لهبارهى بایهخدانى حكوومهت به قهزاى خهبات
قایمقامى قهزاكه:
فهرهاد بلباس
گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان لهگهل سهرجهم شارو شارۆچكهكانى ههرێمى كوردستان قهزاى خهباتیش چهندین پرۆژهى بۆ دابین كراون كه لهههموو بوارهكاندا ههنگاوى زۆر مهزن هاویژروان، ئهنجامدانى ئهم پرۆژانه كه كاردانهوهى بهسهر ژیانى هاوولاَتیانهوه ههبووه و لهههمان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه. بۆ ئاشنابوونى خوێنهرانى گۆڤارى دهشت لهم رِووهوه رزگار مستهفا قایمقامى قهزاى خهبات باسی له ژمارهیێك خزمهتگوزارى كرد و ئهم ههنگاوهى حكوومهتى كوردستانى له قهزیهكهدا به گرینگ و كاریگهر لهقهلهم دا:
سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت
كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات
- ئێمه لهساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئهوهى كار له چهند سكتهرێك بكهین و ئهوهبوو لهههموو بوارهكاندا كارمان كرد، و لهسهرهتادا باس له سهكتهرى رێگاوبان دهكهم كه ههوڵى ئهوهمان دا كێشهكانى ترافیك چارهسهر بكهین به دروست كردنى شهقامێكى جووت سایدى كه بازارِى قهزاى خهبات به پردى كۆن و كهلهكى یاسین ئاغا دهبهستێتهوه كه پێشتر بریتى بوو لهیهك شهقامێكى بهتهسك و رۆژانه دهبووه مایهى روودانى كێشهى هاتوچوو به شێوهیێكى نارِێك دروست كرابوو به بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حهفتاكان دهگهرِایهوه. ئهم پرۆژهیه پتر له گوژمهى دوو ملیار دینارى تێچووه ئهمه سهرهرِاى شۆستهى شهقامهكه به دانانى كربستۆن و بۆ مهوداى دوو مهتر و نیو به ماددهى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه ... ههورهها ئهم پرۆژهى جووت سایدهیه كار رۆناكى بۆ كراوه و ههر دوو لێوارى شهقامهكه به ژمارهیێكى زۆرى نهمامى جوان رازاونهتهوه كه له پێنج جۆر نهمام پێكهاتوون.
جیا لهمه له گهرِهكى ئاشتى ههستاوین به دروست كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى به كۆنكریت كردنى كۆلاَنه بهرتهسكهكان و قیرِتاوكردنى ئهوانى دیكه و ههورهها دروست كردنى پشتى شهقامهكانیش به دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوهرِۆ له بهشێكى گهرِهكهكه لایهنێكى دیكهى پرۆژهكه پێك دههێنێت. ههر لهمیانى ئهو پرۆژانهى پێشكهش به هاوولاَتیانى خهباتمان كردووه و بووهته هۆى چارهسهر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قهزاكه كه وهكو پرۆژهیێكى سهربهخۆ ئهنجامان داوه ئهویش پۆلین كردنى دوكانهكانى بازارِى خهبات و گواستنهوهیان بۆ بازارِێكى دیكهى نوێ كه به شێوازێكى پێشكهوتوو شارستانى دروستمان كرد و بهسهر خاوهنى دوكانهكان دابهش كران و ههر یهك له میوهفرۆشان و گۆشت فرۆشان له كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ تهرخان كرا و ئهم كردارهى گواستنهوهیه وایكرد جادهى سهرهكى بازارِى خهبات له كێشهى ترافیك چارهسهر ببێت.
ئهمهو گهرِهكى رزگارى كه پێشتر لهشێوهى گوندێك دروست كرابوو كه دهكهوێته سهر لێوارى رووبارى زێى گهوره و ئێستا كهوتۆته سهنتهرى قهزا بۆیه ئێمه ههستاین به كۆنكریت كردنى ههندێك له كۆلاَنه سهرهكییهكانى و ههر لهو ماوهیه كۆلاَنهكانى ترى گهرِهكى ئاشتى قیرِتاو دهكرێن و گهرِهكى حیساماوهش بهشێكى ئهم خزمهتگوزارییانهى رێگاوبانى بهر دهكهوێت كه لهم نزیكانه كارى تێدا دهكرێت.
ههروهها له سهكتهرى پهروهرده پارساڵ چهندین قوتابخانه له سهنتهرى قهزاى خهبات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا دهخوێنن وهكو قوتابخانهى یهریڤان و ناڵه و قوتابخانهیێكى دیكهى 18 پۆڵى لهژێر بونیادناندایه كه به شێوازێكى پێشكهوتوو دروست دهكرێت و گونجاوه بۆ ئهوهى كردارى فێركردنى تێدا ئهنجام بدرێت و گوژمهى نزیكهى ملیارێك دینارى بۆ تهرخان كراوه. دیسان له بوارى دابین كردنى ئهلكتریكیش ئۆڤهرلۆدمان لهسهر ویستهگهى خهبات ههیه و لهسهر برِیارى جهنابى پارێزگارى ههولێر له ماوهى ههفتهیێك ویستگهیێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و لهسهر فیدهرى ناحیهى كهورگۆسك و ناحیهى رزگارى دادهنرىَ و ئهمهش وادهكات بارهكه لهسهر قهزاى خهبات كهمتر ببێتهوه و چارهسهرى ئۆڤهر لۆدى وێستگهكه دهكات. لهههمان كاتدا به بههاى دوو ملیار دینار سىَ فیدهر چاك دهكرێتهوه كه لهوانه ئێستا فیدهر سفهیه له قۆناغى تهواوبوون دایه و بهر لهوهش فیدهرى جدیده و كهورگۆسك و تۆبزاوه چاك كرابوونهوه. و كۆمهلێك پرۆژهى دیكه لهههمان سهكتهرى ئهلكتریك ئهنجام درابوون به دانان و نووژهنكردنهوهى تۆرِى ئهلیكتریكى گهرِهكى ئاشتى و گهرِهكى مهحهته و له پارساڵ و ههتا ئهمرِۆ پتر له (300) بگۆرِى كارهباى گهرِهكهكانى خهبات چاككراونهتهوه و یا ئهوهتا هى نوێ بۆیان دانراون.
