاوولاَتیێك هه‌ست ده‌كه‌م به‌رپرسیارم له‌وه‌ى ئه‌بىَ له‌هه‌موو بۆنه‌یێك و ته‌نانه‌ت هه‌موو ساته‌كانى ئازادى ژیانم تێكۆشان و خه‌باتى ئه‌و مرۆڤه‌ قاره‌مانانه‌ وامان لێده‌كات هه‌میشه‌ به‌چاوى ستایش و گه‌وره‌ییه‌وه‌ لێیان برِوانین.
شازده‌ى ئاب مۆمێك بوو رۆشنایى خسته‌ تاریكایى و رۆژانى سته‌م كه‌ له‌ گه‌لى كورد ده‌كرا و رزگارى لىَ كه‌وته‌وه‌، تكا له‌ هه‌ر كوردێك ده‌كه‌م رێبازى ئه‌م پارته‌ پێشه‌نگه‌ له‌بیر نه‌كات و هیچ چه‌وتیێك له‌ رۆشنایی و تروسكایى ئه‌م یاده‌ پیرۆزه‌ كز ناكاته‌وه‌ و كه‌سایه‌تى گه‌وره‌ پیاوانى ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌ له‌كه‌دار ناكات... ئه‌م رۆژه‌ پیرۆزه‌ به‌رز ده‌نرخێنم و نه‌وه‌كان تا سه‌ر پێویسته‌ به‌م رۆژه‌ سه‌ربه‌رز بن و شه‌هیدانى دۆزى كوردایه‌تى و پارتى و بارزانى له‌ دڵ و هزرى تاكه‌كانى میلله‌ته‌كه‌مان نه‌مر ده‌مێننه‌وه‌.



له‌باره‌ى هه‌ڵبژاردنه‌كانى په‌رله‌مانى كوردستان و سه‌رۆكایه‌تى هه‌رێم



له‌باره‌ى هه‌ڵبژاردنه‌كانى
په‌رله‌مانى كوردستان و سه‌رۆكایه‌تى هه‌رێم
هاوولاَتیێك: سه‌ركردایه‌تى سیاسی كوردستانى ئه‌وه‌نده‌ كه‌مته‌رخه‌م نه‌بوونه‌ كه‌ بمانه‌وێت خه‌ڵكانێك جێى ئه‌وان بگرنه‌وه‌
راپۆرت: فه‌رهاد بلباس
بۆ ئه‌وه‌ى هاوولاَتیان ئاگادارى گرینگى و بایه‌خى به‌شداربوون له‌ هه‌ڵبژاردن ببن كه‌ چ كاردانه‌وه‌یێكى به‌سه‌ر ئایینده‌ى كورده‌وه‌ هه‌یه‌، بۆچوونى چه‌ند به‌رپرسێكى حیزبی و حكوومى كه‌سایه‌تیێكمان وه‌رگرت و ئه‌وانیش له‌ گۆشه‌ نیگاى خۆیانه‌وه‌ پرۆسه‌كه‌یان لێكدایه‌وه‌ و گوزارشتیان له‌ بۆچوونه‌كانى خۆیان كرد:
* سه‌ید عزه‌دین به‌رزنجى به‌رپرسی لێژنه‌ى ناوچه‌ى خه‌بات پێشبینییه‌كانى خۆى بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كانى په‌رله‌مانى كوردستان و سه‌رۆكایه‌تى هه‌رێم خستووه‌ رِوو به‌وه‌ى رێژه‌ى به‌رچاوى ده‌نگده‌ران روو له‌ سندووقه‌كان ده‌كه‌ن و لیستى هاوپه‌یمانى كوردستانیش ده‌توانێت به‌شی هه‌ره‌ زۆرى ده‌نگ و متمانه‌ى هاوولاَتیانى كورد به‌ ده‌ست بێنێت:
یه‌كێك له‌ بنه‌ما هه‌ره‌ سه‌ره‌كییه‌كانى دیموكراسییه‌ت له‌ جیهاندا پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردنه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى تاكى كۆمه‌ڵگا پێویستى به‌وه‌ هه‌یه‌ به‌شدار بێت له‌ ده‌سه‌لاَت ئه‌ویش به‌ ده‌نگدان تواناى ئه‌وه‌ى ده‌بێت به‌شدارى له‌ ده‌سه‌لاَتدا ده‌كات كه‌ مافێكى سرووشتى هه‌ر هاوولاَتیێكه‌. له‌ دواى راپه‌رِین و هه‌تا ئه‌مرِۆ چه‌ندین پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردن له‌ هه‌رێمى كوردستان ئه‌نجام دراون سه‌باره‌ت به‌ ده‌ستوورى عێراق و په‌رله‌مانى عێراق و په‌رله‌مانى كوردستان بۆ چه‌ندین جار ئه‌م پرۆسه‌یه‌ له‌ كوردستان دووباره‌ ده‌بێته‌وه‌ كه‌ پرۆسه‌یێكى ئازادانه‌یه‌ و رێژه‌یێكى به‌رچاو له‌ كوردستانا دا به‌شدارى تێدا ده‌كه‌ن له‌به‌ر ئه‌وه‌ى مافى خۆیانه‌ ده‌نگ بده‌ن ده‌سه‌لاَتى سیاسی له‌ نیشتمانه‌كه‌یان هه‌ڵبژێرن. له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانى رابردوو زۆر به‌ رێكوپێك و جۆشه‌وه‌ هاوولاَتیان به‌شداربوون له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان، بۆ په‌رله‌مانى كوردستانیش كه‌ سالاَنێكى زۆر بوو له‌ هه‌ڵبژاردن و ئێستا ده‌بینین به‌ شێوه‌یێكى تر دیموكراسییه‌ت له‌ كوۆدستان به‌رقه‌رار ده‌بێت و هه‌موو حیزب و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان تێیدا به‌شدار ده‌بن، هیوادارم ئه‌مجاره‌ش میلله‌ته‌كه‌مان به‌ هه‌مان جۆش و حه‌ماسه‌ته‌ به‌شدارى له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانى په‌رله‌مانى هه‌رێمى كوردستان دا بكه‌ن. ئه‌گه‌ر سه‌یرى ولاَتانى جیهان بكه‌ین له‌ ولاَتانى لوبنان وه‌كو نموونه‌ 55%ى هاوولاَتیانى ئه‌وىَ به‌شدارییان له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كاندا كرد و له‌ ئێرانیش رێژه‌ى به‌شداربووان ته‌نها 80% بوو كه‌ رێژه‌یێكى به‌رچاو و زۆره‌ كه‌ میلله‌تان به‌ره‌و سندووقه‌كانى ده‌نگدان ده‌رِۆن بۆ ئه‌وه‌ى نوێنه‌رى خۆیان هه‌ڵبژێرن و نوێنه‌ره‌كانیان داكۆكى له‌ مافه‌كانیان بكه‌ن و له‌ په‌رله‌مانى كوردستان دا نوێنه‌رایه‌تییان بكه‌ن. ئه‌وه‌بوو سه‌رۆك بارزانى وه‌كو سه‌رۆكى هه‌رێم برِیارى دا له‌ 25/7 پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردن له‌ كوردستان ئه‌نجام بدرێت كه‌ هه‌ڵبژاردنێكى جیاوازه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى 25 لایه‌نى سیاسی به‌شدارن له‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا و هه‌ر وه‌ها بۆ پۆستى سه‌رۆكایه‌تى هه‌رێمیش چه‌ندین كه‌سایه‌تى خۆیان كاندید كردووه‌، و كۆمسیۆنى بالاَ له‌ هه‌رێمى كوردستان به‌ شێوه‌یێكى رێكوپێك ئاماده‌كاریی بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ كردووه‌ و لیستى قه‌واره‌ سیاسییه‌كانى رێكخستووه‌ و تۆمارى ده‌نگده‌ران و هه‌موو پێداویستییه‌كانى ئاماده‌ كردووه‌. پارتى دیموكراتى كوردستان و یه‌كێتى نیشتمانى كوردستان كه‌ به‌ لیستى هاوبه‌ش داده‌به‌زن ئه‌مه‌ش كه‌مكردنه‌وه‌یێك نیه‌ له‌ مافى كه‌س و لایه‌نه‌كانى تر بارودۆخى ساسی و به‌رژه‌وه‌ندى نه‌ته‌وه‌یى كورد وا ده‌خوازێت كه‌وا به‌ یه‌ك لیست دابه‌زن و سه‌رۆكى كوردستانیش كه‌وا به‌ ژماره‌ 12 به‌شدارى له‌ هه‌ڵبژاردن بۆ سه‌رۆكایه‌تى هه‌رێم ده‌كات و حكوومه‌تى كه‌وا له‌ ماوه‌ى رابردوو له‌ هه‌رێمى كوردستان هه‌بووه‌ كار و پرۆژه‌یێكى یه‌كجار زۆرى كردووه‌ له‌ بوارى خزمه‌تگوزارى و ئاوه‌داكردنه‌وه‌ و پته‌و كردنى پێگه‌ى كورد له‌رِووى سیاسییه‌وه‌ و فه‌رهه‌نگى و كۆمه‌لاَیه‌تى و .... هتد.
پێویسته‌ له‌سه‌ر هاوولاَتیانى كورد به‌ ویژدانه‌وه‌ ده‌نگ بۆ ئه‌و لیستانه‌ بده‌ن كه‌وا روو له‌ سندووقه‌كانى ده‌نگدان ده‌كه‌ن، پێموایه‌ له‌ سنوورى لێژنه‌ى ناوچه‌كه‌مان له‌ قه‌زاى خه‌بات هاوولاَتیان به‌ گورِو تینێكى زۆره‌وه‌ و به‌ جۆشێكى مه‌زن به‌ره‌و بنه‌كانى هه‌ڵبژاردن ده‌چن و ده‌نگ به‌ نوێنه‌ره‌كانیان ده‌ده‌ن كه‌وا ده‌یانه‌وىَ و ئه‌وه‌ى كه‌وا زیاتر خزمه‌تى ئه‌وانى كردووه‌ ... له‌به‌ر ئه‌وه‌ى خه‌ڵك ته‌ماشاى ده‌كات كىَ پتر خزمه‌تى ده‌كات. بۆیه‌ ئێمه‌ له‌و برِوایه‌داین ئه‌مجاره‌ش وه‌كو جارانى پێشتر هه‌ڵبژاردن له‌ كوردستان پرۆسه‌یێكى ئازاد ده‌بێت و رێكوپێك به‌رِێوه‌ ده‌چێت. هاوولاَتیانى كورد زۆر هوشیارن و دڵنیا ده‌نگ بۆ ئه‌و لیسته‌ ده‌ده‌ن كه‌وا شۆرِش و خه‌باتیان كردووه‌ و رووبارى خوێنیان له‌ پێناو هێنانه‌دى مافه‌كانى كورد رشتووه‌ و له‌ سنوورى ناوچه‌كه‌مان دا من له‌و برِوایه‌م رێژه‌ى ده‌نگده‌ران له‌ بنه‌كه‌كانى هه‌ڵبژاردندا رێژه‌یێكى به‌رچاو ده‌بێت و ژیرانه‌ ده‌توانن نوێنه‌رى راسته‌قینه‌ى خۆیان هه‌ڵبژێرن كه‌وا لیستى كوردستانییه‌ و دڵنیایین كه‌وا جه‌نابى سه‌رۆك بارزانیش به‌ رێژه‌ى ده‌نگێكى زۆر پۆستى سه‌رۆكایه‌تى هه‌رێم وه‌رده‌گرێته‌وه‌ كه‌وا غه‌مخۆر و دڵسۆزى میلله‌تى كورده‌ وسازش له‌سه‌ر مافى كورد ناكات و هه‌میشه‌ خاوه‌نى هه‌ڵوێستى نه‌ته‌وه‌یى به‌رزه‌ و داكۆكى له‌ ته‌واوى مافه‌كانى نه‌ته‌وه‌كه‌مان ده‌كات.
* دواتر رزگار مسته‌فا قایمقامى قه‌زاى خه‌بات چووه‌ سه‌ر باسی گرینگى به‌شداربوونى هاوولاَتیان له‌م پرۆسه‌ دیموكراسییه‌ كه‌وا له‌ ئه‌نجامى ئه‌وه‌وه‌ ره‌وتى شارستانى و خزمه‌تى پتر بۆ وه‌لاَت ئه‌نجام ده‌درێت و كوردستان هه‌نگاوى پێشكه‌وتووتر ده‌هاوێژێت:
- یه‌كێك له‌ هۆكاره‌ هه‌ر سه‌ره‌كییه‌كانى دیموكراتییه‌ت له‌هه‌ر ولاَتیكدا مه‌سه‌له‌ى هه‌ڵبژاردنه‌ ئه‌ویش یه‌كێك له‌ سیما هه‌ره‌ شارستانییه‌كانى كرده‌وه‌كانى مرۆڤه‌ بۆ گه‌یاندن به‌ ئامانجه‌كانى چ بۆ گه‌یشتن به‌ ده‌سه‌لاَت چ بۆ ده‌ستنیشان كردنى كه‌سی كارا و كه‌سی رێكوپێك له‌ رِووى ئیداره‌كردنى ئه‌و شتانه‌ى پێى ده‌سپێردرێن. بێگومان هه‌ڵبژاردن له‌ رێگاى ئه‌وه‌وه‌ میلله‌تان ده‌توانن مافه‌كانى خۆیان به‌ده‌ست بێنن و هاوولاَتیش هه‌ر له‌ رِێگاى مافى هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ ده‌توانێت سه‌ركرده‌كانیان یان به‌رپرسه‌كانیان یان ئه‌و شتانه‌ى كه‌ ده‌یانه‌وىَ موعاله‌جه‌ى پێ بكه‌ن بۆ ئه‌نجامدانى كێشه‌كانیان و هه‌موو هاوولاَتیان ده‌بىَ بزانن كه‌ هه‌ڵبژاردن و مافى ده‌نگدان یه‌كێكه‌ له‌ مافه‌ سه‌ره‌تاییه‌كانى مرۆڤ كه‌ پێویسته‌ هه‌موومان پێى پابه‌ند بین و گرینگى پىَ بده‌ین و له‌و مافه‌شمان خۆش نه‌بین چونكه‌ له‌رێى ئه‌و ده‌نگدانه‌وه‌ و له‌رِێى ئه‌و هه‌ڵبژاردنه‌یه‌ مرۆڤ ده‌سته‌به‌رى ئه‌و مافه‌ تایبه‌تییه‌كانى خۆى یان مافه‌ نیشتمانییه‌كانى خۆى یان مافه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كانى خۆى یان مافه‌ كۆمه‌لاَیه‌تییه‌كانى خۆى به‌ده‌ست دێنێت. ئه‌وه‌ى له‌سه‌ر هاوولاَتییه‌ ده‌بێت زۆر گرینگی به‌ مه‌سه‌له‌ى ده‌نگدان بدات چونكه‌ مه‌سه‌له‌ى ده‌نگدان وه‌كو باسم كرد بۆ پاراستنى مافى خۆى و بۆ پاراستنى مافه‌كانى ترى كه‌ له‌رِێگاى نوێنه‌رانى ئه‌و ده‌ستنیشانى ده‌كات له‌ هه‌ڵبژاردندا ئه‌و مافانه‌ دێنه‌ دى. بۆ ئه‌وه‌ى هاوولاَتیش چیتر گله‌یى له‌ به‌رپرسان... گله‌یى له‌ ئه‌و كه‌سانه‌ نه‌كه‌ن كه‌ به‌ ته‌عیین داده‌نرێن فرسه‌تێكى زۆر باش و له‌باره‌ بۆ ئه‌وه‌ى ئینسان بتوانێت له‌ رێگاى هه‌ڵبژاردن ئه‌و كه‌سایه‌تییانه‌ ده‌ستنیشان بكات كه‌ به‌ چاكیان ده‌زانێت له‌و پۆستانه‌دا كار بكه‌ن... به‌ نیسبه‌ت هاوولاَتى ده‌بى زۆر گرینگى پێبدات و مه‌سئولینیش ئێمه‌ له‌لایه‌ن خۆمان به‌ هه‌موو توانایه‌كه‌وه‌ جه‌وێكى زۆر ئامین و زۆر سیڤیل دابین بكه‌ین بۆ ئه‌وه‌ى هاوولاَتیان بتوانن موماره‌سه‌ى ئه‌و مافه‌ى خۆیان بكه‌ن كه‌ وه‌كو مافێكى سه‌ره‌تایى و مافێكى گرینگى تاك ده‌بنین. ئێمه‌ له‌ رۆژى هه‌ڵبژاردن و رۆژانى تریش رۆژى حه‌مله‌ى دعایه‌ كه‌ له‌و رۆژه‌ ده‌ست پێده‌كات ئێمه‌ گرینگى زۆر به‌ مه‌سه‌له‌ى هه‌ڵبژاردن ده‌ده‌ین به‌وه‌ى كه‌ جه‌وێكى له‌بار بۆ هه‌ڵبژاردن دروست ده‌كه‌ین به‌ دابین كردنى كه‌شێكى ئه‌منى و كه‌ره‌سته‌ و كه‌لوپه‌لى كه‌ پێویستن له‌ هه‌ڵبژاردن به‌ هاوكارى كۆمسیۆنى بالاَى هه‌ڵبژاردنه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و له‌ هه‌مان كاتدا له‌ رێگاى پۆلیس و ئاسایش ئه‌و شتانه‌ رێك ده‌خرێن به‌پێى یاساى هه‌ڵبژاردن كار ده‌كه‌ن و رێگا به‌وه‌ ناده‌ین هیچ سه‌رپێچى چ له‌لایه‌ن حكوومه‌ت و چ له‌لایه‌ن ئه‌حزاب و چ له‌ ته‌ره‌فى به‌شداربووان به‌هیچ شێوه‌یێك روو بدات. هه‌ڵبژاردنى ئه‌و جاره‌ش جیاوازیێكى زۆرى له‌گه‌ل جارانى پێشوو هه‌یه‌ هه‌ر چه‌نده‌ ئێمه‌ وه‌كو كورد له‌رِووى كه‌لتوورى هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ تازه‌ له‌ سه‌ره‌تاوه‌ین دواى دامه‌زراندنى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و هه‌ڵبژاردن به‌شێوه‌یێكى ئه‌كادیمى و زانستى و یاسایى هاتۆته‌ كایه‌ و له‌دواى هه‌ڵبژاردنى یه‌كه‌مى په‌رله‌مانى كوردستان خه‌ریكه‌ هه‌ڵبژاردن ده‌بێته‌ كه‌لتوورى نه‌ته‌وه‌كه‌مان به‌ ئه‌نجامدانى هه‌ڵبژاردنه‌ یه‌ك له‌دواى یه‌كه‌كان و به‌مه‌ش هه‌ڵبژاردن به‌ره‌و باشتر رۆیشتووه‌ و له‌رِووى یاساییبوونى و پاراستنى مافه‌كانى مرۆڤ به‌ره‌و پێشتر چووه‌. له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانى پێشوو كێبرِكىَ كه‌متر بوو به‌لام هه‌ست ده‌كرىَ كه‌وا له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا هاوولاَتى و هه‌تا لایه‌نه‌كانیش مافه‌كانى خۆیان چاكتر ده‌زانن و چاكتر به‌دواى مافه‌كانى خۆیان دا ده‌گه‌رِێن و به‌پێى رێنماییه‌كانى سه‌رۆك ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ پاكو بێگه‌رد ده‌بێت و ژماره‌یێكى زۆرى دانیشتووان به‌شدارى ده‌كه‌ن كه‌ ده‌بێته‌ نموونه‌ى هه‌ڵبژاردنه‌كان له‌ كوردستان.
* عه‌بدولستار ئاغا عومه‌ر به‌رِێوه‌به‌رى ناحیه‌ى رزگارى هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى كوردستان زۆر به‌ گرینگ له‌ قه‌له‌م دا و گه‌شبینى خۆیشی ده‌ربرِى كه‌وا له‌رێگاى پیاده‌كردنى مافى ده‌نگدانیان هاوولاَتیان ده‌توانن ئاراسته‌ى حكوومه‌ت به‌ره‌و ئایینده‌یێكى گه‌ش ببه‌ن و ئه‌و لیست و قه‌واره‌ سیاسییه‌ هه‌ڵبژێرن كه‌وا توانیوویه‌تى خزمه‌ت به‌ گه‌لى كورد بكات له‌ ماوه‌یه‌ى ئه‌وه‌نده‌ ساڵه‌ى رابردوودا:
- هه‌ڵبژاردن خۆى له‌دوو ته‌وه‌ردا ده‌بینێته‌وه‌ كه‌ یه‌كه‌میان مافى سرووشتى هه‌ر تاكیكه‌ بۆ ئه‌وه‌ى بۆچوونى خۆى ده‌ربرِێت بۆ ده‌ستنیشان كردنى ئه‌و كه‌س و لایه‌نه‌ى كه‌وا نوێنه‌رایه‌تى ده‌كات له‌ په‌رله‌مان و هه‌ڵبژاردن پرۆسه‌ى پیاده‌كردنێكه‌ كه‌ هه‌موو خه‌ڵكێك ناتوانێت ببێته‌ ئه‌ندامى په‌رله‌مان پێویست ده‌كات هه‌ر تاكێك مافى ئه‌وه‌ى هه‌یه‌ به‌شدارى له‌و پرۆسه‌یه‌دا بكات بۆ كه‌سی شیاو له‌ شوێنى شیاو دابنرێت. ئێمه‌ له‌ كوردستان له‌ ساڵى 1991 پاش ئازادبوونى گه‌لى كورد خۆمان بۆ هه‌ڵبژاردن ئاماده‌ ده‌كه‌ین بۆ په‌رله‌مانى شه‌شه‌م واته‌ كابینه‌ى شه‌شه‌م بۆ ئه‌وه‌ى كابینه‌كه‌ ته‌واوى كێشه‌كانى ئه‌و هه‌رێمه‌ له‌وىَ گفتوگۆى له‌سه‌ر بكرێت و چاره‌سه‌ر بكات، به‌ بۆچوونى من كوردستان ژێرخانێكى سفرى ئابوورى هه‌بووه‌ دواى رووخانى رژێمى به‌عس توانراوه‌ له‌ په‌رله‌مانى كوردستان و له‌ رِێگاى ئه‌و نوێنه‌رانه‌ى هه‌ڵبژێردراون كه‌ پرۆژه‌یان پێشكه‌ش كردووه‌ و كارى باش كراون و له‌گه‌ل ئه‌وه‌شدا زۆریش ماون بۆ ئه‌وه‌ى له‌میانى كارى كابینه‌ى شه‌شه‌مدا چاره‌سه‌ر بكرێن و كاریان بۆ بكرێت به‌ تایبه‌تى ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ى كه‌وا به‌ شێوه‌یێكى گه‌ورتر له‌ قه‌واره‌ى خۆیان باس ده‌كرێن هه‌موویان چاره‌سه‌رى گونجاویان بۆ بكرێت به‌ دانانى كه‌سی شیاو له‌ شوێنى شیاو.
ئێمه‌ى میلله‌تى كورد تینووى ئازادى بووینه‌ و چه‌ندین ساڵه‌ ژێر ده‌ست ژیاوین و هه‌موو كورد شانازى به‌و ئازادییه‌ ده‌كات كه‌ ده‌ستكه‌وتووه‌، هه‌ر تاكێكى كوردیش ده‌یه‌وىَ له‌ پرۆسه‌یێكى وا ئازاد و دیموكراسیدا به‌شدار بێت كه‌وا هیچ گوشار و كۆتێكى به‌سه‌ره‌وه‌ نه‌بێت و بتوانێت راى خۆى ده‌ربرِێت و نوێنه‌رى خۆى هه‌ڵبژێرێت. ئه‌وه‌ش واده‌كات هه‌موو ئه‌وانه‌ى مافى ده‌گدانیان هه‌یه‌ نه‌توانن له‌ رۆژى هه‌ڵبژاردندا له‌ ماڵى خۆیان دانیشن و ده‌توانم بڵێم كه‌وا له‌ مێژوودا نه‌بووه‌ كورد وه‌كو میلله‌تێك ئه‌و ئازادیه‌ى بۆ فه‌راهه‌م ببێت و له‌ رۆژى هه‌ڵبژاردندا بێته‌ ده‌ره‌وه‌ و ده‌نگ بدات. من له‌و برِوایه‌دام كه‌وا ئه‌م كابینه‌ى نوێیه‌ى شه‌شه‌م ده‌توانێت كارى زۆر باش و سه‌ركه‌وتووتر ئه‌نجام بدات و چۆن له‌میانى ئه‌م پێنج كابینه‌ى پێشتر بۆ هه‌مو ولاَتانى جیهان ئاشكرا بوو كه‌وا كورد توانیوویه‌تى به‌ سه‌ركه‌توویى وه‌لاَته‌كه‌ى خۆى به‌رِێوه‌ ببات ئا به‌م شێوه‌ و پتریش له‌ پاشه‌رۆژدا كارامه‌یى خۆى له‌ بوارى پێشخستنى هه‌رێم و پته‌و كردنى پێگه‌ى سیاسی و وه‌ده‌ستخستنى مافه‌كانى دیكه‌ رۆڵى باشتر و سه‌ركه‌وتووتر بنوێنێت.
* كاروان ستۆنى نووسه‌ر و رۆژنامه‌نووس و بێژه‌ر له‌ كه‌ناڵى ئاسمانى زاگرۆس له‌و برِوایه‌دا بوو كه‌وا هاوولاَتیان رِاستیه‌كان باش ده‌زانن و ده‌نگ به‌وه‌ به‌و لیسته‌یه‌ ده‌ده‌ن كه‌ كاری كردووه‌ له‌ پێناو هێنانه‌دێ كه‌شێكی و ئارام بۆ خۆشگوزه‌رانی هاوولاَتیان:
- به‌رِای من هه‌ڵبژاردن پرِۆسه‌یه‌كی كه‌ ئه‌ركی هه‌موو هاوولاَتییه‌كه‌ به‌شداری تێدا بكات و ، هه‌ست به‌ به‌رپرسیاریه‌تی بكات به‌وه‌ی ده‌نگی خۆی به‌و لیسته‌ بدات كه‌ چه‌ندین ساڵه‌ كار بۆ بنیاتنانه‌وه‌ی كوردستانێكی نۆێ ده‌كات.
ئه‌وه‌ی ئێستا ده‌بینرێ له‌كوردستان كه‌ هه‌ڵبژاردنێكی سه‌رتاسه‌ریمان له‌ پێشه‌ كه‌ پێویسته‌ هه‌موو هاوولاَتیان به‌ گرِو تینه‌وه‌ بچنه‌ سه‌ر سندووقه‌كانی ده‌نگدان.و وه‌فاداریی خۆیان بۆ ئه‌و لیسته‌ ده‌رببرِن كه‌ ئه‌و هه‌موو كارانه‌ی كردووه‌ له‌ پێناو باشتركردنی رِه‌وشی ئه‌منی كوردستان و باشتركردنی خۆشگوزه‌رانی هاوولاَتیان و ئه‌نجامدانی پرِۆژه‌ی خزمه‌تگوزاری و چه‌ندین كاری دیكه‌.
بۆیه‌ ئه‌وه‌ی ئێستا له‌ كوردستان تێبینی ده‌كرێت به‌شێكی زۆر له‌و لیستانه‌ی هه‌ن، هه‌رچه‌نده‌ كه‌ به‌شدارن حكوومه‌ت، كه‌چی بۆ پرِۆپاگنده‌ی هه‌ڵبژاردن وبه‌ده‌ستهێنانی ده‌نگی زیاتر ده‌ستیان كردۆته‌ رِه‌خنه‌ گرتن له‌ حكوومه‌ت و شاردنه‌وه‌ی هه‌موو ئه‌و كارانه‌ی حكوومه‌ت كردۆیه‌تی، ته‌نها كاریان بووه‌ته‌ باسكردن و زه‌قكردنی هه‌ندێك كه‌م و كورتی كه‌ به‌شێكی زۆریان ئه‌وه‌نده‌ ناهێنن بكرێته‌ مانشێنی رِۆژنامه‌كان و سه‌رنوچه‌ی هه‌واڵه‌كان.
پێموایه‌ پێویسته‌ له‌و بارودۆخه‌دا هاوولاَتی زۆر هۆشیار بێت و ده‌نگ به‌و لیست بدات كه‌ چه‌ندین ساڵه‌ خزمه‌تی كردووه‌، ده‌نگ به‌و لیست بدات به‌درێژایی سالاَنی رِابردوو پارێزگاری له‌ خاكی كوردستان و ئه‌و ده‌ستكه‌وتانه‌ی وه‌ده‌ست هاتوون كرۆدوویه‌تی، ده‌نگ به‌وه‌ بدات كه‌ كاری كردووه‌ له‌ پێناو هێنانه‌دێ كه‌شێكی و ئارام بۆ خۆشگوزه‌رانی هاوولاَتیان... من دڵنیام كه‌ هاوولاَتیانی كوردستانیش ئه‌و رِاستیانه‌ باشتر ده‌زانن.
* دكتۆر جوهر محه‌مه‌د عه‌بدوللا به‌رِێوه‌به‌رى بنكه‌ى ته‌ندروستى هه‌نجیرۆك پرۆسه‌ى ده‌نگدانى به‌ مافێكى سرووشتى هاوولاَتیان زانى و له‌میانى قسه‌كردنیشیدا ئاماژه‌ى به‌ رۆڵى حكوومه‌ت كرد كه‌ توانیوویه‌تى خزمه‌تى زۆر به‌ هه‌رێمه‌كه‌ بكات:
- ئه‌گه‌ر دیموكراسی سیما و خه‌سله‌تى تایبه‌ت به‌خۆى هه‌بێت، ئه‌وا ده‌توانین بڵێین كه‌ هه‌ڵبژاردن به‌ دیارترین سیما و خه‌سله‌ته‌كانى دیموكراسییه‌ته‌. راسته‌ هه‌ڵبژاردن بۆ گۆرِینى بونیادى پێكهاته‌ى سیسته‌مى سیاسی حكوومه‌ت، به‌لاَم ده‌بێت ئاگامان له‌ له‌وه‌ش بێت كه‌ ده‌بێت ئه‌م گۆرِانه‌ به‌ پێى واقیعى سیاسی و نێو ده‌وڵه‌تى ته‌نانه‌ت ناوه‌خۆى هه‌ر ولاَتێك بێت. ئێمه‌ له‌ كوردستان راسته‌ خاوه‌نى هه‌رێمێكى ده‌ستوورین له‌چوارچێوه‌ى عێراقدا كه‌چى هێشتا زۆرمان ماوه‌ له‌رِووى ددان پێدانانى نێو ده‌وله‌تییه‌وه‌ به‌ تایبه‌تى ولاَته‌ دراوسێیه‌كان كه‌ هێشتا به‌ چاوێكى دوژمنكارانه‌ سه‌یرى هه‌رێمه‌كه‌مان ده‌كه‌ن و ته‌نانه‌ت ددانى پێدا نانێن، بۆیه‌ ده‌بێت ئێمه‌ى ده‌نگده‌رى كورد زۆر به‌ به‌رپرسیارێیتیه‌وه‌ بچینه‌ سه‌ر سندووقه‌كانى ده‌نگدان.
راده‌ست كردنى ئه‌زموونى ئه‌م ولاَته‌ بۆ ده‌ستێكى ئه‌مین زۆر له‌وه‌ گه‌وره‌تره‌ كه‌ ئێمه‌ جارىَ گله‌یى له‌ چۆنییه‌تى به‌رِێوه‌بردن و یاخود گۆرِینى ئه‌م سیمایانه‌ بكه‌ین كه‌ ئێستا له‌ ده‌سه‌لاَتدان، من پێم وایه‌ سه‌ركردایه‌تى سیاسی كوردستانى ئه‌مرِۆ له‌رِووى نێوده‌وڵه‌تی و به‌رِێوه‌بردنى ناوه‌خۆش ئه‌وه‌نده‌ كه‌مته‌رخه‌م نه‌بوونه‌ كه‌ ئێستا بمانه‌وێت خه‌ڵكانێكى تر ببن جێى ئه‌وان بگرنه‌وه‌ و كه‌ له‌وانه‌یه‌ ئه‌گه‌ر وشیار نه‌بین هه‌م خۆمان و هه‌م ئه‌زموونه‌كه‌مان بخه‌ینه‌ مه‌ترسییه‌كى گه‌وره‌ و مێژووش به‌وه‌ لێمان رازى نابێت... بۆیه‌ ده‌بێت به‌ به‌رپرسیارێتیه‌وه‌ ده‌نگ بده‌ین.
* زوبێر به‌رپرسی كشتوكاڵى خه‌بات پێى وابوو كه‌وا هیچ گله‌یى و به‌هانه‌یه‌ك شایسته‌ى ئه‌وه‌نده‌ نیه‌ كه‌وا هاوولاَتیان له‌ به‌شداری كردن له‌ پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردن پاشگه‌ز بكه‌نه‌وه‌ و پێویسته‌ به‌م هه‌ڵبژاردنه‌ هه‌وڵى پته‌و كردنى پێگه‌ى كورد له‌ حكوومه‌تى عێراق بده‌ین:
- پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردن كردارێكى دیموكراتییه‌ كه‌وا له‌ هه‌رێمى كوردستان دا ئه‌نجام ده‌درێت و هه‌موو چین و توێژه‌كانى كوردستان به‌ هه‌موو هێز وتوانایێكى خۆمانه‌وه‌ پێویسته‌ ئاگادارى ئه‌م پرۆسه‌یه‌ بین، به‌ تایبه‌تى ئه‌مرِۆ كه‌ له‌ پێگه‌یێى هه‌سته‌وه‌رداین له‌ گه‌ل حكوومه‌تى عێراق و دووچارى چه‌ندین كێشه‌ بووینه‌ته‌وه‌ له‌ رووى ده‌ستوورى و یاساییه‌وه‌، بۆیه‌ پێویسته‌ هاوولاَتیان زۆر به‌ گه‌رموگورِییه‌وه‌ به‌ره‌و بنكه‌كانى ده‌نگدان برِۆن. من پێم وایه‌ هیچ گله‌یى و به‌هانه‌یه‌ك ئه‌وه‌نده‌ ناهێنێت كه‌وا ببنه‌ هۆكارى ئه‌وه‌ى له‌ به‌شداربوون له‌ دیارى كردنى چاره‌نووس و پاشه‌رۆژى نه‌ته‌وه‌كه‌مان پاشگه‌زمان بكه‌نه‌وه‌ و خودى به‌رپرسانى حكوومى و حیزبیش زۆر جار ددان به‌وه‌ ده‌نێن كه‌وا كه‌موكورِى هه‌ن، به‌لاَم ئه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێت كه‌ ته‌نها كه‌موكورى هه‌بێت و هیچ له‌ كوردستان دا نه‌كرابێت. ئه‌گه‌ر سه‌یرى كوردستان بكه‌ین جیاوازیێكى یه‌كجار زۆر هه‌یه‌ له‌گه‌ل شوێنه‌كانى دیكه‌ى عێراق له‌ هه‌موو رووێكه‌وه‌ و به‌ده‌ستهێنانى چه‌ندین ده‌سكه‌وت و پێشكه‌ش كردنى پرۆژه‌ى هه‌مه‌ جۆر و له‌سه‌رووى هه‌مووشیان ئه‌و ئه‌من و ئاسایشه‌ى كه‌وا لێره‌دا له‌ هه‌رێمه‌كه‌مان به‌رقه‌راره‌ و سه‌رو ماڵى هاوولاَتیان پارێزراوه‌، ئه‌مانه‌ هه‌مووى ده‌سكه‌وتى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و ئێمه‌ش بۆ ئه‌وه‌ى پارێزگارى له‌و ده‌سكه‌وتانه‌ بكه‌ین ده‌بىَ به‌ گورِو تینه‌وه‌ به‌شدارى له‌ هه‌ڵبژاردن بكه‌ین.
 