له بوارى ئاوو ئاوهرِۆكانیش دا پتر له بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون بهشێكیان لهلایهن رێكخراوهكان بوونه و زۆربهى ئهوانى تریش لهسهر بوودجهى پهرهپێدانى پارێزگاى ههولێر ئهنجام دراون، و پارساڵیش ههستاین به دابین كردنى كارهباى بهردهوام بۆ پتر له ده بیر و ههروهها ئێستا لهههوڵى ئهوهداین بۆ ئهو بیرانهى تازه لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكهین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه لهگهل هاتنى بوودجه ئهم كێشهیهش چارهسهر دهبێت.
لهبوارى خزمهت كردن به توێژى لاوان و گهنجان و بایهخدان به خولیاكانیان له بوارى رۆشنبیرى و وهرزش وهكو نموونه ههستاوین به دامهزراندن و دروست كردنى بیناى دوو سهنتهرى رۆشنبیرى و ئافرهتان و پاشانیش جهختمان كردهوه لهبوارى وهرزش و لهم رِووهشهوه دوو یاریگاى چیمهنى دهستكرد دروست كران و ههروهها یاریگایێكى یازده یاریزانیش دروست كرا و تهنها شوێنى هاندهرانى ماوه بۆى بكرێت كه پێویستى به بوودجهى تهواوكارى ههیه بۆ ئهنجامدانى.
به پێى ئهوهى خهبات لهرِووى دیموگرافییهوه شوێنێكى لهبارى ههیه كه نزیكه لهرووبار و دارستانێكى چرِى ههیه بۆیه شیاوه بۆ ئهوهى له بوارى گهشتیاریش دا سوودى لىَ وهربگیرێت، لهم رووهشهوه تا پارساڵیش دارستانهكهى وهكو تهنها شوێنێكى كشتوكاڵى سهیر دهكرا كهچى دواتر وهكو ناوچهیێكى گهشتیارى وهرمان گرت و ههستاین به گرینگیدان به دارستانهكه به قیرِتاو كردنى شهقامهكانى و ههروهها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له پاشهرِۆیشدا پلاَنى ئهوهمان لهبهر دهسته بۆ ئهوهى پتر بایهخى پىَ بدهین و پرۆژهى دهریاچهیێكى بچووك بهنێو دارستانهكه دروست بكرێت لهگهل جۆرهها یارى لهنێو دا جێبهجىَ بكرێت.
زیادتر لهمهش سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت كه رووبهرهكهى بریتییه له 16,000مهترى دووجایه و گوژمهكهشی پێكهاتووه له دوو ملیار دینار كه به 260 رۆژ به ئهنجام دهگهیهنرێت و ئهمه نوێترین ههواڵه كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات و چهندین بهش له خۆوه دهگرێت وهكو مهلهوانگه و شانۆ و جۆرهها یارى وهكو باڵه و تێنس و .... هتد. لهبوارى جونكارى نێو بازارِى خهباتیش پرۆژهى نافوورهیێك ئهنجام درا و ئێستاش به ههماههنگى لهگهل كۆمپانیایێك و بههاوكارى خاوهنى دوكانهكان دیكۆرێكى یهك شێوه بۆ سهرجهم دوكان و سۆپهرماركێتهكانى خهبات دهكرێت كه سیمایێكى جوان به بازارِهكه دهبهخشێت... لهبهر شوێنى گرینگى دیموگرافى خهبات قهزایهكهمان بۆته جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆرهكان بۆ بهكارهێنانى سهرمایهكانیان وهكو دروست كردنى شارێكى گهورهى یارى و چهندین پرۆژهى گهشتیارى كه له ئاییندهدا وا دهكات قهزایهكهمان پێگهى خۆى ههبێت به تایبهتى كهوا ههر سێ شارى ههولێر و دهۆك و مووسڵ به یهكهوه دهبهستێتهوه و زۆربهى زۆرى گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن.. به كورتى خهبات دهروازهیێكى گرینگه بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
لهم سالاَنهى دوایى
قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى پێدراوه لهلایهن حكوومهتهوه
* ئهركان رهشاد سهرۆكى شارهوانى خهباتیش باسی لهو پرۆژانه كرد و ئاماژهى به گوژمهى ههر یهك لهو پرۆژانه كرد كه له قهزاكهدا به ئهنجام گهیێندراون:
- چهندین پرۆژهى زۆر گرینگ له قهزاى خهبات ئهنجام دراون وهكو پرۆژهى خاوێن كردنهوهى شهقامه ناوخۆیهكان به گوژمهى (214550000) دینار به شێوهى جێبهجىَ كردنى راستهوخۆ به بهكارهێنانى ئامێرهكانى بهرِێوهبهرایهتى ئاودێرى ههولێر، ههورهها پرۆژهى دروست كردنى باخچه و نافورهى قهزاى خهبات لهلایهن كۆمپانیاى رامیار به گوژمهى (125895000) دینار. سهرهرِاى ئهمهش دروست كردنى پرۆژهى جووت سایدى لهلایهن كۆمپانیاى بێدارون به گوژمهى (8941000000)دینار و پرۆژهى كۆنكریت كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى گهرِهكى رزگارى لهلایهن كۆمپانیاى باشوور به گوژمهى (326250000)دینار لهگهل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شهقامهكانى گهرِهكى ئاشتى لهلایهن كۆمپانیاى پاراو به گوژمهى (1540450000) دینار لهگهل قیرِتاوكردنى (120000) مهترى دووجا ههمان گهرِهك.
ههورهها ههستاوین به قیرِتاوكردنى پرۆژهى شهقامه ناوخۆیهكانى دارستانى خهبات به بهكارهێنانى ئامیرهكانى سهرۆكایهتى شارهوانى خهبات و سهربارى ئهمه پرۆژهى رۆناكى بۆ جووت سایدى خهبات به گوژمهى (147000000)دینار و چاندنى (800) نهمامى جوانكارى كه بههاى ههر نهمامێك بریتى بووه له (70 - 75) ههزار دینار و نهمامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه كه بههاى ههر یهكێكى پێكهاتووه له (300,000)دینار بهمهش جوانیێكى پتر به شهقامهكه و سیماى قهزایهكه دهبهخشێت و لهم سالاَنهى دوایى قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى لهلایهن پێدراوه و پێشكهوتنێكى بهرچاوى بهخۆیهوه بینیوه.