له‌باره‌ى بایه‌خدانى حكوومه‌ت به‌ قه‌زاى خه‌بات



له‌باره‌ى بایه‌خدانى حكوومه‌ت به‌ قه‌زاى خه‌بات
قایمقامى قه‌زاكه‌:
فه‌رهاد بلباس
گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان له‌گه‌ل سه‌رجه‌م شارو شارۆچكه‌كانى هه‌رێمى كوردستان قه‌زاى خه‌باتیش چه‌ندین پرۆژه‌ى بۆ دابین كراون كه‌ له‌هه‌موو بواره‌كاندا هه‌نگاوى زۆر مه‌زن هاویژروان، ئه‌نجامدانى ئه‌م پرۆژانه‌ كه‌ كاردانه‌وه‌ى به‌سه‌ر ژیانى هاوولاَتیانه‌وه‌ هه‌بووه‌ و له‌هه‌مان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه‌. بۆ ئاشنابوونى خوێنه‌رانى گۆڤارى ده‌شت له‌م رِووه‌وه‌ رزگار مسته‌فا قایمقامى قه‌زاى خه‌بات باسی له‌ ژماره‌یێك خزمه‌تگوزارى كرد و ئه‌م هه‌نگاوه‌ى حكوومه‌تى كوردستانى له‌ قه‌زیه‌كه‌دا به‌ گرینگ و كاریگه‌ر له‌قه‌له‌م دا:
سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت
كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات
- ئێمه‌ له‌ساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئه‌وه‌ى كار له‌ چه‌ند سكته‌رێك بكه‌ین و ئه‌وه‌بوو له‌هه‌موو بواره‌كاندا كارمان كرد، و له‌سه‌ره‌تادا باس له‌ سه‌كته‌رى رێگاوبان ده‌كه‌م كه‌ هه‌وڵى ئه‌وه‌مان دا كێشه‌كانى ترافیك چاره‌سه‌ر بكه‌ین به‌ دروست كردنى شه‌قامێكى جووت سایدى كه‌ بازارِى قه‌زاى خه‌بات به‌ پردى كۆن و كه‌له‌كى یاسین ئاغا ده‌به‌ستێته‌وه‌ كه‌ پێشتر بریتى بوو له‌یه‌ك شه‌قامێكى به‌ته‌سك و رۆژانه‌ ده‌بووه‌ مایه‌ى روودانى كێشه‌ى هاتوچوو به‌ شێوه‌یێكى نارِێك دروست كرابوو به‌ بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حه‌فتاكان ده‌گه‌رِایه‌وه‌. ئه‌م پرۆژه‌یه‌ پتر له‌ گوژمه‌ى دوو ملیار دینارى تێچووه‌ ئه‌مه‌ سه‌ره‌رِاى شۆسته‌ى شه‌قامه‌كه‌ به‌ دانانى كربستۆن و بۆ مه‌وداى دوو مه‌تر و نیو به‌ مادده‌ى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه‌ ... هه‌وره‌ها ئه‌م پرۆژه‌ى جووت سایده‌یه‌ كار رۆناكى بۆ كراوه‌ و هه‌ر دوو لێوارى شه‌قامه‌كه‌ به‌ ژماره‌یێكى زۆرى نه‌مامى جوان رازاونه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ پێنج جۆر نه‌مام پێكهاتوون.
جیا له‌مه‌ له‌ گه‌رِه‌كى ئاشتى هه‌ستاوین به‌ دروست كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى به‌ كۆنكریت كردنى كۆلاَنه‌ به‌رته‌سكه‌كان و قیرِتاوكردنى ئه‌وانى دیكه‌ و هه‌وره‌ها دروست كردنى پشتى شه‌قامه‌كانیش به‌ دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوه‌رِۆ له‌ به‌شێكى گه‌رِه‌كه‌كه‌ لایه‌نێكى دیكه‌ى پرۆژه‌كه‌ پێك ده‌هێنێت. هه‌ر له‌میانى ئه‌و پرۆژانه‌ى پێشكه‌ش به‌ هاوولاَتیانى خه‌باتمان كردووه‌ و بووه‌ته‌ هۆى چاره‌سه‌ر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قه‌زاكه‌ كه‌ وه‌كو پرۆژه‌یێكى سه‌ربه‌خۆ ئه‌نجامان داوه‌ ئه‌ویش پۆلین كردنى دوكانه‌كانى بازارِى خه‌بات و گواستنه‌وه‌یان بۆ بازارِێكى دیكه‌ى نوێ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو شارستانى دروستمان كرد و به‌سه‌ر خاوه‌نى دوكانه‌كان دابه‌ش كران و هه‌ر یه‌ك له‌ میوه‌فرۆشان و گۆشت فرۆشان له‌ كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ ته‌رخان كرا و ئه‌م كرداره‌ى گواستنه‌وه‌یه‌ وایكرد جاده‌ى سه‌ره‌كى بازارِى خه‌بات له‌ كێشه‌ى ترافیك چاره‌سه‌ر ببێت.
ئه‌مه‌و گه‌رِه‌كى رزگارى كه‌ پێشتر له‌شێوه‌ى گوندێك دروست كرابوو كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر لێوارى رووبارى زێى گه‌وره‌ و ئێستا كه‌وتۆته‌ سه‌نته‌رى قه‌زا بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌ستاین به‌ كۆنكریت كردنى هه‌ندێك له‌ كۆلاَنه‌ سه‌ره‌كییه‌كانى و هه‌ر له‌و ماوه‌یه‌ كۆلاَنه‌كانى ترى گه‌رِه‌كى ئاشتى قیرِتاو ده‌كرێن و گه‌رِه‌كى حیساماوه‌ش به‌شێكى ئه‌م خزمه‌تگوزارییانه‌ى رێگاوبانى به‌ر ده‌كه‌وێت كه‌ له‌م نزیكانه‌ كارى تێدا ده‌كرێت.
هه‌روه‌ها له‌ سه‌كته‌رى په‌روه‌رده‌ پارساڵ چه‌ندین قوتابخانه‌ له‌ سه‌نته‌رى قه‌زاى خه‌بات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا ده‌خوێنن وه‌كو قوتابخانه‌ى یه‌ریڤان و ناڵه‌ و قوتابخانه‌یێكى دیكه‌ى 18 پۆڵى له‌ژێر بونیادناندایه‌ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو دروست ده‌كرێت و گونجاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى كردارى فێركردنى تێدا ئه‌نجام بدرێت و گوژمه‌ى نزیكه‌ى ملیارێك دینارى بۆ ته‌رخان كراوه‌. دیسان له‌ بوارى دابین كردنى ئه‌لكتریكیش ئۆڤه‌رلۆدمان له‌سه‌ر ویسته‌گه‌ى خه‌بات هه‌یه‌ و له‌سه‌ر برِیارى جه‌نابى پارێزگارى هه‌ولێر له‌ ماوه‌ى هه‌فته‌یێك ویستگه‌یێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و له‌سه‌ر فیده‌رى ناحیه‌ى كه‌ورگۆسك و ناحیه‌ى رزگارى داده‌نرىَ و ئه‌مه‌ش واده‌كات باره‌كه‌ له‌سه‌ر قه‌زاى خه‌بات كه‌متر ببێته‌وه‌ و چاره‌سه‌رى ئۆڤه‌ر لۆدى وێستگه‌كه‌ ده‌كات. له‌هه‌مان كاتدا به‌ به‌هاى دوو ملیار دینار سىَ فیده‌ر چاك ده‌كرێته‌وه‌ كه‌ له‌وانه‌ ئێستا فیده‌ر سفه‌یه‌ له‌ قۆناغى ته‌واوبوون دایه‌ و به‌ر له‌وه‌ش فیده‌رى جدیده‌ و كه‌ورگۆسك و تۆبزاوه‌ چاك كرابوونه‌وه‌. و كۆمه‌لێك پرۆژه‌ى دیكه‌ له‌هه‌مان سه‌كته‌رى ئه‌لكتریك ئه‌نجام درابوون به‌ دانان و نووژه‌نكردنه‌وه‌ى تۆرِى ئه‌لیكتریكى گه‌رِه‌كى ئاشتى و گه‌رِه‌كى مه‌حه‌ته‌ و له‌ پارساڵ و هه‌تا ئه‌مرِۆ پتر له‌ (300) بگۆرِى كاره‌باى گه‌رِه‌كه‌كانى خه‌بات چاككراونه‌ته‌وه‌ و یا ئه‌وه‌تا هى نوێ بۆیان دانراون.
له‌ بوارى ئاوو ئاوه‌رِۆكانیش دا پتر له‌ بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون به‌شێكیان له‌لایه‌ن رێكخراوه‌كان بوونه‌ و زۆربه‌ى ئه‌وانى تریش له‌سه‌ر بوودجه‌ى په‌ره‌پێدانى پارێزگاى هه‌ولێر ئه‌نجام دراون، و پارساڵیش هه‌ستاین به‌ دابین كردنى كاره‌باى به‌رده‌وام بۆ پتر له‌ ده‌ بیر و هه‌روه‌ها ئێستا له‌هه‌وڵى ئه‌وه‌داین بۆ ئه‌و بیرانه‌ى تازه‌ لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكه‌ین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه‌ له‌گه‌ل هاتنى بوودجه‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ش چاره‌سه‌ر ده‌بێت.
له‌بوارى خزمه‌ت كردن به‌ توێژى لاوان و گه‌نجان و بایه‌خدان به‌ خولیاكانیان له‌ بوارى رۆشنبیرى و وه‌رزش وه‌كو نموونه‌ هه‌ستاوین به‌ دامه‌زراندن و دروست كردنى بیناى دوو سه‌نته‌رى رۆشنبیرى و ئافره‌تان و پاشانیش جه‌ختمان كرده‌وه‌ له‌بوارى وه‌رزش و له‌م رِووه‌شه‌وه‌ دوو یاریگاى چیمه‌نى ده‌ستكرد دروست كران و هه‌روه‌ها یاریگایێكى یازده‌ یاریزانیش دروست كرا و ته‌نها شوێنى هانده‌رانى ماوه‌ بۆى بكرێت كه‌ پێویستى به‌ بوودجه‌ى ته‌واوكارى هه‌یه‌ بۆ ئه‌نجامدانى.
به‌ پێى ئه‌وه‌ى خه‌بات له‌رِووى دیموگرافییه‌وه‌ شوێنێكى له‌بارى هه‌یه‌ كه‌ نزیكه‌ له‌رووبار و دارستانێكى چرِى هه‌یه‌ بۆیه‌ شیاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ بوارى گه‌شتیاریش دا سوودى لىَ وه‌ربگیرێت، له‌م رووه‌شه‌وه‌ تا پارساڵیش دارستانه‌كه‌ى وه‌كو ته‌نها شوێنێكى كشتوكاڵى سه‌یر ده‌كرا كه‌چى دواتر وه‌كو ناوچه‌یێكى گه‌شتیارى وه‌رمان گرت و هه‌ستاین به‌ گرینگیدان به‌ دارستانه‌كه‌ به‌ قیرِتاو كردنى شه‌قامه‌كانى و هه‌روه‌ها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له‌ پاشه‌رِۆیشدا پلاَنى ئه‌وه‌مان له‌به‌ر ده‌سته‌ بۆ ئه‌وه‌ى پتر بایه‌خى پىَ بده‌ین و پرۆژه‌ى ده‌ریاچه‌یێكى بچووك به‌نێو دارستانه‌كه‌ دروست بكرێت له‌گه‌ل جۆره‌ها یارى له‌نێو دا جێبه‌جىَ بكرێت.
زیادتر له‌مه‌ش سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت كه‌ رووبه‌ره‌كه‌ى بریتییه‌ له‌ 16,000مه‌ترى دووجایه‌ و گوژمه‌كه‌شی پێكهاتووه‌ له‌ دوو ملیار دینار كه‌ به‌ 260 رۆژ به‌ ئه‌نجام ده‌گه‌یه‌نرێت و ئه‌مه‌ نوێترین هه‌واڵه‌ كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات و چه‌ندین به‌ش له‌ خۆوه‌ ده‌گرێت وه‌كو مه‌له‌وانگه‌ و شانۆ و جۆره‌ها یارى وه‌كو باڵه‌ و تێنس و .... هتد. له‌بوارى جونكارى نێو بازارِى خه‌باتیش پرۆژه‌ى نافووره‌یێك ئه‌نجام درا و ئێستاش به‌ هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ل كۆمپانیایێك و به‌هاوكارى خاوه‌نى دوكانه‌كان دیكۆرێكى یه‌ك شێوه‌ بۆ سه‌رجه‌م دوكان و سۆپه‌رماركێته‌كانى خه‌بات ده‌كرێت كه‌ سیمایێكى جوان به‌ بازارِه‌كه‌ ده‌به‌خشێت... له‌به‌ر شوێنى گرینگى دیموگرافى خه‌بات قه‌زایه‌كه‌مان بۆته‌ جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆره‌كان بۆ به‌كارهێنانى سه‌رمایه‌كانیان وه‌كو دروست كردنى شارێكى گه‌وره‌ى یارى و چه‌ندین پرۆژه‌ى گه‌شتیارى كه‌ له‌ ئایینده‌دا وا ده‌كات قه‌زایه‌كه‌مان پێگه‌ى خۆى هه‌بێت به‌ تایبه‌تى كه‌وا هه‌ر سێ شارى هه‌ولێر و دهۆك و مووسڵ به‌ یه‌كه‌وه‌ ده‌به‌ستێته‌وه‌ و زۆربه‌ى زۆرى گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن.. به‌ كورتى خه‌بات ده‌روازه‌یێكى گرینگه‌ بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
 
 
له‌م سالاَنه‌ى دوایى
قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى پێدراوه‌ له‌لایه‌ن حكوومه‌ته‌وه‌
* ئه‌ركان ره‌شاد سه‌رۆكى شاره‌وانى خه‌باتیش باسی له‌و پرۆژانه‌ كرد و ئاماژه‌ى به‌ گوژمه‌ى هه‌ر یه‌ك له‌و پرۆژانه‌ كرد كه‌ له‌ قه‌زاكه‌دا به‌ ئه‌نجام گه‌یێندراون:
- چه‌ندین پرۆژه‌ى زۆر گرینگ له‌ قه‌زاى خه‌بات ئه‌نجام دراون وه‌كو پرۆژه‌ى خاوێن كردنه‌وه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كان به‌ گوژمه‌ى (214550000) دینار به‌ شێوه‌ى جێبه‌جىَ كردنى راسته‌وخۆ به‌ به‌كارهێنانى ئامێره‌كانى به‌رِێوه‌به‌رایه‌تى ئاودێرى هه‌ولێر، هه‌وره‌ها پرۆژه‌ى دروست كردنى باخچه‌ و نافوره‌ى قه‌زاى خه‌بات له‌لایه‌ن كۆمپانیاى رامیار به‌ گوژمه‌ى (125895000) دینار. سه‌ره‌رِاى ئه‌مه‌ش دروست كردنى پرۆژه‌ى جووت سایدى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى بێدارون به‌ گوژمه‌ى (8941000000)دینار و پرۆژه‌ى كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى گه‌رِه‌كى رزگارى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى باشوور به‌ گوژمه‌ى (326250000)دینار له‌گه‌ل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌كانى گه‌رِه‌كى ئاشتى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى پاراو به‌ گوژمه‌ى (1540450000) دینار له‌گه‌ل قیرِتاوكردنى (120000) مه‌ترى دووجا هه‌مان گه‌رِه‌ك.
هه‌وره‌ها هه‌ستاوین به‌ قیرِتاوكردنى پرۆژه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كانى دارستانى خه‌بات به‌ به‌كارهێنانى ئامیره‌كانى سه‌رۆكایه‌تى شاره‌وانى خه‌بات و سه‌ربارى ئه‌مه‌ پرۆژه‌ى رۆناكى بۆ جووت سایدى خه‌بات به‌ گوژمه‌ى (147000000)دینار و چاندنى (800) نه‌مامى جوانكارى كه‌ به‌هاى هه‌ر نه‌مامێك بریتى بووه‌ له‌ (70 - 75) هه‌زار دینار و نه‌مامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه‌ كه‌ به‌هاى هه‌ر یه‌كێكى پێكهاتووه‌ له‌ (300,000)دینار به‌مه‌ش جوانیێكى پتر به‌ شه‌قامه‌كه‌ و سیماى قه‌زایه‌كه‌ ده‌به‌خشێت و له‌م سالاَنه‌ى دوایى قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى له‌لایه‌ن پێدراوه‌ و پێشكه‌وتنێكى به‌رچاوى به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌.
 
 
له‌باره‌ى بایه‌خدانى حكوومه‌ت به‌ قه‌زاى خه‌بات
قایمقامى قه‌زاكه‌:
گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان له‌گه‌ل سه‌رجه‌م شارو شارۆچكه‌كانى هه‌رێمى كوردستان قه‌زاى خه‌باتیش چه‌ندین پرۆژه‌ى بۆ دابین كراون كه‌ له‌هه‌موو بواره‌كاندا هه‌نگاوى زۆر مه‌زن هاویژروان، ئه‌نجامدانى ئه‌م پرۆژانه‌ كه‌ كاردانه‌وه‌ى به‌سه‌ر ژیانى هاوولاَتیانه‌وه‌ هه‌بووه‌ و له‌هه‌مان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه‌. بۆ ئاشنابوونى خوێنه‌رانى گۆڤارى ده‌شت له‌م رِووه‌وه‌ رزگار مسته‌فا قایمقامى قه‌زاى خه‌بات باسی له‌ ژماره‌یێك خزمه‌تگوزارى كرد و ئه‌م هه‌نگاوه‌ى حكوومه‌تى كوردستانى له‌ قه‌زیه‌كه‌دا به‌ گرینگ و كاریگه‌ر له‌قه‌له‌م دا:
سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت
كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات
- ئێمه‌ له‌ساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئه‌وه‌ى كار له‌ چه‌ند سكته‌رێك بكه‌ین و ئه‌وه‌بوو له‌هه‌موو بواره‌كاندا كارمان كرد، و له‌سه‌ره‌تادا باس له‌ سه‌كته‌رى رێگاوبان ده‌كه‌م كه‌ هه‌وڵى ئه‌وه‌مان دا كێشه‌كانى ترافیك چاره‌سه‌ر بكه‌ین به‌ دروست كردنى شه‌قامێكى جووت سایدى كه‌ بازارِى قه‌زاى خه‌بات به‌ پردى كۆن و كه‌له‌كى یاسین ئاغا ده‌به‌ستێته‌وه‌ كه‌ پێشتر بریتى بوو له‌یه‌ك شه‌قامێكى به‌ته‌سك و رۆژانه‌ ده‌بووه‌ مایه‌ى روودانى كێشه‌ى هاتوچوو به‌ شێوه‌یێكى نارِێك دروست كرابوو به‌ بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حه‌فتاكان ده‌گه‌رِایه‌وه‌. ئه‌م پرۆژه‌یه‌ پتر له‌ گوژمه‌ى دوو ملیار دینارى تێچووه‌ ئه‌مه‌ سه‌ره‌رِاى شۆسته‌ى شه‌قامه‌كه‌ به‌ دانانى كربستۆن و بۆ مه‌وداى دوو مه‌تر و نیو به‌ مادده‌ى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه‌ ... هه‌وره‌ها ئه‌م پرۆژه‌ى جووت سایده‌یه‌ كار رۆناكى بۆ كراوه‌ و هه‌ر دوو لێوارى شه‌قامه‌كه‌ به‌ ژماره‌یێكى زۆرى نه‌مامى جوان رازاونه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ پێنج جۆر نه‌مام پێكهاتوون.
جیا له‌مه‌ له‌ گه‌رِه‌كى ئاشتى هه‌ستاوین به‌ دروست كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى به‌ كۆنكریت كردنى كۆلاَنه‌ به‌رته‌سكه‌كان و قیرِتاوكردنى ئه‌وانى دیكه‌ و هه‌وره‌ها دروست كردنى پشتى شه‌قامه‌كانیش به‌ دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوه‌رِۆ له‌ به‌شێكى گه‌رِه‌كه‌كه‌ لایه‌نێكى دیكه‌ى پرۆژه‌كه‌ پێك ده‌هێنێت. هه‌ر له‌میانى ئه‌و پرۆژانه‌ى پێشكه‌ش به‌ هاوولاَتیانى خه‌باتمان كردووه‌ و بووه‌ته‌ هۆى چاره‌سه‌ر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قه‌زاكه‌ كه‌ وه‌كو پرۆژه‌یێكى سه‌ربه‌خۆ ئه‌نجامان داوه‌ ئه‌ویش پۆلین كردنى دوكانه‌كانى بازارِى خه‌بات و گواستنه‌وه‌یان بۆ بازارِێكى دیكه‌ى نوێ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو شارستانى دروستمان كرد و به‌سه‌ر خاوه‌نى دوكانه‌كان دابه‌ش كران و هه‌ر یه‌ك له‌ میوه‌فرۆشان و گۆشت فرۆشان له‌ كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ ته‌رخان كرا و ئه‌م كرداره‌ى گواستنه‌وه‌یه‌ وایكرد جاده‌ى سه‌ره‌كى بازارِى خه‌بات له‌ كێشه‌ى ترافیك چاره‌سه‌ر ببێت.
ئه‌مه‌و گه‌رِه‌كى رزگارى كه‌ پێشتر له‌شێوه‌ى گوندێك دروست كرابوو كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر لێوارى رووبارى زێى گه‌وره‌ و ئێستا كه‌وتۆته‌ سه‌نته‌رى قه‌زا بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌ستاین به‌ كۆنكریت كردنى هه‌ندێك له‌ كۆلاَنه‌ سه‌ره‌كییه‌كانى و هه‌ر له‌و ماوه‌یه‌ كۆلاَنه‌كانى ترى گه‌رِه‌كى ئاشتى قیرِتاو ده‌كرێن و گه‌رِه‌كى حیساماوه‌ش به‌شێكى ئه‌م خزمه‌تگوزارییانه‌ى رێگاوبانى به‌ر ده‌كه‌وێت كه‌ له‌م نزیكانه‌ كارى تێدا ده‌كرێت.
هه‌روه‌ها له‌ سه‌كته‌رى په‌روه‌رده‌ پارساڵ چه‌ندین قوتابخانه‌ له‌ سه‌نته‌رى قه‌زاى خه‌بات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا ده‌خوێنن وه‌كو قوتابخانه‌ى یه‌ریڤان و ناڵه‌ و قوتابخانه‌یێكى دیكه‌ى 18 پۆڵى له‌ژێر بونیادناندایه‌ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو دروست ده‌كرێت و گونجاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى كردارى فێركردنى تێدا ئه‌نجام بدرێت و گوژمه‌ى نزیكه‌ى ملیارێك دینارى بۆ ته‌رخان كراوه‌. دیسان له‌ بوارى دابین كردنى ئه‌لكتریكیش ئۆڤه‌رلۆدمان له‌سه‌ر ویسته‌گه‌ى خه‌بات هه‌یه‌ و له‌سه‌ر برِیارى جه‌نابى پارێزگارى هه‌ولێر له‌ ماوه‌ى هه‌فته‌یێك ویستگه‌یێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و له‌سه‌ر فیده‌رى ناحیه‌ى كه‌ورگۆسك و ناحیه‌ى رزگارى داده‌نرىَ و ئه‌مه‌ش واده‌كات باره‌كه‌ له‌سه‌ر قه‌زاى خه‌بات كه‌متر ببێته‌وه‌ و چاره‌سه‌رى ئۆڤه‌ر لۆدى وێستگه‌كه‌ ده‌كات. له‌هه‌مان كاتدا به‌ به‌هاى دوو ملیار دینار سىَ فیده‌ر چاك ده‌كرێته‌وه‌ كه‌ له‌وانه‌ ئێستا فیده‌ر سفه‌یه‌ له‌ قۆناغى ته‌واوبوون دایه‌ و به‌ر له‌وه‌ش فیده‌رى جدیده‌ و كه‌ورگۆسك و تۆبزاوه‌ چاك كرابوونه‌وه‌. و كۆمه‌لێك پرۆژه‌ى دیكه‌ له‌هه‌مان سه‌كته‌رى ئه‌لكتریك ئه‌نجام درابوون به‌ دانان و نووژه‌نكردنه‌وه‌ى تۆرِى ئه‌لیكتریكى گه‌رِه‌كى ئاشتى و گه‌رِه‌كى مه‌حه‌ته‌ و له‌ پارساڵ و هه‌تا ئه‌مرِۆ پتر له‌ (300) بگۆرِى كاره‌باى گه‌رِه‌كه‌كانى خه‌بات چاككراونه‌ته‌وه‌ و یا ئه‌وه‌تا هى نوێ بۆیان دانراون.
له‌ بوارى ئاوو ئاوه‌رِۆكانیش دا پتر له‌ بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون به‌شێكیان له‌لایه‌ن رێكخراوه‌كان بوونه‌ و زۆربه‌ى ئه‌وانى تریش له‌سه‌ر بوودجه‌ى په‌ره‌پێدانى پارێزگاى هه‌ولێر ئه‌نجام دراون، و پارساڵیش هه‌ستاین به‌ دابین كردنى كاره‌باى به‌رده‌وام بۆ پتر له‌ ده‌ بیر و هه‌روه‌ها ئێستا له‌هه‌وڵى ئه‌وه‌داین بۆ ئه‌و بیرانه‌ى تازه‌ لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكه‌ین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه‌ له‌گه‌ل هاتنى بوودجه‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ش چاره‌سه‌ر ده‌بێت.
له‌بوارى خزمه‌ت كردن به‌ توێژى لاوان و گه‌نجان و بایه‌خدان به‌ خولیاكانیان له‌ بوارى رۆشنبیرى و وه‌رزش وه‌كو نموونه‌ هه‌ستاوین به‌ دامه‌زراندن و دروست كردنى بیناى دوو سه‌نته‌رى رۆشنبیرى و ئافره‌تان و پاشانیش جه‌ختمان كرده‌وه‌ له‌بوارى وه‌رزش و له‌م رِووه‌شه‌وه‌ دوو یاریگاى چیمه‌نى ده‌ستكرد دروست كران و هه‌روه‌ها یاریگایێكى یازده‌ یاریزانیش دروست كرا و ته‌نها شوێنى هانده‌رانى ماوه‌ بۆى بكرێت كه‌ پێویستى به‌ بوودجه‌ى ته‌واوكارى هه‌یه‌ بۆ ئه‌نجامدانى.
به‌ پێى ئه‌وه‌ى خه‌بات له‌رِووى دیموگرافییه‌وه‌ شوێنێكى له‌بارى هه‌یه‌ كه‌ نزیكه‌ له‌رووبار و دارستانێكى چرِى هه‌یه‌ بۆیه‌ شیاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ بوارى گه‌شتیاریش دا سوودى لىَ وه‌ربگیرێت، له‌م رووه‌شه‌وه‌ تا پارساڵیش دارستانه‌كه‌ى وه‌كو ته‌نها شوێنێكى كشتوكاڵى سه‌یر ده‌كرا كه‌چى دواتر وه‌كو ناوچه‌یێكى گه‌شتیارى وه‌رمان گرت و هه‌ستاین به‌ گرینگیدان به‌ دارستانه‌كه‌ به‌ قیرِتاو كردنى شه‌قامه‌كانى و هه‌روه‌ها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له‌ پاشه‌رِۆیشدا پلاَنى ئه‌وه‌مان له‌به‌ر ده‌سته‌ بۆ ئه‌وه‌ى پتر بایه‌خى پىَ بده‌ین و پرۆژه‌ى ده‌ریاچه‌یێكى بچووك به‌نێو دارستانه‌كه‌ دروست بكرێت له‌گه‌ل جۆره‌ها یارى له‌نێو دا جێبه‌جىَ بكرێت.
زیادتر له‌مه‌ش سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت كه‌ رووبه‌ره‌كه‌ى بریتییه‌ له‌ 16,000مه‌ترى دووجایه‌ و گوژمه‌كه‌شی پێكهاتووه‌ له‌ دوو ملیار دینار كه‌ به‌ 260 رۆژ به‌ ئه‌نجام ده‌گه‌یه‌نرێت و ئه‌مه‌ نوێترین هه‌واڵه‌ كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات و چه‌ندین به‌ش له‌ خۆوه‌ ده‌گرێت وه‌كو مه‌له‌وانگه‌ و شانۆ و جۆره‌ها یارى وه‌كو باڵه‌ و تێنس و .... هتد. له‌بوارى جونكارى نێو بازارِى خه‌باتیش پرۆژه‌ى نافووره‌یێك ئه‌نجام درا و ئێستاش به‌ هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ل كۆمپانیایێك و به‌هاوكارى خاوه‌نى دوكانه‌كان دیكۆرێكى یه‌ك شێوه‌ بۆ سه‌رجه‌م دوكان و سۆپه‌رماركێته‌كانى خه‌بات ده‌كرێت كه‌ سیمایێكى جوان به‌ بازارِه‌كه‌ ده‌به‌خشێت... له‌به‌ر شوێنى گرینگى دیموگرافى خه‌بات قه‌زایه‌كه‌مان بۆته‌ جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆره‌كان بۆ به‌كارهێنانى سه‌رمایه‌كانیان وه‌كو دروست كردنى شارێكى گه‌وره‌ى یارى و چه‌ندین پرۆژه‌ى گه‌شتیارى كه‌ له‌ ئایینده‌دا وا ده‌كات قه‌زایه‌كه‌مان پێگه‌ى خۆى هه‌بێت به‌ تایبه‌تى كه‌وا هه‌ر سێ شارى هه‌ولێر و دهۆك و مووسڵ به‌ یه‌كه‌وه‌ ده‌به‌ستێته‌وه‌ و زۆربه‌ى زۆرى گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن.. به‌ كورتى خه‌بات ده‌روازه‌یێكى گرینگه‌ بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
 
 
له‌م سالاَنه‌ى دوایى
قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى پێدراوه‌ له‌لایه‌ن حكوومه‌ته‌وه‌
* ئه‌ركان ره‌شاد سه‌رۆكى شاره‌وانى خه‌باتیش باسی له‌و پرۆژانه‌ كرد و ئاماژه‌ى به‌ گوژمه‌ى هه‌ر یه‌ك له‌و پرۆژانه‌ كرد كه‌ له‌ قه‌زاكه‌دا به‌ ئه‌نجام گه‌یێندراون:
- چه‌ندین پرۆژه‌ى زۆر گرینگ له‌ قه‌زاى خه‌بات ئه‌نجام دراون وه‌كو پرۆژه‌ى خاوێن كردنه‌وه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كان به‌ گوژمه‌ى (214550000) دینار به‌ شێوه‌ى جێبه‌جىَ كردنى راسته‌وخۆ به‌ به‌كارهێنانى ئامێره‌كانى به‌رِێوه‌به‌رایه‌تى ئاودێرى هه‌ولێر، هه‌وره‌ها پرۆژه‌ى دروست كردنى باخچه‌ و نافوره‌ى قه‌زاى خه‌بات له‌لایه‌ن كۆمپانیاى رامیار به‌ گوژمه‌ى (125895000) دینار. سه‌ره‌رِاى ئه‌مه‌ش دروست كردنى پرۆژه‌ى جووت سایدى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى بێدارون به‌ گوژمه‌ى (8941000000)دینار و پرۆژه‌ى كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى گه‌رِه‌كى رزگارى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى باشوور به‌ گوژمه‌ى (326250000)دینار له‌گه‌ل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌كانى گه‌رِه‌كى ئاشتى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى پاراو به‌ گوژمه‌ى (1540450000) دینار له‌گه‌ل قیرِتاوكردنى (120000) مه‌ترى دووجا هه‌مان گه‌رِه‌ك.
هه‌وره‌ها هه‌ستاوین به‌ قیرِتاوكردنى پرۆژه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كانى دارستانى خه‌بات به‌ به‌كارهێنانى ئامیره‌كانى سه‌رۆكایه‌تى شاره‌وانى خه‌بات و سه‌ربارى ئه‌مه‌ پرۆژه‌ى رۆناكى بۆ جووت سایدى خه‌بات به‌ گوژمه‌ى (147000000)دینار و چاندنى (800) نه‌مامى جوانكارى كه‌ به‌هاى هه‌ر نه‌مامێك بریتى بووه‌ له‌ (70 - 75) هه‌زار دینار و نه‌مامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه‌ كه‌ به‌هاى هه‌ر یه‌كێكى پێكهاتووه‌ له‌ (300,000)دینار به‌مه‌ش جوانیێكى پتر به‌ شه‌قامه‌كه‌ و سیماى قه‌زایه‌كه‌ ده‌به‌خشێت و له‌م سالاَنه‌ى دوایى قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى له‌لایه‌ن پێدراوه‌ و پێشكه‌وتنێكى به‌رچاوى به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌.
 