لهبارهى بایهخدانى حكوومهت به قهزاى خهبات
قایمقامى قهزاكه:
گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان لهگهل سهرجهم شارو شارۆچكهكانى ههرێمى كوردستان قهزاى خهباتیش چهندین پرۆژهى بۆ دابین كراون كه لهههموو بوارهكاندا ههنگاوى زۆر مهزن هاویژروان، ئهنجامدانى ئهم پرۆژانه كه كاردانهوهى بهسهر ژیانى هاوولاَتیانهوه ههبووه و لهههمان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه. بۆ ئاشنابوونى خوێنهرانى گۆڤارى دهشت لهم رِووهوه رزگار مستهفا قایمقامى قهزاى خهبات باسی له ژمارهیێك خزمهتگوزارى كرد و ئهم ههنگاوهى حكوومهتى كوردستانى له قهزیهكهدا به گرینگ و كاریگهر لهقهلهم دا:
سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت
كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات
- ئێمه لهساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئهوهى كار له چهند سكتهرێك بكهین و ئهوهبوو لهههموو بوارهكاندا كارمان كرد، و لهسهرهتادا باس له سهكتهرى رێگاوبان دهكهم كه ههوڵى ئهوهمان دا كێشهكانى ترافیك چارهسهر بكهین به دروست كردنى شهقامێكى جووت سایدى كه بازارِى قهزاى خهبات به پردى كۆن و كهلهكى یاسین ئاغا دهبهستێتهوه كه پێشتر بریتى بوو لهیهك شهقامێكى بهتهسك و رۆژانه دهبووه مایهى روودانى كێشهى هاتوچوو به شێوهیێكى نارِێك دروست كرابوو به بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حهفتاكان دهگهرِایهوه. ئهم پرۆژهیه پتر له گوژمهى دوو ملیار دینارى تێچووه ئهمه سهرهرِاى شۆستهى شهقامهكه به دانانى كربستۆن و بۆ مهوداى دوو مهتر و نیو به ماددهى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه ... ههورهها ئهم پرۆژهى جووت سایدهیه كار رۆناكى بۆ كراوه و ههر دوو لێوارى شهقامهكه به ژمارهیێكى زۆرى نهمامى جوان رازاونهتهوه كه له پێنج جۆر نهمام پێكهاتوون.
جیا لهمه له گهرِهكى ئاشتى ههستاوین به دروست كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى به كۆنكریت كردنى كۆلاَنه بهرتهسكهكان و قیرِتاوكردنى ئهوانى دیكه و ههورهها دروست كردنى پشتى شهقامهكانیش به دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوهرِۆ له بهشێكى گهرِهكهكه لایهنێكى دیكهى پرۆژهكه پێك دههێنێت. ههر لهمیانى ئهو پرۆژانهى پێشكهش به هاوولاَتیانى خهباتمان كردووه و بووهته هۆى چارهسهر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قهزاكه كه وهكو پرۆژهیێكى سهربهخۆ ئهنجامان داوه ئهویش پۆلین كردنى دوكانهكانى بازارِى خهبات و گواستنهوهیان بۆ بازارِێكى دیكهى نوێ كه به شێوازێكى پێشكهوتوو شارستانى دروستمان كرد و بهسهر خاوهنى دوكانهكان دابهش كران و ههر یهك له میوهفرۆشان و گۆشت فرۆشان له كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ تهرخان كرا و ئهم كردارهى گواستنهوهیه وایكرد جادهى سهرهكى بازارِى خهبات له كێشهى ترافیك چارهسهر ببێت.
ئهمهو گهرِهكى رزگارى كه پێشتر لهشێوهى گوندێك دروست كرابوو كه دهكهوێته سهر لێوارى رووبارى زێى گهوره و ئێستا كهوتۆته سهنتهرى قهزا بۆیه ئێمه ههستاین به كۆنكریت كردنى ههندێك له كۆلاَنه سهرهكییهكانى و ههر لهو ماوهیه كۆلاَنهكانى ترى گهرِهكى ئاشتى قیرِتاو دهكرێن و گهرِهكى حیساماوهش بهشێكى ئهم خزمهتگوزارییانهى رێگاوبانى بهر دهكهوێت كه لهم نزیكانه كارى تێدا دهكرێت.
ههروهها له سهكتهرى پهروهرده پارساڵ چهندین قوتابخانه له سهنتهرى قهزاى خهبات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا دهخوێنن وهكو قوتابخانهى یهریڤان و ناڵه و قوتابخانهیێكى دیكهى 18 پۆڵى لهژێر بونیادناندایه كه به شێوازێكى پێشكهوتوو دروست دهكرێت و گونجاوه بۆ ئهوهى كردارى فێركردنى تێدا ئهنجام بدرێت و گوژمهى نزیكهى ملیارێك دینارى بۆ تهرخان كراوه. دیسان له بوارى دابین كردنى ئهلكتریكیش ئۆڤهرلۆدمان لهسهر ویستهگهى خهبات ههیه و لهسهر برِیارى جهنابى پارێزگارى ههولێر له ماوهى ههفتهیێك ویستگهیێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و لهسهر فیدهرى ناحیهى كهورگۆسك و ناحیهى رزگارى دادهنرىَ و ئهمهش وادهكات بارهكه لهسهر قهزاى خهبات كهمتر ببێتهوه و چارهسهرى ئۆڤهر لۆدى وێستگهكه دهكات. لهههمان كاتدا به بههاى دوو ملیار دینار سىَ فیدهر چاك دهكرێتهوه كه لهوانه ئێستا فیدهر سفهیه له قۆناغى تهواوبوون دایه و بهر لهوهش فیدهرى جدیده و كهورگۆسك و تۆبزاوه چاك كرابوونهوه. و كۆمهلێك پرۆژهى دیكه لهههمان سهكتهرى ئهلكتریك ئهنجام درابوون به دانان و نووژهنكردنهوهى تۆرِى ئهلیكتریكى گهرِهكى ئاشتى و گهرِهكى مهحهته و له پارساڵ و ههتا ئهمرِۆ پتر له (300) بگۆرِى كارهباى گهرِهكهكانى خهبات چاككراونهتهوه و یا ئهوهتا هى نوێ بۆیان دانراون.
له بوارى ئاوو ئاوهرِۆكانیش دا پتر له بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون بهشێكیان لهلایهن رێكخراوهكان بوونه و زۆربهى ئهوانى تریش لهسهر بوودجهى پهرهپێدانى پارێزگاى ههولێر ئهنجام دراون، و پارساڵیش ههستاین به دابین كردنى كارهباى بهردهوام بۆ پتر له ده بیر و ههروهها ئێستا لهههوڵى ئهوهداین بۆ ئهو بیرانهى تازه لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكهین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه لهگهل هاتنى بوودجه ئهم كێشهیهش چارهسهر دهبێت.
لهبوارى خزمهت كردن به توێژى لاوان و گهنجان و بایهخدان به خولیاكانیان له بوارى رۆشنبیرى و وهرزش وهكو نموونه ههستاوین به دامهزراندن و دروست كردنى بیناى دوو سهنتهرى رۆشنبیرى و ئافرهتان و پاشانیش جهختمان كردهوه لهبوارى وهرزش و لهم رِووهشهوه دوو یاریگاى چیمهنى دهستكرد دروست كران و ههروهها یاریگایێكى یازده یاریزانیش دروست كرا و تهنها شوێنى هاندهرانى ماوه بۆى بكرێت كه پێویستى به بوودجهى تهواوكارى ههیه بۆ ئهنجامدانى.
به پێى ئهوهى خهبات لهرِووى دیموگرافییهوه شوێنێكى لهبارى ههیه كه نزیكه لهرووبار و دارستانێكى چرِى ههیه بۆیه شیاوه بۆ ئهوهى له بوارى گهشتیاریش دا سوودى لىَ وهربگیرێت، لهم رووهشهوه تا پارساڵیش دارستانهكهى وهكو تهنها شوێنێكى كشتوكاڵى سهیر دهكرا كهچى دواتر وهكو ناوچهیێكى گهشتیارى وهرمان گرت و ههستاین به گرینگیدان به دارستانهكه به قیرِتاو كردنى شهقامهكانى و ههروهها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له پاشهرِۆیشدا پلاَنى ئهوهمان لهبهر دهسته بۆ ئهوهى پتر بایهخى پىَ بدهین و پرۆژهى دهریاچهیێكى بچووك بهنێو دارستانهكه دروست بكرێت لهگهل جۆرهها یارى لهنێو دا جێبهجىَ بكرێت.
زیادتر لهمهش سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت كه رووبهرهكهى بریتییه له 16,000مهترى دووجایه و گوژمهكهشی پێكهاتووه له دوو ملیار دینار كه به 260 رۆژ به ئهنجام دهگهیهنرێت و ئهمه نوێترین ههواڵه كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات و چهندین بهش له خۆوه دهگرێت وهكو مهلهوانگه و شانۆ و جۆرهها یارى وهكو باڵه و تێنس و .... هتد. لهبوارى جونكارى نێو بازارِى خهباتیش پرۆژهى نافوورهیێك ئهنجام درا و ئێستاش به ههماههنگى لهگهل كۆمپانیایێك و بههاوكارى خاوهنى دوكانهكان دیكۆرێكى یهك شێوه بۆ سهرجهم دوكان و سۆپهرماركێتهكانى خهبات دهكرێت كه سیمایێكى جوان به بازارِهكه دهبهخشێت... لهبهر شوێنى گرینگى دیموگرافى خهبات قهزایهكهمان بۆته جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆرهكان بۆ بهكارهێنانى سهرمایهكانیان وهكو دروست كردنى شارێكى گهورهى یارى و چهندین پرۆژهى گهشتیارى كه له ئاییندهدا وا دهكات قهزایهكهمان پێگهى خۆى ههبێت به تایبهتى كهوا ههر سێ شارى ههولێر و دهۆك و مووسڵ به یهكهوه دهبهستێتهوه و زۆربهى زۆرى گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن.. به كورتى خهبات دهروازهیێكى گرینگه بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
لهم سالاَنهى دوایى
قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى پێدراوه لهلایهن حكوومهتهوه
* ئهركان رهشاد سهرۆكى شارهوانى خهباتیش باسی لهو پرۆژانه كرد و ئاماژهى به گوژمهى ههر یهك لهو پرۆژانه كرد كه له قهزاكهدا به ئهنجام گهیێندراون:
- چهندین پرۆژهى زۆر گرینگ له قهزاى خهبات ئهنجام دراون وهكو پرۆژهى خاوێن كردنهوهى شهقامه ناوخۆیهكان به گوژمهى (214550000) دینار به شێوهى جێبهجىَ كردنى راستهوخۆ به بهكارهێنانى ئامێرهكانى بهرِێوهبهرایهتى ئاودێرى ههولێر، ههورهها پرۆژهى دروست كردنى باخچه و نافورهى قهزاى خهبات لهلایهن كۆمپانیاى رامیار به گوژمهى (125895000) دینار. سهرهرِاى ئهمهش دروست كردنى پرۆژهى جووت سایدى لهلایهن كۆمپانیاى بێدارون به گوژمهى (8941000000)دینار و پرۆژهى كۆنكریت كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى گهرِهكى رزگارى لهلایهن كۆمپانیاى باشوور به گوژمهى (326250000)دینار لهگهل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شهقامهكانى گهرِهكى ئاشتى لهلایهن كۆمپانیاى پاراو به گوژمهى (1540450000) دینار لهگهل قیرِتاوكردنى (120000) مهترى دووجا ههمان گهرِهك.
ههورهها ههستاوین به قیرِتاوكردنى پرۆژهى شهقامه ناوخۆیهكانى دارستانى خهبات به بهكارهێنانى ئامیرهكانى سهرۆكایهتى شارهوانى خهبات و سهربارى ئهمه پرۆژهى رۆناكى بۆ جووت سایدى خهبات به گوژمهى (147000000)دینار و چاندنى (800) نهمامى جوانكارى كه بههاى ههر نهمامێك بریتى بووه له (70 - 75) ههزار دینار و نهمامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه كه بههاى ههر یهكێكى پێكهاتووه له (300,000)دینار بهمهش جوانیێكى پتر به شهقامهكه و سیماى قهزایهكه دهبهخشێت و لهم سالاَنهى دوایى قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى لهلایهن پێدراوه و پێشكهوتنێكى بهرچاوى بهخۆیهوه بینیوه.