 
له‌باره‌ى بایه‌خدانى حكوومه‌ت به‌ قه‌زاى خه‌بات
قایمقامى قه‌زاكه‌:
گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان له‌گه‌ل سه‌رجه‌م شارو شارۆچكه‌كانى هه‌رێمى كوردستان قه‌زاى خه‌باتیش چه‌ندین پرۆژه‌ى بۆ دابین كراون كه‌ له‌هه‌موو بواره‌كاندا هه‌نگاوى زۆر مه‌زن هاویژروان، ئه‌نجامدانى ئه‌م پرۆژانه‌ كه‌ كاردانه‌وه‌ى به‌سه‌ر ژیانى هاوولاَتیانه‌وه‌ هه‌بووه‌ و له‌هه‌مان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه‌. بۆ ئاشنابوونى خوێنه‌رانى گۆڤارى ده‌شت له‌م رِووه‌وه‌ رزگار مسته‌فا قایمقامى قه‌زاى خه‌بات باسی له‌ ژماره‌یێك خزمه‌تگوزارى كرد و ئه‌م هه‌نگاوه‌ى حكوومه‌تى كوردستانى له‌ قه‌زیه‌كه‌دا به‌ گرینگ و كاریگه‌ر له‌قه‌له‌م دا:
سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت
كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات
- ئێمه‌ له‌ساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئه‌وه‌ى كار له‌ چه‌ند سكته‌رێك بكه‌ین و ئه‌وه‌بوو له‌هه‌موو بواره‌كاندا كارمان كرد، و له‌سه‌ره‌تادا باس له‌ سه‌كته‌رى رێگاوبان ده‌كه‌م كه‌ هه‌وڵى ئه‌وه‌مان دا كێشه‌كانى ترافیك چاره‌سه‌ر بكه‌ین به‌ دروست كردنى شه‌قامێكى جووت سایدى كه‌ بازارِى قه‌زاى خه‌بات به‌ پردى كۆن و كه‌له‌كى یاسین ئاغا ده‌به‌ستێته‌وه‌ كه‌ پێشتر بریتى بوو له‌یه‌ك شه‌قامێكى به‌ته‌سك و رۆژانه‌ ده‌بووه‌ مایه‌ى روودانى كێشه‌ى هاتوچوو به‌ شێوه‌یێكى نارِێك دروست كرابوو به‌ بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حه‌فتاكان ده‌گه‌رِایه‌وه‌. ئه‌م پرۆژه‌یه‌ پتر له‌ گوژمه‌ى دوو ملیار دینارى تێچووه‌ ئه‌مه‌ سه‌ره‌رِاى شۆسته‌ى شه‌قامه‌كه‌ به‌ دانانى كربستۆن و بۆ مه‌وداى دوو مه‌تر و نیو به‌ مادده‌ى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه‌ ... هه‌وره‌ها ئه‌م پرۆژه‌ى جووت سایده‌یه‌ كار رۆناكى بۆ كراوه‌ و هه‌ر دوو لێوارى شه‌قامه‌كه‌ به‌ ژماره‌یێكى زۆرى نه‌مامى جوان رازاونه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ پێنج جۆر نه‌مام پێكهاتوون.
جیا له‌مه‌ له‌ گه‌رِه‌كى ئاشتى هه‌ستاوین به‌ دروست كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى به‌ كۆنكریت كردنى كۆلاَنه‌ به‌رته‌سكه‌كان و قیرِتاوكردنى ئه‌وانى دیكه‌ و هه‌وره‌ها دروست كردنى پشتى شه‌قامه‌كانیش به‌ دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوه‌رِۆ له‌ به‌شێكى گه‌رِه‌كه‌كه‌ لایه‌نێكى دیكه‌ى پرۆژه‌كه‌ پێك ده‌هێنێت. هه‌ر له‌میانى ئه‌و پرۆژانه‌ى پێشكه‌ش به‌ هاوولاَتیانى خه‌باتمان كردووه‌ و بووه‌ته‌ هۆى چاره‌سه‌ر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قه‌زاكه‌ كه‌ وه‌كو پرۆژه‌یێكى سه‌ربه‌خۆ ئه‌نجامان داوه‌ ئه‌ویش پۆلین كردنى دوكانه‌كانى بازارِى خه‌بات و گواستنه‌وه‌یان بۆ بازارِێكى دیكه‌ى نوێ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو شارستانى دروستمان كرد و به‌سه‌ر خاوه‌نى دوكانه‌كان دابه‌ش كران و هه‌ر یه‌ك له‌ میوه‌فرۆشان و گۆشت فرۆشان له‌ كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ ته‌رخان كرا و ئه‌م كرداره‌ى گواستنه‌وه‌یه‌ وایكرد جاده‌ى سه‌ره‌كى بازارِى خه‌بات له‌ كێشه‌ى ترافیك چاره‌سه‌ر ببێت.
ئه‌مه‌و گه‌رِه‌كى رزگارى كه‌ پێشتر له‌شێوه‌ى گوندێك دروست كرابوو كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر لێوارى رووبارى زێى گه‌وره‌ و ئێستا كه‌وتۆته‌ سه‌نته‌رى قه‌زا بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌ستاین به‌ كۆنكریت كردنى هه‌ندێك له‌ كۆلاَنه‌ سه‌ره‌كییه‌كانى و هه‌ر له‌و ماوه‌یه‌ كۆلاَنه‌كانى ترى گه‌رِه‌كى ئاشتى قیرِتاو ده‌كرێن و گه‌رِه‌كى حیساماوه‌ش به‌شێكى ئه‌م خزمه‌تگوزارییانه‌ى رێگاوبانى به‌ر ده‌كه‌وێت كه‌ له‌م نزیكانه‌ كارى تێدا ده‌كرێت.
هه‌روه‌ها له‌ سه‌كته‌رى په‌روه‌رده‌ پارساڵ چه‌ندین قوتابخانه‌ له‌ سه‌نته‌رى قه‌زاى خه‌بات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا ده‌خوێنن وه‌كو قوتابخانه‌ى یه‌ریڤان و ناڵه‌ و قوتابخانه‌یێكى دیكه‌ى 18 پۆڵى له‌ژێر بونیادناندایه‌ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو دروست ده‌كرێت و گونجاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى كردارى فێركردنى تێدا ئه‌نجام بدرێت و گوژمه‌ى نزیكه‌ى ملیارێك دینارى بۆ ته‌رخان كراوه‌. دیسان له‌ بوارى دابین كردنى ئه‌لكتریكیش ئۆڤه‌رلۆدمان له‌سه‌ر ویسته‌گه‌ى خه‌بات هه‌یه‌ و له‌سه‌ر برِیارى جه‌نابى پارێزگارى هه‌ولێر له‌ ماوه‌ى هه‌فته‌یێك ویستگه‌یێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و له‌سه‌ر فیده‌رى ناحیه‌ى كه‌ورگۆسك و ناحیه‌ى رزگارى داده‌نرىَ و ئه‌مه‌ش واده‌كات باره‌كه‌ له‌سه‌ر قه‌زاى خه‌بات كه‌متر ببێته‌وه‌ و چاره‌سه‌رى ئۆڤه‌ر لۆدى وێستگه‌كه‌ ده‌كات. له‌هه‌مان كاتدا به‌ به‌هاى دوو ملیار دینار سىَ فیده‌ر چاك ده‌كرێته‌وه‌ كه‌ له‌وانه‌ ئێستا فیده‌ر سفه‌یه‌ له‌ قۆناغى ته‌واوبوون دایه‌ و به‌ر له‌وه‌ش فیده‌رى جدیده‌ و كه‌ورگۆسك و تۆبزاوه‌ چاك كرابوونه‌وه‌. و كۆمه‌لێك پرۆژه‌ى دیكه‌ له‌هه‌مان سه‌كته‌رى ئه‌لكتریك ئه‌نجام درابوون به‌ دانان و نووژه‌نكردنه‌وه‌ى تۆرِى ئه‌لیكتریكى گه‌رِه‌كى ئاشتى و گه‌رِه‌كى مه‌حه‌ته‌ و له‌ پارساڵ و هه‌تا ئه‌مرِۆ پتر له‌ (300) بگۆرِى كاره‌باى گه‌رِه‌كه‌كانى خه‌بات چاككراونه‌ته‌وه‌ و یا ئه‌وه‌تا هى نوێ بۆیان دانراون.
له‌ بوارى ئاوو ئاوه‌رِۆكانیش دا پتر له‌ بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون به‌شێكیان له‌لایه‌ن رێكخراوه‌كان بوونه‌ و زۆربه‌ى ئه‌وانى تریش له‌سه‌ر بوودجه‌ى په‌ره‌پێدانى پارێزگاى هه‌ولێر ئه‌نجام دراون، و پارساڵیش هه‌ستاین به‌ دابین كردنى كاره‌باى به‌رده‌وام بۆ پتر له‌ ده‌ بیر و هه‌روه‌ها ئێستا له‌هه‌وڵى ئه‌وه‌داین بۆ ئه‌و بیرانه‌ى تازه‌ لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكه‌ین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه‌ له‌گه‌ل هاتنى بوودجه‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ش چاره‌سه‌ر ده‌بێت.
له‌بوارى خزمه‌ت كردن به‌ توێژى لاوان و گه‌نجان و بایه‌خدان به‌ خولیاكانیان له‌ بوارى رۆشنبیرى و وه‌رزش وه‌كو نموونه‌ هه‌ستاوین به‌ دامه‌زراندن و دروست كردنى بیناى دوو سه‌نته‌رى رۆشنبیرى و ئافره‌تان و پاشانیش جه‌ختمان كرده‌وه‌ له‌بوارى وه‌رزش و له‌م رِووه‌شه‌وه‌ دوو یاریگاى چیمه‌نى ده‌ستكرد دروست كران و هه‌روه‌ها یاریگایێكى یازده‌ یاریزانیش دروست كرا و ته‌نها شوێنى هانده‌رانى ماوه‌ بۆى بكرێت كه‌ پێویستى به‌ بوودجه‌ى ته‌واوكارى هه‌یه‌ بۆ ئه‌نجامدانى.
به‌ پێى ئه‌وه‌ى خه‌بات له‌رِووى دیموگرافییه‌وه‌ شوێنێكى له‌بارى هه‌یه‌ كه‌ نزیكه‌ له‌رووبار و دارستانێكى چرِى هه‌یه‌ بۆیه‌ شیاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ بوارى گه‌شتیاریش دا سوودى لىَ وه‌ربگیرێت، له‌م رووه‌شه‌وه‌ تا پارساڵیش دارستانه‌كه‌ى وه‌كو ته‌نها شوێنێكى كشتوكاڵى سه‌یر ده‌كرا كه‌چى دواتر وه‌كو ناوچه‌یێكى گه‌شتیارى وه‌رمان گرت و هه‌ستاین به‌ گرینگیدان به‌ دارستانه‌كه‌ به‌ قیرِتاو كردنى شه‌قامه‌كانى و هه‌روه‌ها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له‌ پاشه‌رِۆیشدا پلاَنى ئه‌وه‌مان له‌به‌ر ده‌سته‌ بۆ ئه‌وه‌ى پتر بایه‌خى پىَ بده‌ین و پرۆژه‌ى ده‌ریاچه‌یێكى بچووك به‌نێو دارستانه‌كه‌ دروست بكرێت له‌گه‌ل جۆره‌ها یارى له‌نێو دا جێبه‌جىَ بكرێت.
زیادتر له‌مه‌ش سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت كه‌ رووبه‌ره‌كه‌ى بریتییه‌ له‌ 16,000مه‌ترى دووجایه‌ و گوژمه‌كه‌شی پێكهاتووه‌ له‌ دوو ملیار دینار كه‌ به‌ 260 رۆژ به‌ ئه‌نجام ده‌گه‌یه‌نرێت و ئه‌مه‌ نوێترین هه‌واڵه‌ كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات و چه‌ندین به‌ش له‌ خۆوه‌ ده‌گرێت وه‌كو مه‌له‌وانگه‌ و شانۆ و جۆره‌ها یارى وه‌كو باڵه‌ و تێنس و .... هتد. له‌بوارى جونكارى نێو بازارِى خه‌باتیش پرۆژه‌ى نافووره‌یێك ئه‌نجام درا و ئێستاش به‌ هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ل كۆمپانیایێك و به‌هاوكارى خاوه‌نى دوكانه‌كان دیكۆرێكى یه‌ك شێوه‌ بۆ سه‌رجه‌م دوكان و سۆپه‌رماركێته‌كانى خه‌بات ده‌كرێت كه‌ سیمایێكى جوان به‌ بازارِه‌كه‌ ده‌به‌خشێت... له‌به‌ر شوێنى گرینگى دیموگرافى خه‌بات قه‌زایه‌كه‌مان بۆته‌ جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆره‌كان بۆ به‌كارهێنانى سه‌رمایه‌كانیان وه‌كو دروست كردنى شارێكى گه‌وره‌ى یارى و چه‌ندین پرۆژه‌ى گه‌شتیارى كه‌ له‌ ئایینده‌دا وا ده‌كات قه‌زایه‌كه‌مان پێگه‌ى خۆى هه‌بێت به‌ تایبه‌تى كه‌وا هه‌ر سێ شارى هه‌ولێر و دهۆك و مووسڵ به‌ یه‌كه‌وه‌ ده‌به‌ستێته‌وه‌ و زۆربه‌ى زۆرى گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن.. به‌ كورتى خه‌بات ده‌روازه‌یێكى گرینگه‌ بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
 
 
له‌م سالاَنه‌ى دوایى
قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى پێدراوه‌ له‌لایه‌ن حكوومه‌ته‌وه‌
* ئه‌ركان ره‌شاد سه‌رۆكى شاره‌وانى خه‌باتیش باسی له‌و پرۆژانه‌ كرد و ئاماژه‌ى به‌ گوژمه‌ى هه‌ر یه‌ك له‌و پرۆژانه‌ كرد كه‌ له‌ قه‌زاكه‌دا به‌ ئه‌نجام گه‌یێندراون:
- چه‌ندین پرۆژه‌ى زۆر گرینگ له‌ قه‌زاى خه‌بات ئه‌نجام دراون وه‌كو پرۆژه‌ى خاوێن كردنه‌وه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كان به‌ گوژمه‌ى (214550000) دینار به‌ شێوه‌ى جێبه‌جىَ كردنى راسته‌وخۆ به‌ به‌كارهێنانى ئامێره‌كانى به‌رِێوه‌به‌رایه‌تى ئاودێرى هه‌ولێر، هه‌وره‌ها پرۆژه‌ى دروست كردنى باخچه‌ و نافوره‌ى قه‌زاى خه‌بات له‌لایه‌ن كۆمپانیاى رامیار به‌ گوژمه‌ى (125895000) دینار. سه‌ره‌رِاى ئه‌مه‌ش دروست كردنى پرۆژه‌ى جووت سایدى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى بێدارون به‌ گوژمه‌ى (8941000000)دینار و پرۆژه‌ى كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى گه‌رِه‌كى رزگارى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى باشوور به‌ گوژمه‌ى (326250000)دینار له‌گه‌ل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌كانى گه‌رِه‌كى ئاشتى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى پاراو به‌ گوژمه‌ى (1540450000) دینار له‌گه‌ل قیرِتاوكردنى (120000) مه‌ترى دووجا هه‌مان گه‌رِه‌ك.
هه‌وره‌ها هه‌ستاوین به‌ قیرِتاوكردنى پرۆژه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كانى دارستانى خه‌بات به‌ به‌كارهێنانى ئامیره‌كانى سه‌رۆكایه‌تى شاره‌وانى خه‌بات و سه‌ربارى ئه‌مه‌ پرۆژه‌ى رۆناكى بۆ جووت سایدى خه‌بات به‌ گوژمه‌ى (147000000)دینار و چاندنى (800) نه‌مامى جوانكارى كه‌ به‌هاى هه‌ر نه‌مامێك بریتى بووه‌ له‌ (70 - 75) هه‌زار دینار و نه‌مامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه‌ كه‌ به‌هاى هه‌ر یه‌كێكى پێكهاتووه‌ له‌ (300,000)دینار به‌مه‌ش جوانیێكى پتر به‌ شه‌قامه‌كه‌ و سیماى قه‌زایه‌كه‌ ده‌به‌خشێت و له‌م سالاَنه‌ى دوایى قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى له‌لایه‌ن پێدراوه‌ و پێشكه‌وتنێكى به‌رچاوى به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌.
 