لهبارهى بایهخدانى حكوومهت به قهزاى خهبات
قایمقامى قهزاكه:
گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان لهگهل سهرجهم شارو شارۆچكهكانى ههرێمى كوردستان قهزاى خهباتیش چهندین پرۆژهى بۆ دابین كراون كه لهههموو بوارهكاندا ههنگاوى زۆر مهزن هاویژروان، ئهنجامدانى ئهم پرۆژانه كه كاردانهوهى بهسهر ژیانى هاوولاَتیانهوه ههبووه و لهههمان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه. بۆ ئاشنابوونى خوێنهرانى گۆڤارى دهشت لهم رِووهوه رزگار مستهفا قایمقامى قهزاى خهبات باسی له ژمارهیێك خزمهتگوزارى كرد و ئهم ههنگاوهى حكوومهتى كوردستانى له قهزیهكهدا به گرینگ و كاریگهر لهقهلهم دا:
سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت
كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات
- ئێمه لهساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئهوهى كار له چهند سكتهرێك بكهین و ئهوهبوو لهههموو بوارهكاندا كارمان كرد، و لهسهرهتادا باس له سهكتهرى رێگاوبان دهكهم كه ههوڵى ئهوهمان دا كێشهكانى ترافیك چارهسهر بكهین به دروست كردنى شهقامێكى جووت سایدى كه بازارِى قهزاى خهبات به پردى كۆن و كهلهكى یاسین ئاغا دهبهستێتهوه كه پێشتر بریتى بوو لهیهك شهقامێكى بهتهسك و رۆژانه دهبووه مایهى روودانى كێشهى هاتوچوو به شێوهیێكى نارِێك دروست كرابوو به بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حهفتاكان دهگهرِایهوه. ئهم پرۆژهیه پتر له گوژمهى دوو ملیار دینارى تێچووه ئهمه سهرهرِاى شۆستهى شهقامهكه به دانانى كربستۆن و بۆ مهوداى دوو مهتر و نیو به ماددهى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه ... ههورهها ئهم پرۆژهى جووت سایدهیه كار رۆناكى بۆ كراوه و ههر دوو لێوارى شهقامهكه به ژمارهیێكى زۆرى نهمامى جوان رازاونهتهوه كه له پێنج جۆر نهمام پێكهاتوون.
جیا لهمه له گهرِهكى ئاشتى ههستاوین به دروست كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى به كۆنكریت كردنى كۆلاَنه بهرتهسكهكان و قیرِتاوكردنى ئهوانى دیكه و ههورهها دروست كردنى پشتى شهقامهكانیش به دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوهرِۆ له بهشێكى گهرِهكهكه لایهنێكى دیكهى پرۆژهكه پێك دههێنێت. ههر لهمیانى ئهو پرۆژانهى پێشكهش به هاوولاَتیانى خهباتمان كردووه و بووهته هۆى چارهسهر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قهزاكه كه وهكو پرۆژهیێكى سهربهخۆ ئهنجامان داوه ئهویش پۆلین كردنى دوكانهكانى بازارِى خهبات و گواستنهوهیان بۆ بازارِێكى دیكهى نوێ كه به شێوازێكى پێشكهوتوو شارستانى دروستمان كرد و بهسهر خاوهنى دوكانهكان دابهش كران و ههر یهك له میوهفرۆشان و گۆشت فرۆشان له كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ تهرخان كرا و ئهم كردارهى گواستنهوهیه وایكرد جادهى سهرهكى بازارِى خهبات له كێشهى ترافیك چارهسهر ببێت.
ئهمهو گهرِهكى رزگارى كه پێشتر لهشێوهى گوندێك دروست كرابوو كه دهكهوێته سهر لێوارى رووبارى زێى گهوره و ئێستا كهوتۆته سهنتهرى قهزا بۆیه ئێمه ههستاین به كۆنكریت كردنى ههندێك له كۆلاَنه سهرهكییهكانى و ههر لهو ماوهیه كۆلاَنهكانى ترى گهرِهكى ئاشتى قیرِتاو دهكرێن و گهرِهكى حیساماوهش بهشێكى ئهم خزمهتگوزارییانهى رێگاوبانى بهر دهكهوێت كه لهم نزیكانه كارى تێدا دهكرێت.
ههروهها له سهكتهرى پهروهرده پارساڵ چهندین قوتابخانه له سهنتهرى قهزاى خهبات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا دهخوێنن وهكو قوتابخانهى یهریڤان و ناڵه و قوتابخانهیێكى دیكهى 18 پۆڵى لهژێر بونیادناندایه كه به شێوازێكى پێشكهوتوو دروست دهكرێت و گونجاوه بۆ ئهوهى كردارى فێركردنى تێدا ئهنجام بدرێت و گوژمهى نزیكهى ملیارێك دینارى بۆ تهرخان كراوه. دیسان له بوارى دابین كردنى ئهلكتریكیش ئۆڤهرلۆدمان لهسهر ویستهگهى خهبات ههیه و لهسهر برِیارى جهنابى پارێزگارى ههولێر له ماوهى ههفتهیێك ویستگهیێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و لهسهر فیدهرى ناحیهى كهورگۆسك و ناحیهى رزگارى دادهنرىَ و ئهمهش وادهكات بارهكه لهسهر قهزاى خهبات كهمتر ببێتهوه و چارهسهرى ئۆڤهر لۆدى وێستگهكه دهكات. لهههمان كاتدا به بههاى دوو ملیار دینار سىَ فیدهر چاك دهكرێتهوه كه لهوانه ئێستا فیدهر سفهیه له قۆناغى تهواوبوون دایه و بهر لهوهش فیدهرى جدیده و كهورگۆسك و تۆبزاوه چاك كرابوونهوه. و كۆمهلێك پرۆژهى دیكه لهههمان سهكتهرى ئهلكتریك ئهنجام درابوون به دانان و نووژهنكردنهوهى تۆرِى ئهلیكتریكى گهرِهكى ئاشتى و گهرِهكى مهحهته و له پارساڵ و ههتا ئهمرِۆ پتر له (300) بگۆرِى كارهباى گهرِهكهكانى خهبات چاككراونهتهوه و یا ئهوهتا هى نوێ بۆیان دانراون.
له بوارى ئاوو ئاوهرِۆكانیش دا پتر له بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون بهشێكیان لهلایهن رێكخراوهكان بوونه و زۆربهى ئهوانى تریش لهسهر بوودجهى پهرهپێدانى پارێزگاى ههولێر ئهنجام دراون، و پارساڵیش ههستاین به دابین كردنى كارهباى بهردهوام بۆ پتر له ده بیر و ههروهها ئێستا لهههوڵى ئهوهداین بۆ ئهو بیرانهى تازه لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكهین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه لهگهل هاتنى بوودجه ئهم كێشهیهش چارهسهر دهبێت.