 
له‌باره‌ى بایه‌خدانى حكوومه‌ت به‌ قه‌زاى خه‌بات
قایمقامى قه‌زاكه‌:
گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان له‌گه‌ل سه‌رجه‌م شارو شارۆچكه‌كانى هه‌رێمى كوردستان قه‌زاى خه‌باتیش چه‌ندین پرۆژه‌ى بۆ دابین كراون كه‌ له‌هه‌موو بواره‌كاندا هه‌نگاوى زۆر مه‌زن هاویژروان، ئه‌نجامدانى ئه‌م پرۆژانه‌ كه‌ كاردانه‌وه‌ى به‌سه‌ر ژیانى هاوولاَتیانه‌وه‌ هه‌بووه‌ و له‌هه‌مان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه‌. بۆ ئاشنابوونى خوێنه‌رانى گۆڤارى ده‌شت له‌م رِووه‌وه‌ رزگار مسته‌فا قایمقامى قه‌زاى خه‌بات باسی له‌ ژماره‌یێك خزمه‌تگوزارى كرد و ئه‌م هه‌نگاوه‌ى حكوومه‌تى كوردستانى له‌ قه‌زیه‌كه‌دا به‌ گرینگ و كاریگه‌ر له‌قه‌له‌م دا:
سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت
كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات
- ئێمه‌ له‌ساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئه‌وه‌ى كار له‌ چه‌ند سكته‌رێك بكه‌ین و ئه‌وه‌بوو له‌هه‌موو بواره‌كاندا كارمان كرد، و له‌سه‌ره‌تادا باس له‌ سه‌كته‌رى رێگاوبان ده‌كه‌م كه‌ هه‌وڵى ئه‌وه‌مان دا كێشه‌كانى ترافیك چاره‌سه‌ر بكه‌ین به‌ دروست كردنى شه‌قامێكى جووت سایدى كه‌ بازارِى قه‌زاى خه‌بات به‌ پردى كۆن و كه‌له‌كى یاسین ئاغا ده‌به‌ستێته‌وه‌ كه‌ پێشتر بریتى بوو له‌یه‌ك شه‌قامێكى به‌ته‌سك و رۆژانه‌ ده‌بووه‌ مایه‌ى روودانى كێشه‌ى هاتوچوو به‌ شێوه‌یێكى نارِێك دروست كرابوو به‌ بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حه‌فتاكان ده‌گه‌رِایه‌وه‌. ئه‌م پرۆژه‌یه‌ پتر له‌ گوژمه‌ى دوو ملیار دینارى تێچووه‌ ئه‌مه‌ سه‌ره‌رِاى شۆسته‌ى شه‌قامه‌كه‌ به‌ دانانى كربستۆن و بۆ مه‌وداى دوو مه‌تر و نیو به‌ مادده‌ى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه‌ ... هه‌وره‌ها ئه‌م پرۆژه‌ى جووت سایده‌یه‌ كار رۆناكى بۆ كراوه‌ و هه‌ر دوو لێوارى شه‌قامه‌كه‌ به‌ ژماره‌یێكى زۆرى نه‌مامى جوان رازاونه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ پێنج جۆر نه‌مام پێكهاتوون.
جیا له‌مه‌ له‌ گه‌رِه‌كى ئاشتى هه‌ستاوین به‌ دروست كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى به‌ كۆنكریت كردنى كۆلاَنه‌ به‌رته‌سكه‌كان و قیرِتاوكردنى ئه‌وانى دیكه‌ و هه‌وره‌ها دروست كردنى پشتى شه‌قامه‌كانیش به‌ دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوه‌رِۆ له‌ به‌شێكى گه‌رِه‌كه‌كه‌ لایه‌نێكى دیكه‌ى پرۆژه‌كه‌ پێك ده‌هێنێت. هه‌ر له‌میانى ئه‌و پرۆژانه‌ى پێشكه‌ش به‌ هاوولاَتیانى خه‌باتمان كردووه‌ و بووه‌ته‌ هۆى چاره‌سه‌ر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قه‌زاكه‌ كه‌ وه‌كو پرۆژه‌یێكى سه‌ربه‌خۆ ئه‌نجامان داوه‌ ئه‌ویش پۆلین كردنى دوكانه‌كانى بازارِى خه‌بات و گواستنه‌وه‌یان بۆ بازارِێكى دیكه‌ى نوێ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو شارستانى دروستمان كرد و به‌سه‌ر خاوه‌نى دوكانه‌كان دابه‌ش كران و هه‌ر یه‌ك له‌ میوه‌فرۆشان و گۆشت فرۆشان له‌ كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ ته‌رخان كرا و ئه‌م كرداره‌ى گواستنه‌وه‌یه‌ وایكرد جاده‌ى سه‌ره‌كى بازارِى خه‌بات له‌ كێشه‌ى ترافیك چاره‌سه‌ر ببێت.
ئه‌مه‌و گه‌رِه‌كى رزگارى كه‌ پێشتر له‌شێوه‌ى گوندێك دروست كرابوو كه‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر لێوارى رووبارى زێى گه‌وره‌ و ئێستا كه‌وتۆته‌ سه‌نته‌رى قه‌زا بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌ستاین به‌ كۆنكریت كردنى هه‌ندێك له‌ كۆلاَنه‌ سه‌ره‌كییه‌كانى و هه‌ر له‌و ماوه‌یه‌ كۆلاَنه‌كانى ترى گه‌رِه‌كى ئاشتى قیرِتاو ده‌كرێن و گه‌رِه‌كى حیساماوه‌ش به‌شێكى ئه‌م خزمه‌تگوزارییانه‌ى رێگاوبانى به‌ر ده‌كه‌وێت كه‌ له‌م نزیكانه‌ كارى تێدا ده‌كرێت.
هه‌روه‌ها له‌ سه‌كته‌رى په‌روه‌رده‌ پارساڵ چه‌ندین قوتابخانه‌ له‌ سه‌نته‌رى قه‌زاى خه‌بات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا ده‌خوێنن وه‌كو قوتابخانه‌ى یه‌ریڤان و ناڵه‌ و قوتابخانه‌یێكى دیكه‌ى 18 پۆڵى له‌ژێر بونیادناندایه‌ كه‌ به‌ شێوازێكى پێشكه‌وتوو دروست ده‌كرێت و گونجاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى كردارى فێركردنى تێدا ئه‌نجام بدرێت و گوژمه‌ى نزیكه‌ى ملیارێك دینارى بۆ ته‌رخان كراوه‌. دیسان له‌ بوارى دابین كردنى ئه‌لكتریكیش ئۆڤه‌رلۆدمان له‌سه‌ر ویسته‌گه‌ى خه‌بات هه‌یه‌ و له‌سه‌ر برِیارى جه‌نابى پارێزگارى هه‌ولێر له‌ ماوه‌ى هه‌فته‌یێك ویستگه‌یێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و له‌سه‌ر فیده‌رى ناحیه‌ى كه‌ورگۆسك و ناحیه‌ى رزگارى داده‌نرىَ و ئه‌مه‌ش واده‌كات باره‌كه‌ له‌سه‌ر قه‌زاى خه‌بات كه‌متر ببێته‌وه‌ و چاره‌سه‌رى ئۆڤه‌ر لۆدى وێستگه‌كه‌ ده‌كات. له‌هه‌مان كاتدا به‌ به‌هاى دوو ملیار دینار سىَ فیده‌ر چاك ده‌كرێته‌وه‌ كه‌ له‌وانه‌ ئێستا فیده‌ر سفه‌یه‌ له‌ قۆناغى ته‌واوبوون دایه‌ و به‌ر له‌وه‌ش فیده‌رى جدیده‌ و كه‌ورگۆسك و تۆبزاوه‌ چاك كرابوونه‌وه‌. و كۆمه‌لێك پرۆژه‌ى دیكه‌ له‌هه‌مان سه‌كته‌رى ئه‌لكتریك ئه‌نجام درابوون به‌ دانان و نووژه‌نكردنه‌وه‌ى تۆرِى ئه‌لیكتریكى گه‌رِه‌كى ئاشتى و گه‌رِه‌كى مه‌حه‌ته‌ و له‌ پارساڵ و هه‌تا ئه‌مرِۆ پتر له‌ (300) بگۆرِى كاره‌باى گه‌رِه‌كه‌كانى خه‌بات چاككراونه‌ته‌وه‌ و یا ئه‌وه‌تا هى نوێ بۆیان دانراون.
له‌ بوارى ئاوو ئاوه‌رِۆكانیش دا پتر له‌ بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون به‌شێكیان له‌لایه‌ن رێكخراوه‌كان بوونه‌ و زۆربه‌ى ئه‌وانى تریش له‌سه‌ر بوودجه‌ى په‌ره‌پێدانى پارێزگاى هه‌ولێر ئه‌نجام دراون، و پارساڵیش هه‌ستاین به‌ دابین كردنى كاره‌باى به‌رده‌وام بۆ پتر له‌ ده‌ بیر و هه‌روه‌ها ئێستا له‌هه‌وڵى ئه‌وه‌داین بۆ ئه‌و بیرانه‌ى تازه‌ لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكه‌ین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه‌ له‌گه‌ل هاتنى بوودجه‌ ئه‌م كێشه‌یه‌ش چاره‌سه‌ر ده‌بێت.
له‌بوارى خزمه‌ت كردن به‌ توێژى لاوان و گه‌نجان و بایه‌خدان به‌ خولیاكانیان له‌ بوارى رۆشنبیرى و وه‌رزش وه‌كو نموونه‌ هه‌ستاوین به‌ دامه‌زراندن و دروست كردنى بیناى دوو سه‌نته‌رى رۆشنبیرى و ئافره‌تان و پاشانیش جه‌ختمان كرده‌وه‌ له‌بوارى وه‌رزش و له‌م رِووه‌شه‌وه‌ دوو یاریگاى چیمه‌نى ده‌ستكرد دروست كران و هه‌روه‌ها یاریگایێكى یازده‌ یاریزانیش دروست كرا و ته‌نها شوێنى هانده‌رانى ماوه‌ بۆى بكرێت كه‌ پێویستى به‌ بوودجه‌ى ته‌واوكارى هه‌یه‌ بۆ ئه‌نجامدانى.
به‌ پێى ئه‌وه‌ى خه‌بات له‌رِووى دیموگرافییه‌وه‌ شوێنێكى له‌بارى هه‌یه‌ كه‌ نزیكه‌ له‌رووبار و دارستانێكى چرِى هه‌یه‌ بۆیه‌ شیاوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ بوارى گه‌شتیاریش دا سوودى لىَ وه‌ربگیرێت، له‌م رووه‌شه‌وه‌ تا پارساڵیش دارستانه‌كه‌ى وه‌كو ته‌نها شوێنێكى كشتوكاڵى سه‌یر ده‌كرا كه‌چى دواتر وه‌كو ناوچه‌یێكى گه‌شتیارى وه‌رمان گرت و هه‌ستاین به‌ گرینگیدان به‌ دارستانه‌كه‌ به‌ قیرِتاو كردنى شه‌قامه‌كانى و هه‌روه‌ها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له‌ پاشه‌رِۆیشدا پلاَنى ئه‌وه‌مان له‌به‌ر ده‌سته‌ بۆ ئه‌وه‌ى پتر بایه‌خى پىَ بده‌ین و پرۆژه‌ى ده‌ریاچه‌یێكى بچووك به‌نێو دارستانه‌كه‌ دروست بكرێت له‌گه‌ل جۆره‌ها یارى له‌نێو دا جێبه‌جىَ بكرێت.
زیادتر له‌مه‌ش سه‌نته‌رێكى گه‌وره‌ى وه‌رزش ولاوان له‌خه‌بات دروست ده‌كرێت كه‌ رووبه‌ره‌كه‌ى بریتییه‌ له‌ 16,000مه‌ترى دووجایه‌ و گوژمه‌كه‌شی پێكهاتووه‌ له‌ دوو ملیار دینار كه‌ به‌ 260 رۆژ به‌ ئه‌نجام ده‌گه‌یه‌نرێت و ئه‌مه‌ نوێترین هه‌واڵه‌ كه‌ لاوانى خه‌بات دڵخۆش ده‌كات و چه‌ندین به‌ش له‌ خۆوه‌ ده‌گرێت وه‌كو مه‌له‌وانگه‌ و شانۆ و جۆره‌ها یارى وه‌كو باڵه‌ و تێنس و .... هتد. له‌بوارى جونكارى نێو بازارِى خه‌باتیش پرۆژه‌ى نافووره‌یێك ئه‌نجام درا و ئێستاش به‌ هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ل كۆمپانیایێك و به‌هاوكارى خاوه‌نى دوكانه‌كان دیكۆرێكى یه‌ك شێوه‌ بۆ سه‌رجه‌م دوكان و سۆپه‌رماركێته‌كانى خه‌بات ده‌كرێت كه‌ سیمایێكى جوان به‌ بازارِه‌كه‌ ده‌به‌خشێت... له‌به‌ر شوێنى گرینگى دیموگرافى خه‌بات قه‌زایه‌كه‌مان بۆته‌ جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆره‌كان بۆ به‌كارهێنانى سه‌رمایه‌كانیان وه‌كو دروست كردنى شارێكى گه‌وره‌ى یارى و چه‌ندین پرۆژه‌ى گه‌شتیارى كه‌ له‌ ئایینده‌دا وا ده‌كات قه‌زایه‌كه‌مان پێگه‌ى خۆى هه‌بێت به‌ تایبه‌تى كه‌وا هه‌ر سێ شارى هه‌ولێر و دهۆك و مووسڵ به‌ یه‌كه‌وه‌ ده‌به‌ستێته‌وه‌ و زۆربه‌ى زۆرى گه‌شتیار و میوانانى روو له‌ هه‌ولێرى پایته‌خت ده‌كه‌ن به‌ خه‌بات دا ره‌ت ده‌بن.. به‌ كورتى خه‌بات ده‌روازه‌یێكى گرینگه‌ بۆیه‌ پێویسته‌ بایه‌خى پترى پىَ بدرێت.
 
 
له‌م سالاَنه‌ى دوایى
قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى پێدراوه‌ له‌لایه‌ن حكوومه‌ته‌وه‌
* ئه‌ركان ره‌شاد سه‌رۆكى شاره‌وانى خه‌باتیش باسی له‌و پرۆژانه‌ كرد و ئاماژه‌ى به‌ گوژمه‌ى هه‌ر یه‌ك له‌و پرۆژانه‌ كرد كه‌ له‌ قه‌زاكه‌دا به‌ ئه‌نجام گه‌یێندراون:
- چه‌ندین پرۆژه‌ى زۆر گرینگ له‌ قه‌زاى خه‌بات ئه‌نجام دراون وه‌كو پرۆژه‌ى خاوێن كردنه‌وه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كان به‌ گوژمه‌ى (214550000) دینار به‌ شێوه‌ى جێبه‌جىَ كردنى راسته‌وخۆ به‌ به‌كارهێنانى ئامێره‌كانى به‌رِێوه‌به‌رایه‌تى ئاودێرى هه‌ولێر، هه‌وره‌ها پرۆژه‌ى دروست كردنى باخچه‌ و نافوره‌ى قه‌زاى خه‌بات له‌لایه‌ن كۆمپانیاى رامیار به‌ گوژمه‌ى (125895000) دینار. سه‌ره‌رِاى ئه‌مه‌ش دروست كردنى پرۆژه‌ى جووت سایدى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى بێدارون به‌ گوژمه‌ى (8941000000)دینار و پرۆژه‌ى كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌ ناوخۆییه‌كانى گه‌رِه‌كى رزگارى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى باشوور به‌ گوژمه‌ى (326250000)دینار له‌گه‌ل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شه‌قامه‌كانى گه‌رِه‌كى ئاشتى له‌لایه‌ن كۆمپانیاى پاراو به‌ گوژمه‌ى (1540450000) دینار له‌گه‌ل قیرِتاوكردنى (120000) مه‌ترى دووجا هه‌مان گه‌رِه‌ك.
هه‌وره‌ها هه‌ستاوین به‌ قیرِتاوكردنى پرۆژه‌ى شه‌قامه‌ ناوخۆیه‌كانى دارستانى خه‌بات به‌ به‌كارهێنانى ئامیره‌كانى سه‌رۆكایه‌تى شاره‌وانى خه‌بات و سه‌ربارى ئه‌مه‌ پرۆژه‌ى رۆناكى بۆ جووت سایدى خه‌بات به‌ گوژمه‌ى (147000000)دینار و چاندنى (800) نه‌مامى جوانكارى كه‌ به‌هاى هه‌ر نه‌مامێك بریتى بووه‌ له‌ (70 - 75) هه‌زار دینار و نه‌مامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه‌ كه‌ به‌هاى هه‌ر یه‌كێكى پێكهاتووه‌ له‌ (300,000)دینار به‌مه‌ش جوانیێكى پتر به‌ شه‌قامه‌كه‌ و سیماى قه‌زایه‌كه‌ ده‌به‌خشێت و له‌م سالاَنه‌ى دوایى قه‌زاى خه‌بات بایه‌خێكى بێهاوتاى له‌لایه‌ن پێدراوه‌ و پێشكه‌وتنێكى به‌رچاوى به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌.
 