لهبوارى خزمهت كردن به توێژى لاوان و گهنجان و بایهخدان به خولیاكانیان له بوارى رۆشنبیرى و وهرزش وهكو نموونه ههستاوین به دامهزراندن و دروست كردنى بیناى دوو سهنتهرى رۆشنبیرى و ئافرهتان و پاشانیش جهختمان كردهوه لهبوارى وهرزش و لهم رِووهشهوه دوو یاریگاى چیمهنى دهستكرد دروست كران و ههروهها یاریگایێكى یازده یاریزانیش دروست كرا و تهنها شوێنى هاندهرانى ماوه بۆى بكرێت كه پێویستى به بوودجهى تهواوكارى ههیه بۆ ئهنجامدانى.
به پێى ئهوهى خهبات لهرِووى دیموگرافییهوه شوێنێكى لهبارى ههیه كه نزیكه لهرووبار و دارستانێكى چرِى ههیه بۆیه شیاوه بۆ ئهوهى له بوارى گهشتیاریش دا سوودى لىَ وهربگیرێت، لهم رووهشهوه تا پارساڵیش دارستانهكهى وهكو تهنها شوێنێكى كشتوكاڵى سهیر دهكرا كهچى دواتر وهكو ناوچهیێكى گهشتیارى وهرمان گرت و ههستاین به گرینگیدان به دارستانهكه به قیرِتاو كردنى شهقامهكانى و ههروهها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له پاشهرِۆیشدا پلاَنى ئهوهمان لهبهر دهسته بۆ ئهوهى پتر بایهخى پىَ بدهین و پرۆژهى دهریاچهیێكى بچووك بهنێو دارستانهكه دروست بكرێت لهگهل جۆرهها یارى لهنێو دا جێبهجىَ بكرێت.
زیادتر لهمهش سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت كه رووبهرهكهى بریتییه له 16,000مهترى دووجایه و گوژمهكهشی پێكهاتووه له دوو ملیار دینار كه به 260 رۆژ به ئهنجام دهگهیهنرێت و ئهمه نوێترین ههواڵه كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات و چهندین بهش له خۆوه دهگرێت وهكو مهلهوانگه و شانۆ و جۆرهها یارى وهكو باڵه و تێنس و .... هتد. لهبوارى جونكارى نێو بازارِى خهباتیش پرۆژهى نافوورهیێك ئهنجام درا و ئێستاش به ههماههنگى لهگهل كۆمپانیایێك و بههاوكارى خاوهنى دوكانهكان دیكۆرێكى یهك شێوه بۆ سهرجهم دوكان و سۆپهرماركێتهكانى خهبات دهكرێت كه سیمایێكى جوان به بازارِهكه دهبهخشێت... لهبهر شوێنى گرینگى دیموگرافى خهبات قهزایهكهمان بۆته جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆرهكان بۆ بهكارهێنانى سهرمایهكانیان وهكو دروست كردنى شارێكى گهورهى یارى و چهندین پرۆژهى گهشتیارى كه له ئاییندهدا وا دهكات قهزایهكهمان پێگهى خۆى ههبێت به تایبهتى كهوا ههر سێ شارى ههولێر و دهۆك و مووسڵ به یهكهوه دهبهستێتهوه و زۆربهى زۆرى گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن.. به كورتى خهبات دهروازهیێكى گرینگه بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
لهم سالاَنهى دوایى
قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى پێدراوه لهلایهن حكوومهتهوه
* ئهركان رهشاد سهرۆكى شارهوانى خهباتیش باسی لهو پرۆژانه كرد و ئاماژهى به گوژمهى ههر یهك لهو پرۆژانه كرد كه له قهزاكهدا به ئهنجام گهیێندراون:
- چهندین پرۆژهى زۆر گرینگ له قهزاى خهبات ئهنجام دراون وهكو پرۆژهى خاوێن كردنهوهى شهقامه ناوخۆیهكان به گوژمهى (214550000) دینار به شێوهى جێبهجىَ كردنى راستهوخۆ به بهكارهێنانى ئامێرهكانى بهرِێوهبهرایهتى ئاودێرى ههولێر، ههورهها پرۆژهى دروست كردنى باخچه و نافورهى قهزاى خهبات لهلایهن كۆمپانیاى رامیار به گوژمهى (125895000) دینار. سهرهرِاى ئهمهش دروست كردنى پرۆژهى جووت سایدى لهلایهن كۆمپانیاى بێدارون به گوژمهى (8941000000)دینار و پرۆژهى كۆنكریت كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى گهرِهكى رزگارى لهلایهن كۆمپانیاى باشوور به گوژمهى (326250000)دینار لهگهل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شهقامهكانى گهرِهكى ئاشتى لهلایهن كۆمپانیاى پاراو به گوژمهى (1540450000) دینار لهگهل قیرِتاوكردنى (120000) مهترى دووجا ههمان گهرِهك.
ههورهها ههستاوین به قیرِتاوكردنى پرۆژهى شهقامه ناوخۆیهكانى دارستانى خهبات به بهكارهێنانى ئامیرهكانى سهرۆكایهتى شارهوانى خهبات و سهربارى ئهمه پرۆژهى رۆناكى بۆ جووت سایدى خهبات به گوژمهى (147000000)دینار و چاندنى (800) نهمامى جوانكارى كه بههاى ههر نهمامێك بریتى بووه له (70 - 75) ههزار دینار و نهمامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه كه بههاى ههر یهكێكى پێكهاتووه له (300,000)دینار بهمهش جوانیێكى پتر به شهقامهكه و سیماى قهزایهكه دهبهخشێت و لهم سالاَنهى دوایى قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى لهلایهن پێدراوه و پێشكهوتنێكى بهرچاوى بهخۆیهوه بینیوه.
لهبارهى بایهخدانى حكوومهت به قهزاى خهبات
قایمقامى قهزاكه:
گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
هاوشان لهگهل سهرجهم شارو شارۆچكهكانى ههرێمى كوردستان قهزاى خهباتیش چهندین پرۆژهى بۆ دابین كراون كه لهههموو بوارهكاندا ههنگاوى زۆر مهزن هاویژروان، ئهنجامدانى ئهم پرۆژانه كه كاردانهوهى بهسهر ژیانى هاوولاَتیانهوه ههبووه و لهههمان كاتیشدا دڵخۆشیان كردووه. بۆ ئاشنابوونى خوێنهرانى گۆڤارى دهشت لهم رِووهوه رزگار مستهفا قایمقامى قهزاى خهبات باسی له ژمارهیێك خزمهتگوزارى كرد و ئهم ههنگاوهى حكوومهتى كوردستانى له قهزیهكهدا به گرینگ و كاریگهر لهقهلهم دا:
سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت
كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات
- ئێمه لهساڵى 2008 پلانێكمان دارِشت بۆ ئهوهى كار له چهند سكتهرێك بكهین و ئهوهبوو لهههموو بوارهكاندا كارمان كرد، و لهسهرهتادا باس له سهكتهرى رێگاوبان دهكهم كه ههوڵى ئهوهمان دا كێشهكانى ترافیك چارهسهر بكهین به دروست كردنى شهقامێكى جووت سایدى كه بازارِى قهزاى خهبات به پردى كۆن و كهلهكى یاسین ئاغا دهبهستێتهوه كه پێشتر بریتى بوو لهیهك شهقامێكى بهتهسك و رۆژانه دهبووه مایهى روودانى كێشهى هاتوچوو به شێوهیێكى نارِێك دروست كرابوو به بینینى من مێژووى دروست كردنى بۆ ساڵى حهفتاكان دهگهرِایهوه. ئهم پرۆژهیه پتر له گوژمهى دوو ملیار دینارى تێچووه ئهمه سهرهرِاى شۆستهى شهقامهكه به دانانى كربستۆن و بۆ مهوداى دوو مهتر و نیو به ماددهى بى ئار تۆنى بۆ داپۆشراوه ... ههورهها ئهم پرۆژهى جووت سایدهیه كار رۆناكى بۆ كراوه و ههر دوو لێوارى شهقامهكه به ژمارهیێكى زۆرى نهمامى جوان رازاونهتهوه كه له پێنج جۆر نهمام پێكهاتوون.
جیا لهمه له گهرِهكى ئاشتى ههستاوین به دروست كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى به كۆنكریت كردنى كۆلاَنه بهرتهسكهكان و قیرِتاوكردنى ئهوانى دیكه و ههورهها دروست كردنى پشتى شهقامهكانیش به دانانى خشتى كربستۆن، دیسان دروست كردنى ئاوهرِۆ له بهشێكى گهرِهكهكه لایهنێكى دیكهى پرۆژهكه پێك دههێنێت. ههر لهمیانى ئهو پرۆژانهى پێشكهش به هاوولاَتیانى خهباتمان كردووه و بووهته هۆى چارهسهر كردنى گرفتى ترافیك و جوان كردنى سیماى قهزاكه كه وهكو پرۆژهیێكى سهربهخۆ ئهنجامان داوه ئهویش پۆلین كردنى دوكانهكانى بازارِى خهبات و گواستنهوهیان بۆ بازارِێكى دیكهى نوێ كه به شێوازێكى پێشكهوتوو شارستانى دروستمان كرد و بهسهر خاوهنى دوكانهكان دابهش كران و ههر یهك له میوهفرۆشان و گۆشت فرۆشان له كۆلاَنێكى جیا دوكانیان بۆ تهرخان كرا و ئهم كردارهى گواستنهوهیه وایكرد جادهى سهرهكى بازارِى خهبات له كێشهى ترافیك چارهسهر ببێت.
ئهمهو گهرِهكى رزگارى كه پێشتر لهشێوهى گوندێك دروست كرابوو كه دهكهوێته سهر لێوارى رووبارى زێى گهوره و ئێستا كهوتۆته سهنتهرى قهزا بۆیه ئێمه ههستاین به كۆنكریت كردنى ههندێك له كۆلاَنه سهرهكییهكانى و ههر لهو ماوهیه كۆلاَنهكانى ترى گهرِهكى ئاشتى قیرِتاو دهكرێن و گهرِهكى حیساماوهش بهشێكى ئهم خزمهتگوزارییانهى رێگاوبانى بهر دهكهوێت كه لهم نزیكانه كارى تێدا دهكرێت.
ههروهها له سهكتهرى پهروهرده پارساڵ چهندین قوتابخانه له سهنتهرى قهزاى خهبات دروست كراون ئێستا قوتابیان تێیدا دهخوێنن وهكو قوتابخانهى یهریڤان و ناڵه و قوتابخانهیێكى دیكهى 18 پۆڵى لهژێر بونیادناندایه كه به شێوازێكى پێشكهوتوو دروست دهكرێت و گونجاوه بۆ ئهوهى كردارى فێركردنى تێدا ئهنجام بدرێت و گوژمهى نزیكهى ملیارێك دینارى بۆ تهرخان كراوه. دیسان له بوارى دابین كردنى ئهلكتریكیش ئۆڤهرلۆدمان لهسهر ویستهگهى خهبات ههیه و لهسهر برِیارى جهنابى پارێزگارى ههولێر له ماوهى ههفتهیێك ویستگهیێكى مۆبایلمان بۆ دابین بكرىَ و لهسهر فیدهرى ناحیهى كهورگۆسك و ناحیهى رزگارى دادهنرىَ و ئهمهش وادهكات بارهكه لهسهر قهزاى خهبات كهمتر ببێتهوه و چارهسهرى ئۆڤهر لۆدى وێستگهكه دهكات. لهههمان كاتدا به بههاى دوو ملیار دینار سىَ فیدهر چاك دهكرێتهوه كه لهوانه ئێستا فیدهر سفهیه له قۆناغى تهواوبوون دایه و بهر لهوهش فیدهرى جدیده و كهورگۆسك و تۆبزاوه چاك كرابوونهوه. و كۆمهلێك پرۆژهى دیكه لهههمان سهكتهرى ئهلكتریك ئهنجام درابوون به دانان و نووژهنكردنهوهى تۆرِى ئهلیكتریكى گهرِهكى ئاشتى و گهرِهكى مهحهته و له پارساڵ و ههتا ئهمرِۆ پتر له (300) بگۆرِى كارهباى گهرِهكهكانى خهبات چاككراونهتهوه و یا ئهوهتا هى نوێ بۆیان دانراون.
له بوارى ئاوو ئاوهرِۆكانیش دا پتر له بیست بیرى ئیرتوازى لێدراون بهشێكیان لهلایهن رێكخراوهكان بوونه و زۆربهى ئهوانى تریش لهسهر بوودجهى پهرهپێدانى پارێزگاى ههولێر ئهنجام دراون، و پارساڵیش ههستاین به دابین كردنى كارهباى بهردهوام بۆ پتر له ده بیر و ههروهها ئێستا لهههوڵى ئهوهداین بۆ ئهو بیرانهى تازه لێدراون ماتۆرِیان بۆ دابین بكهین و ژووریان بۆ بونیاد بنێین كه لهگهل هاتنى بوودجه ئهم كێشهیهش چارهسهر دهبێت.