 

نه‌جوا كه‌ره‌م زۆر گوئ له‌ گۆرانى كوردى ده‌گرم




دیمانه‌: فه‌رهاد بلباس
نه‌جوا كه‌ره‌م له‌ دیمانه‌یێكى گۆڤارى هه‌رێم دا:
زۆر گوىَ له‌ گۆرانى كوردى ده‌گرم
دواى ماندوو بوون هه‌وڵێكی زۆر و چه‌ندین ئیمێل و سۆراخ كردن له‌باره‌ى چۆنییه‌تى په‌یوه‌ندى گرتن بۆ ئه‌نجامدانى دیمانه‌یه‌ك له‌گه‌ل هونه‌رمه‌ندی لوبنانی (نه‌جوا كه‌ره‌م) و سه‌ره‌رِاى په‌یوه‌ندى ته‌له‌فۆنى له‌گه‌ل هاورِێیانم له‌ ولاَتى لوبنان، دوا جار هه‌وڵه‌كان به‌ ئاكام گه‌یشتن و له‌رِێگاى تاریق ئه‌بو جۆده‌ به‌رِێوه‌به‌رى كاره‌كانى ئه‌م هونه‌رمه‌نده‌ پرسیاره‌كانم بۆى ئێمێل كرد وهونه‌رمه‌ند نه‌جوا كه‌ره‌م به‌مشێوه‌یه‌ى كه‌ ده‌یخوێننه‌وه‌ ولاَمى داینه‌وه‌.
ئه‌وه‌ى منى بۆ ئه‌م دیمانه‌یه‌ كێش كرد پتر ئه‌وه‌بوو كه‌وا نه‌جوا كه‌ره‌م كه‌م تا زۆر په‌یوه‌ندى له‌گه‌ل كورده‌كانى لوبنان دا هه‌یه‌ و ژیانى ئه‌م خاتوونه‌ش چه‌ند وێستگه‌یێگى سه‌رنجرِاكێشى له‌ خۆ گرتووه‌، زێده‌بارى ئه‌وه‌ى كه‌ هه‌ڵگرى چه‌ند خه‌سله‌تێكى جوان و ده‌گمه‌نى هونه‌رییه‌.
* له‌سه‌ره‌تادا پرسیارێكى لاساییمان هه‌یه‌، چوونه‌ ناو جیهانى هونه‌رت چۆن بوو؟
- له‌ رِێگاى پرۆگرامى (له‌یالى لوبنان)ه‌وه‌ بوو، هه‌روه‌ها سوپاسی خوشكم سه‌لوا كه‌ره‌م ده‌كه‌م كه‌ یه‌كه‌مین كه‌س بوو پشته‌وانى لێكردم بۆ ئه‌وه‌ى به‌شدارى له‌ پرۆگرامه‌كه‌دا بكه‌م و تێیدا سه‌ركه‌وم.
* ئه‌وسا كه‌ له‌سه‌ر ده‌په‌ى شانۆ وه‌ستاى هه‌ستت به‌چى كرد؟
- هه‌ستێك كه‌ گوزارشتى لێ ناكرىَ، له‌و كاته‌ى له‌سه‌ر شانۆ ده‌وه‌ستیت و ئه‌و جه‌ماوه‌ره‌ ده‌بینیت كه‌ له‌پێناوى تۆدا ئاماده‌ بوونه‌ ئا له‌و ساته‌دا ئاستى خۆشه‌ویستى ئه‌وان و ئاوێته‌بوونیان له‌گه‌لت ده‌زانیت... ئاهه‌نگه‌كانیش رووى راستى هونه‌رمه‌ندى خاوه‌ن جه‌ماوه‌ره‌.
* تۆ چ شتێك به‌ هۆكارى سه‌ركه‌وتنت ده‌زانیت؟
- ده‌ستنیشان كردنى گۆرانییه‌كان و پشت به‌ستنم له‌سه‌ر تواناى ده‌نگى خۆم.
* بۆچى له‌ناوه‌رِاستى هه‌موو وه‌رزى هاوینێك ئه‌لبوومى نوێى خۆت بلاَو ده‌كه‌یه‌وه‌؟
- گه‌شبینیێك له‌ وه‌رزى هاویندا هه‌یه‌، سه‌باره‌ت به‌ هاوین وه‌رزى دروێنه‌ به‌ واتاى رنینه‌وه‌ له‌و كاته‌دا هه‌ست به‌ هاندانێكى زۆر بۆ پێشه‌وه‌ ده‌كه‌م. له‌چوارچێوه‌ى ره‌نگێكى نوىَ كه‌وا له‌م وه‌رزه‌دا پێشكه‌شی جه‌ماوه‌ره‌كه‌ى خۆمى ده‌كه‌م به‌تایبه‌تى كه‌ وه‌رزى فیستیڤاڵه‌كانه‌.
* تیپى مۆزیكی تایبه‌ت به‌خۆت هه‌یه‌؟
- بێگومان پێكهاتووه‌ له‌ بیست ژه‌نیار، ئه‌مه‌ سه‌ره‌رِاى ئه‌وانه‌ى وه‌كو كۆرس رۆڵ ده‌بینن.
* بۆ ئه‌و گۆرانبێژانه‌ چى ده‌ڵێیت كه‌وا به‌ زمان و دیالیكته‌كانى تر گۆرانى ده‌چرِن، تۆ هه‌تا ئێستا جیا له‌ زمانى عه‌ره‌بی بۆچى به‌زمانێكى دیكه‌ گۆرانیت نه‌گوتووه‌؟
- سوپاس بۆ خوا له‌به‌ر سه‌ركه‌وتنمه‌ له‌زمانه‌كه‌م و هه‌روه‌ها چونكه‌ خۆم له‌هیچ زمانێكى دیكه‌دا نابینمه‌وه‌.
* ئاماده‌ییت هه‌یه‌ ریكلام بۆ كۆمپانیاكان بكه‌یت؟
- نه‌خێر ئه‌مه‌ كارى من نیه‌ و هه‌رگیز بیرم له‌و شته‌ نه‌كردۆته‌وه‌.
* رقت له‌ چیه‌؟
- رقم له‌ زۆر شته‌ كه‌وا به‌دڵم نین به‌ تایبه‌تى درۆ و فریودان و ناپاكى.
* چۆن گۆرانییه‌كانت هه‌ڵده‌بژێریت؟
- یه‌كه‌م: وشه‌یێك كه‌وا نه‌نگ نه‌بێت.
دووه‌م: ئاوازێكى ئاسان كه‌ بچێته‌ دڵى خه‌ڵكه‌وه‌.
سێیه‌م كه‌ بۆ جارى یه‌كه‌م گوێى لێده‌گرم بیر له‌وه‌ ده‌كه‌مه‌وه‌ كه‌وا چۆن له‌ شانۆ ده‌یلێمه‌وه‌، هه‌ندێك گۆرانى هه‌ن خه‌ڵكى كه‌ گوێبیستى ده‌بن هه‌ست به‌ جۆشێكى زۆر ده‌كه‌ن به‌ تایبه‌تى له‌سه‌ر شانۆ هه‌روه‌كوئه‌وه‌یه‌ كه‌ بۆ جارى یه‌كه‌مه‌ گوێیان لێى ده‌بێت ... هه‌رچى ئه‌و گۆرانیه‌ى كه‌وا سه‌ركه‌وتوو نه‌بێت جارێكى دیكه‌ نایلێمه‌وه‌.
* تا كه‌ى به‌ ته‌نهایى ژیان به‌سه‌ر ده‌به‌یت؟
- ئه‌و ترووسكه‌ گه‌وره‌یه‌ى له‌گه‌ل جه‌ماوه‌ردا هه‌ستى پێده‌كه‌م له‌ ته‌نهایى دوورم ده‌خاته‌وه‌، به‌شێوه‌یێك هاورِێیه‌تیم له‌گه‌ل ته‌نهاییدا هه‌بووه‌ له‌گه‌ل یه‌كترى بیر له‌و رۆژانه‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌ و دڵنیاشم كه‌وا به‌ چه‌پله‌ لێدان رۆژێك كۆتایى پێدێت و ئه‌گه‌ر له‌نێو هونه‌ر بم یاخود له‌ ده‌ره‌وه‌ى ئاوێنه‌كه‌م وه‌كو خۆى ده‌مێنێته‌وه‌ .... كۆتاییش بۆ من ده‌سپێكه‌ و هونه‌ریش به‌لاى منه‌وه‌ ئاره‌زوویێكه‌ كه‌ له‌م رێگایه‌وه‌ خزمه‌ت به‌ ناسنامه‌ى خۆم و لوبنانیه‌تى و نیشتمانى خۆم ده‌كه‌م و ئه‌و هه‌سته‌شم له‌لادا دروست ده‌بێت كه‌وا له‌ كاتێدا باش فێر ببم تووشی نشوستیش ده‌بم.
* له‌هه‌ر هه‌موو وێنه‌كانتدا بزه‌ به‌سه‌ر لێوته‌وه‌یه‌، نه‌جوا كه‌ره‌م كه‌ى ده‌گریێت؟
- له‌كاتى سته‌مدا كه‌ دبینم كه‌سێك یان میلله‌تێك دووچارى سته‌م ده‌بێت ئا له‌و كاته‌دا زۆر ده‌گریێم.
* له‌ سیاسه‌ت نزیكیت؟
- نه‌خێر من مرۆڤێكى سیاسی نیم، به‌لاَم ولاَتى خۆم خۆش ده‌وێت و سیاسییه‌كان له‌ رێگاى سیاسه‌ت خزمه‌ت به‌ ولاَته‌كه‌یان ده‌كه‌ن و منیش هه‌روه‌ها له‌رێگاى به‌رهه‌مه‌ هونه‌رییه‌كانمه‌وه‌ خزمه‌ت به‌ نیشتمان و جه‌ماوه‌ره‌كه‌م ده‌كه‌م.
* ئه‌گه‌ر گۆرانیبێژ نه‌بوویتایه‌ چى ئه‌بوویت؟
- مامۆستا، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى مامۆستا بووم و شانازى پێوه‌ ده‌كه‌م و ئێستاش توانای ئه‌وه‌م هه‌یه‌ زانست و هونه‌ر فێرى خه‌ڵك بكه‌م كه‌ هه‌ردووكیان بۆ ژیانى مرۆڤ گرینگن.
* به‌پێى هۆنراوه‌ى گۆرانییه‌كانت زۆر كه‌س پێیان وایه‌ بۆ كه‌سێك گۆرانى ده‌ڵێیت، یان گۆرانییه‌كانت گوزارشت له‌خۆت ده‌كه‌ن ... ئه‌مه‌ راسته‌؟
- من دۆخى هه‌موو كچانى رۆژهه‌لاَتى ده‌خه‌مه‌ رِوو، دڵى كچان كه‌وا چۆن هه‌ست ده‌كه‌ن گۆرانى ده‌ڵێم .... چونكه‌ دابونه‌ریتى تایبه‌تیمان هه‌یه‌ و كچانى رۆژهه‌لاَت وه‌كو رۆژئاواییه‌كان نین. زۆر بابه‌تى دیكه‌ هه‌ن كه‌وا نه‌مگوتوون و له‌ راستیدا ناتوانم شتێكى دیاریكراو بڵێم به‌لام بێگومان رۆژانى داهاتوو پتر گوزارشتى لێوه‌ ده‌كه‌ن.
* بۆچى له‌ مانگى ره‌مه‌زاندا ئاهه‌نگه‌كانت راده‌گریت؟
- وه‌كو رێزگرتنێك بۆ ئه‌م مانگه‌ پیرۆزه‌ ئاماده‌نیم هیچ ئاهه‌نگ و فیستیڤاڵێك ساز ناده‌م.
* دواى ده‌ركردنى هه‌ر ئه‌لبوومێكى نوىَ چه‌ندین كۆنسێرت و ئاهه‌نگ له‌ لوبنان و ده‌ره‌وه‌ى لوبنان ساز ده‌كه‌یت، ئایا ئه‌مه‌ رێكلامه‌ بۆ ئه‌لبوومه‌كان؟
- بێًگومان به‌رهه‌مى سه‌ركه‌وتنى ئه‌لبووم له‌ زۆرى كۆنسێرته‌؟
* سه‌ره‌رِاى ئه‌وه‌ى خوێنه‌رێكى باشی هه‌وڵى ئه‌وه‌ت نه‌داوه‌ هۆنراوه‌ بۆ گۆرانییه‌كانت بنووسییه‌وه‌؟
- به‌ڵىَ له‌ ئه‌لبوومى ساڵى 2008 هۆنراوه‌ی (دایك) هى خۆم بوو، كه‌چى به‌شێوه‌یێكى گشتى حه‌ز به‌ خوێندنه‌وه‌ى په‌رتووك و ئه‌و رۆمانانه‌ ده‌كه‌م كه‌ گوزارشت له‌ له‌رووداى راسته‌قینه‌ ده‌كه‌ن و هه‌روه‌ها بیلۆگرافییا. من ئاشقى هه‌ندێكیانم بۆ ئه‌وه‌ى سوود له‌ ئه‌زموونى به‌هره‌داران وه‌رگرم.
* ئایا ئه‌و داهاتانه‌ى له‌ كۆنسێرته‌كان ده‌ستت ده‌كه‌ون ده‌یبه‌خشییه‌ هه‌ژاره‌كان؟
- من ترسم له‌و پرسیاره‌ هه‌بوو، پێمباشه‌ ئه‌مه‌ له‌نێوانى خۆم و خوادا بمێنێته‌وه‌.
* نه‌جوا كه‌ره‌م كچێكى به‌نازه‌ و ناز به‌سه‌ر كێوه‌ ده‌كات؟
- نه‌خێر به‌ناز نیم و زۆر ووردم له‌كاره‌كانى زانستى و هونه‌ریم دا.
* كامه‌ هه‌ڵوێست له‌ژیانت دا زۆر پێى كاریگه‌ر بووى؟
- زۆر هه‌ڵوێستى ناخۆش له‌ژیانمدا روویان داوه‌ و پێمخۆش نیه‌ باسیان لێوه‌ بكه‌م و هه‌ر كه‌سێك تووشی هه‌ڵوێستى ناخۆش بووه‌.
* له‌و كاتانه‌ى به‌ ته‌نهای بۆ خۆت گۆرانی ده‌ڵێیت، كامه‌ گۆرانییه‌؟
- گۆرانییه‌كانى خاتوو فه‌یروز و هونه‌رمه‌ند وه‌دیع ئه‌لسافی.
* ئایا نه‌جوا كه‌ره‌م ئاشقه‌؟
- زۆر زۆر... من نامه‌وىَ دڵم كۆنترۆڵ بكه‌م و پێم باشتره‌ خۆم رِاده‌ستى بكه‌م.
* به‌ر له‌ ئێستا (ما بسمحلك) ت گوت و ئه‌مرِۆش (خلینی شوفك)؟
- له‌ كۆتاییدا ده‌مه‌وىَ ئه‌وه‌ ببینم كه‌وا له‌باره‌یه‌وه‌ پرسیارمى لێ ده‌كه‌ى و كه‌ گوتم (ما بسمحلك) مه‌به‌ستم له‌وه‌یه‌ من به‌و شێوه‌یه‌ ده‌تبینم كه‌وا پێویسته‌ ئه‌وى تر ببینم و لێره‌شدا باس له‌ شه‌رم و خۆشه‌ویستى رۆژهه‌لاَتى ده‌كرێت كه‌ له‌وانه‌یه‌ كۆتایى پىَ نه‌یێت و (خلینى شوفك) له‌ هۆنراوه‌ى حوسێن ئیسماعیل و بابه‌تى گۆرانییه‌كه‌ش بابه‌تێكى بوێرانه‌یه‌ له‌هه‌موو رووێكه‌وه‌. هه‌رگیز داواى ده‌ستكارى كردنى ده‌سته‌واژه‌ى هۆنراوه‌كه‌م نه‌كردووه‌ و برِوام وابووه‌ كه‌وا سنوور و هێڵى سوورى نه‌به‌زاندووه‌ و ئه‌مه‌ش ناوبرِێكه‌ له‌نێوان شه‌رمى كچى رۆژهه‌لاَتى و بانگه‌شه‌ كردنى بۆ خۆشه‌ویستى.
* تۆ مرۆڤێكى به‌ به‌زه‌ییت حه‌ز له‌ هه‌ژار و ئه‌وانه‌یه‌ كه‌ سته‌میان له‌دژ ده‌كرێت و به‌رگرییت لیێان كردووه‌ له‌ كاتێكدا كه‌ قوتابی بووى به‌ تایبه‌تى به‌رگریكردن له‌ هاورِێكانت له‌ قوتابخانه‌دا، بۆچى نه‌بوویته‌ پارێزه‌ر؟
- له‌ كاتێكدا مامۆستا بووم پیشه‌كه‌ى خۆم خۆشویست و ئێستاش هونه‌رم خۆش ده‌وێت و بیرم له‌ پارێزه‌رایه‌تى نه‌كردۆته‌وه‌.
* زۆر حه‌ز به‌ وێنه‌گرتن ده‌كه‌یت و ئاره‌زووى گرتنى ده‌كه‌یت؟
- نه‌خێر هه‌رگیز به‌لاَم له‌گه‌ل هه‌ر ئه‌لبوومێك و ئاهه‌نگێكدا ئێوه‌ى رۆژنامه‌نووس وێنه‌م ده‌گرن من حه‌ز به‌ رووكه‌ش ناكه‌م.
* بۆچى هه‌ندێك جار رقت له‌ رۆژنامه‌گه‌رییه‌؟
- من هاورِێتى زۆرم له‌گه‌ل رۆژنامه‌گه‌رى هه‌یه‌ و پێموایه‌ رۆژنامه‌گه‌رى وێنه‌ و وشه‌ی هونه‌رمه‌نده‌ و له‌ناخمدا رقم بۆ رۆژنامه‌گه‌رى نیه‌ و رۆژنامه‌نووس و رۆژنامه‌كانم خۆش ده‌وێت.
* به‌رهه‌مى دیكه‌ى دوور له‌ هونه‌رت هه‌یه‌؟
- هه‌موو كاتى خۆمم بۆ هونه‌ر ته‌رخان كردووه‌ و هه‌رگیز هیچ كارێكى دیكه‌م نیه‌ جیا له‌ هونه‌ر.
* كامه‌ ره‌نگت له‌لا جوانه‌؟
- سه‌وز
* تۆ مامۆستابوویت، فێركردنى سه‌دان قوتابى چ جیاوازیێكى له‌نێوانى هونه‌ر و مامۆستایه‌تیدا هه‌یه‌؟
- له‌ زانستدا تۆ پێویستیت به‌ هه‌وڵ و ماندوبوون هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ى بگه‌یته‌ ئامانجه‌كانت كه‌چى له‌ هونه‌ردا له‌یه‌ك كاتدا پێویستیت به‌ ماندوبوون و به‌هره‌ ده‌بێت.
* له‌ چ كاتێكدا خۆت لاواز ده‌بینیت؟
- له‌ كاتێكدا كه‌ تواناكانى یه‌زدانی گه‌وره‌ ده‌بینم.
* كىَ ئه‌و كه‌سه‌یه‌ كه‌وا نهێنییه‌كانى ژیانى خۆتى له‌گه‌ل باس ده‌كه‌یت؟
- نه‌جواى دووه‌م، پشت به‌خوا ده‌به‌ستم دواتریش له‌سه‌ر خۆم ... له‌ هه‌ندێك بوارى دیكه‌شدا كه‌سانێك هه‌ن له‌ نێو خانه‌واده‌كه‌م كه‌ راوێژیان پێ ده‌كه‌م.
* ئایا كابانێكى چاكیت؟
- له‌ دروست كردنى شیرنه‌مه‌نى و شتى دیكه‌ش.
* زانیاریت سه‌باره‌ت به‌ گۆرانى كوردى هه‌یه‌ و كێن ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ كوردانه‌ى كه‌ ده‌یانناسیت؟
- زۆر گوىَ له‌ گۆرانى كوردى ده‌گرم به‌لاَم وه‌كو ناو گۆرانیبێژه‌كان ناناسم.
* زۆر جار گوتووته‌ كه‌وا له‌به‌ر پیاو ناتوانم واز له‌ هونه‌ر بهێنم؟
- هونه‌ر له‌ شته‌ گرینگه‌كانى ژیانمه‌ و دووباره‌شی ده‌كه‌مه‌وه‌ من له‌پێناو پیاو واز له‌هونه‌ر ناهێنم هه‌ر وه‌كو له‌سه‌ره‌تادا باسم كرد من مرۆڤێكى هونه‌رمه‌ندم و كاته‌كانم هه‌مووى بۆ ئه‌وه‌.
* چى بۆ گوێگر و هه‌وادارنى گۆرانییه‌كانت له‌ كوردستان ده‌ڵێیت؟
- پێیان راده‌گه‌یه‌نم كه‌وا له‌و نزیكانه‌ له‌ شارى به‌عله‌به‌گ كارێكم بۆیان هه‌یه‌. پشتیوان به‌خودای گه‌وره‌ گه‌شتێك له‌به‌رنامه‌ممدا هه‌یه‌ بۆ عیراق.
*با تۆزىَ له‌ هونه‌ر دوور كه‌وینه‌وه‌ كاته‌كانت چۆن به‌سه‌ر ده‌به‌یت؟
- هه‌موو كاته‌كانى خۆم له‌گه‌ل خانه‌واده‌كه‌م به‌سه‌ر ده‌به‌م و هه‌ره‌وها له‌ دروست كردنى شیرنه‌مه‌نى و هاوكارییان ده‌كه‌م به‌ تایبه‌تى زۆر حه‌ز به‌ شیرنه‌مه‌نى ده‌كه‌م و ئه‌گه‌ر خۆم دروستى بكه‌م.
* كه‌ له‌گه‌ل خانه‌واده‌كه‌تى ده‌ڵێن زۆر قسه‌ ده‌كه‌یت؟
- به‌شدارى گفتوگۆیه‌كان ده‌كه‌م له‌هه‌موو بابه‌تێك دا.
* دانیشتووانى شاره‌دێى (زه‌حله‌) باس له‌ رۆژانى منداڵه‌تیت ده‌كه‌ن كه‌ سه‌رۆكى گرووپێكى منداڵه‌ چه‌توونه‌كان بووى و یان به‌ واتایێكى دیكه‌ ده‌سه‌لاَتت به‌سه‌ر هاورِێكانته‌وه‌ هه‌بووه‌، ئێستا چى بۆ هاورِیێه‌كانت ده‌ڵێیت كه‌ ئه‌وسا له‌گه‌لیان ژیاویت؟
- دانیشتووانى زه‌حله‌م زۆر خۆش ده‌وێت و من زه‌حلاویم و به‌رده‌وامیش په‌یوه‌ندیم له‌گه‌لیاندا هه‌یه‌، هه‌موو كه‌سێك ده‌گۆرِێت و ژیانیش به‌ چه‌ند قۆناغێكدا ره‌ت ده‌بێت ... شانازى به‌ زه‌حلاویه‌تى خۆم ده‌كه‌م.
* هه‌ست ناكه‌ى ته‌مه‌نت به‌سه‌ر چووه‌؟
- هه‌رگیز ئه‌و هه‌سته‌ به‌ مێشكمدا نه‌هاتووه‌.
* چۆن ئه‌م وشانه‌ لێك ده‌ده‌یته‌وه‌؟
ولاَت: ره‌گ و بوون
مۆزیك: به‌خته‌وه‌رى دڵ
خۆشه‌ویستى: خۆشنوودى و په‌ناگه‌
رۆژنامه‌گه‌رى: به‌رده‌وامیبوون له‌گه‌ل جیهان.
دابرِان: په‌ستى
* دوا وته‌ت؟
- سوپاسى تۆ و سوپاسی رۆژنامه‌گه‌رى كوردى ده‌كه‌م و داواى لێبووردنیشم هه‌یه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى له‌ ئه‌نجامدانى ئه‌م دیمانه‌یه‌ دوا كه‌وتم و هۆكاره‌كه‌شی له‌به‌ر ده‌ركردنى دوا ئه‌لبووم بوو، خۆشه‌ویستى و رێز بۆ هه‌واداره‌ خۆشه‌ویسته‌كانم هه‌یه‌ له‌هه‌ر كوێیه‌ك بن.