لهبوارى خزمهت كردن به توێژى لاوان و گهنجان و بایهخدان به خولیاكانیان له بوارى رۆشنبیرى و وهرزش وهكو نموونه ههستاوین به دامهزراندن و دروست كردنى بیناى دوو سهنتهرى رۆشنبیرى و ئافرهتان و پاشانیش جهختمان كردهوه لهبوارى وهرزش و لهم رِووهشهوه دوو یاریگاى چیمهنى دهستكرد دروست كران و ههروهها یاریگایێكى یازده یاریزانیش دروست كرا و تهنها شوێنى هاندهرانى ماوه بۆى بكرێت كه پێویستى به بوودجهى تهواوكارى ههیه بۆ ئهنجامدانى.
به پێى ئهوهى خهبات لهرِووى دیموگرافییهوه شوێنێكى لهبارى ههیه كه نزیكه لهرووبار و دارستانێكى چرِى ههیه بۆیه شیاوه بۆ ئهوهى له بوارى گهشتیاریش دا سوودى لىَ وهربگیرێت، لهم رووهشهوه تا پارساڵیش دارستانهكهى وهكو تهنها شوێنێكى كشتوكاڵى سهیر دهكرا كهچى دواتر وهكو ناوچهیێكى گهشتیارى وهرمان گرت و ههستاین به گرینگیدان به دارستانهكه به قیرِتاو كردنى شهقامهكانى و ههروهها دانانى شوێنى دانیشتن و w.c و یارى مندالاَن و له پاشهرِۆیشدا پلاَنى ئهوهمان لهبهر دهسته بۆ ئهوهى پتر بایهخى پىَ بدهین و پرۆژهى دهریاچهیێكى بچووك بهنێو دارستانهكه دروست بكرێت لهگهل جۆرهها یارى لهنێو دا جێبهجىَ بكرێت.
زیادتر لهمهش سهنتهرێكى گهورهى وهرزش ولاوان لهخهبات دروست دهكرێت كه رووبهرهكهى بریتییه له 16,000مهترى دووجایه و گوژمهكهشی پێكهاتووه له دوو ملیار دینار كه به 260 رۆژ به ئهنجام دهگهیهنرێت و ئهمه نوێترین ههواڵه كه لاوانى خهبات دڵخۆش دهكات و چهندین بهش له خۆوه دهگرێت وهكو مهلهوانگه و شانۆ و جۆرهها یارى وهكو باڵه و تێنس و .... هتد. لهبوارى جونكارى نێو بازارِى خهباتیش پرۆژهى نافوورهیێك ئهنجام درا و ئێستاش به ههماههنگى لهگهل كۆمپانیایێك و بههاوكارى خاوهنى دوكانهكان دیكۆرێكى یهك شێوه بۆ سهرجهم دوكان و سۆپهرماركێتهكانى خهبات دهكرێت كه سیمایێكى جوان به بازارِهكه دهبهخشێت... لهبهر شوێنى گرینگى دیموگرافى خهبات قهزایهكهمان بۆته جێگاى گرینگیدانى كۆمپانیا جۆرا و جۆرهكان بۆ بهكارهێنانى سهرمایهكانیان وهكو دروست كردنى شارێكى گهورهى یارى و چهندین پرۆژهى گهشتیارى كه له ئاییندهدا وا دهكات قهزایهكهمان پێگهى خۆى ههبێت به تایبهتى كهوا ههر سێ شارى ههولێر و دهۆك و مووسڵ به یهكهوه دهبهستێتهوه و زۆربهى زۆرى گهشتیار و میوانانى روو له ههولێرى پایتهخت دهكهن به خهبات دا رهت دهبن.. به كورتى خهبات دهروازهیێكى گرینگه بۆیه پێویسته بایهخى پترى پىَ بدرێت.
لهم سالاَنهى دوایى
قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى پێدراوه لهلایهن حكوومهتهوه
* ئهركان رهشاد سهرۆكى شارهوانى خهباتیش باسی لهو پرۆژانه كرد و ئاماژهى به گوژمهى ههر یهك لهو پرۆژانه كرد كه له قهزاكهدا به ئهنجام گهیێندراون:
- چهندین پرۆژهى زۆر گرینگ له قهزاى خهبات ئهنجام دراون وهكو پرۆژهى خاوێن كردنهوهى شهقامه ناوخۆیهكان به گوژمهى (214550000) دینار به شێوهى جێبهجىَ كردنى راستهوخۆ به بهكارهێنانى ئامێرهكانى بهرِێوهبهرایهتى ئاودێرى ههولێر، ههورهها پرۆژهى دروست كردنى باخچه و نافورهى قهزاى خهبات لهلایهن كۆمپانیاى رامیار به گوژمهى (125895000) دینار. سهرهرِاى ئهمهش دروست كردنى پرۆژهى جووت سایدى لهلایهن كۆمپانیاى بێدارون به گوژمهى (8941000000)دینار و پرۆژهى كۆنكریت كردنى شهقامه ناوخۆییهكانى گهرِهكى رزگارى لهلایهن كۆمپانیاى باشوور به گوژمهى (326250000)دینار لهگهل دروست كردن و كۆنكریت كردنى شهقامهكانى گهرِهكى ئاشتى لهلایهن كۆمپانیاى پاراو به گوژمهى (1540450000) دینار لهگهل قیرِتاوكردنى (120000) مهترى دووجا ههمان گهرِهك.
ههورهها ههستاوین به قیرِتاوكردنى پرۆژهى شهقامه ناوخۆیهكانى دارستانى خهبات به بهكارهێنانى ئامیرهكانى سهرۆكایهتى شارهوانى خهبات و سهربارى ئهمه پرۆژهى رۆناكى بۆ جووت سایدى خهبات به گوژمهى (147000000)دینار و چاندنى (800) نهمامى جوانكارى كه بههاى ههر نهمامێك بریتى بووه له (70 - 75) ههزار دینار و نهمامى جۆرى واشنتۆنى تێدایه كه بههاى ههر یهكێكى پێكهاتووه له (300,000)دینار بهمهش جوانیێكى پتر به شهقامهكه و سیماى قهزایهكه دهبهخشێت و لهم سالاَنهى دوایى قهزاى خهبات بایهخێكى بێهاوتاى لهلایهن پێدراوه و پێشكهوتنێكى بهرچاوى بهخۆیهوه بینیوه.