پردى دێرین و میژوویى كه‌له‌ك رووخا



عیسا بۆتانى
هه‌ر شارو شارۆچكه‌یێك هه‌ر قوژبن و شوێنێكى ئه‌م كوردستانه‌ خاوه‌ن شوێنه‌وار و تایبه‌تمه‌ندییه‌كانى خۆیه‌تى كه‌ پێى ده‌ناسرێته‌وه‌ و دانیشتووانیشی شانازى پێوه‌ ده‌كه‌ن، قه‌زاى خه‌باتیش كه‌ كه‌وتۆته‌ سه‌ر لێوارى زێى گه‌وره‌ چه‌ند تایبه‌تمه‌ندیێكى خۆى هه‌یه‌ كه‌ جیا له‌وه‌ى وه‌كو ناسنامه‌یێكى ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌یان لىَ هاتووه‌ و له‌هه‌مان كاتیشدا به‌شێكى گه‌وه‌ره‌یان له‌ یاده‌وه‌رى دانیشتووانه‌كه‌ى داگیر كردووه‌. هیچ كه‌سێكى دانیشتووى قه‌زاى خه‌بات نیه‌ ساتێكى زۆرى ته‌مه‌نى به‌ دیار شه‌پۆڵه‌ شینه‌كانى رووبارى زێى گه‌وره‌ به‌سه‌ر نه‌بردێت و دیمه‌نى ماسیگره‌كان و ته‌نانه‌ت كاتى خۆرئاوابوونى كه‌نارى زێ له‌ هزر و بیرى دا ره‌گیان دانه‌كوتابێت، هیچ كه‌سێك نیه‌ ساتێكى زۆرى له‌ژێر سێبه‌رى گه‌لاَى دره‌خته‌كانى دارستانه‌كه‌ى رانه‌بواردبێت و هه‌ر كه‌ باسی دارستانى خه‌بات بكرێت وێنه‌ى ئاهه‌نگ و سه‌یرانى نه‌ورۆز و شایى به‌ مێشكیدا نه‌یێن... نه‌ك ته‌نها ئه‌مه‌ و به‌س به‌ڵكو هه‌تا ئه‌و رێبوارانه‌ى به‌ خه‌بات دا ره‌ت بوونه‌ ئه‌گه‌ر بۆیان نه‌رِه‌خسابێت له‌سه‌ر رووبار و له‌نێو دارستانه‌كه‌ى دا تۆزێك بحه‌سێنه‌وه‌ش به‌ ناچارى به‌سه‌ر كۆنه‌ پردى كه‌له‌ك ده‌ربازبوونه‌ كه‌ ته‌مه‌نێكى زۆرى هه‌یه‌ و له‌ سه‌رده‌مى ده‌سه‌لاَتى عوسمانییه‌كانه‌وه‌ و هه‌تا ئه‌مرِۆشى له‌گه‌ل دا بێت خه‌ڵكان به‌ پیاده‌ و به‌ ئوتۆمبێل به‌سه‌رى دا ده‌گوزه‌رێن... بۆیه‌ هاوشان له‌گه‌ل رووبارى زێى گه‌وره‌ و دارستانى خه‌بات جێگایێكى پته‌وى له‌ یاده‌وه‌رییه‌كانى ئه‌و خه‌ڵكه‌دا تۆمار كردووه‌ و هه‌تا هه‌تاش یاده‌وه‌رییه‌كانى ناسرِێنه‌وه‌ و خه‌ڵكه‌ به‌ ته‌مه‌نه‌كه‌ى كه‌ هێشتا له‌ خه‌باتدا ژیان به‌سه‌ر ده‌به‌ن باش ئه‌و رۆژانه‌یان له‌یاده‌ كه‌ خشته‌كانى خراونه‌ته‌ سه‌ر یه‌ك و بووه‌ته‌ ئه‌و پرده‌یه‌ى كه‌ هیچى له‌ پردى ده‌لال و شوێنه‌واره‌كانى دیكه‌ى كوردستان كه‌متر نیه‌.
پردى كه‌له‌ك به‌واتا راسته‌قینه‌كه‌ى نه‌رِووخاوه‌ و هه‌میشه‌ له‌سه‌ر دینگه‌ دێرینه‌كانى وه‌ستاوه‌ شه‌پۆڵه‌ تیژه‌كانى رووبارى زێ نه‌یانتوانیووه‌ له‌ به‌ینى ببه‌ن، به‌لاَم ئه‌وه‌ى له‌مه‌ودا به‌نێو بازارِ و شه‌قام و چایخانه‌ و شوێنه‌ جیاجیاكانى قه‌زاى خه‌بات بسوورِێته‌وه‌ هه‌ست ده‌كات كه‌وا شارۆچكه‌كه‌ شتێكى ئه‌وتۆى له‌ده‌ست داوه‌ كه‌وا ئه‌ویش وه‌كو مۆركێك له‌ خه‌بات دا ده‌ناسرایه‌وه‌ و به‌شێكى زۆرى خۆشه‌ویستى خه‌ڵكه‌كه‌ى بۆ خۆى كێش كردبوو. كۆچى ساڵحه‌ شێت كاریگه‌رى زۆرى له‌سه‌ر دانشتووانى ئه‌و شارۆچكه‌یه‌ كرد و هه‌ر كه‌ ده‌نگۆى مردنى ساڵح ده‌نگى دایه‌وه‌ ته‌وژمى زێى گه‌وره‌ مات بوون و ماسییه‌كان بۆ مه‌رگى ئه‌و له‌ خورِه‌ كه‌وتن و هه‌تا سه‌وڵى قایه‌غى ماسیگره‌كانیش له‌جێدا كه‌وتنه‌ نێو ئاوى رووبار و قایه‌غه‌كانیان له‌ جووله‌ خست و دره‌خته‌كانى دارستانیش له‌م هاوینه‌دا گه‌لاَكانیان سیس هه‌ڵگه‌رِان وه‌كو ئه‌وه‌ى پایز ئه‌وانى رووتاندبێته‌وه‌، كه‌ هه‌واڵى مردنى ساڵح له‌ بڵندگۆى مزگه‌وتى مه‌لا محه‌مه‌د راگه‌یێنرا ئه‌وسا هه‌ر كه‌سێك له‌ قه‌زاى خه‌بات ئه‌ژنۆكانى هه‌ژا و زانى كه‌وا شارۆچكه‌كه‌ به‌شێكى گه‌وره‌ى له‌ شوناسی خۆى له‌ده‌ست دا كه‌ قه‌ربوو نابێته‌وه‌. هیچ یه‌كێك له‌ دانیشتووانى ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ هه‌ڵسوكه‌وتى له‌گه‌ل ساڵح دا نه‌ده‌كرد وه‌كو شێتێك و زۆر به‌ دڵۆڤانى و خۆشه‌ویستییه‌وه‌ له‌گه‌لى دا ده‌جوولانه‌وه‌ و ئه‌و راستییه‌یان له‌لا ئاشكرابوو كه‌وا به‌ر له‌وه‌ى تووشی نه‌خۆشی ئاقلى ببێت چ شوفێرێكى كارامه‌ و كه‌سێكى به‌ به‌زه‌یى و پێشمه‌رگه‌یێكى كورد په‌روه‌ر بوو. ئه‌و له‌گه‌ل سه‌ركه‌وتنى شۆرِش خۆشی دایده‌گرت و بۆ نسكۆ و شكانیش ده‌گریا... بۆیه‌ من له‌ ده‌سپێك و له‌ مانشێتى ئه‌م نووسینه‌مدا گوتم پردى كه‌له‌ك رووخا، چونكه‌ ساڵح یه‌كێك بوو كه‌ هه‌رچى دانشتووانى قه‌زاى خه‌بات هه‌یه‌ بۆى گریان و به‌ مه‌رگى ئه‌و خه‌فه‌تبار بوون وه‌كو ئه‌وه‌ى پردى كه‌له‌ك برِووخێت... وه‌كو ئه‌وه‌ى دارستانى خه‌بات بسووتێت ... وه‌كو ئه‌وه‌ى رووبارى زێى وشك بێت.